Sosyal bilgiler ders programının ögelerinin değerlendirilmesi ve öğretmenlerin hizmet içi eğitim ihtiyaç analizi

The evaluation of social sciences lesson program elements and teachers? inservice training needs analysis

PDF İndir

Tez No: 319985
Yazar: İLKER KÖSTERELİOĞLU
Danışmanlar: DOÇ. DR. RAŞİT ÖZEN
Tez Türü: Doktora
Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2012
Dil: Türkçe
Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 300

Özet

Bu araştırma 2010-2011 eğitim öğretim yılında Bolu ilindeki ilköğretim okullarının 4. ve 5. sınıflarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak sosyal bilgiler dersi programının ögelerini (kazanım, içerik, eğitim durumu, değerlendirme) değerlendirmektir. Ayrıca öğretmenlerin görüşleri arasında cinsiyet, görev yapılan yerleşim yeri, öğrenim durumu, öğretmenin hizmet yılı ile sınıflarındaki öğrenci sayısı değişkenlerine göre anlamlı farklılık olup olmadığını saptamaktır. Araştırmanın bir diğer amacı ise sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma dayalı olarak geliştirilen sosyal bilgiler dersi programını daha etkili uygulayabilmeleri için hizmet içi eğitime yönelik eğitim ihtiyaçlarını belirlemektir.Araştırmanın evrenini 2010-2011 eğitim öğretim yılında Bolu İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler (n=281) oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verilerinin toplanması evren üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nitel verilerinin toplanması aşamasında görüşme için seçilen öğretmenler belirlenirken amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklem yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada öğretmenlerin seçiminde bazı gözetilen ölçütler dikkate alınmış olup araştırmanın nitel aşamasında (n=17) öğretmen ile görüşme yapılmıştır.Araştırmada veri toplama aracı olarak öğretmenlerin demografik durumlarını belirlemeye yönelik sorulardan oluşan ?Kişisel Bilgi Formu?, öğretmenlerin ilköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının ögelerini değerlendirmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesinde Bulut (2006) tarafından geliştirilen ?Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Ölçeği?, öğretmenlerin sosyal bilgiler dersi programına ilişkin görüşlerine yönelik nitel veriler araştırmacı tarafından hazırlanan ?yarı yapılandırılmış görüşme formu? ve öğretmenlerin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesinde ise araştırmacı tarafından hazırlanan ve geliştirilen ?Eğitim İhtiyacı Değerlendirme Anketi? kullanılmıştır.Öğretmenlerden elde edilen nicel veriler SPSS programında çözümlenmiştir. Sosyal bilgiler dersi öğretim programının ögelerine ilişkin 4. ve 5. sınıfta görev yapan öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesinde ölçekten aldıkları puanların aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri dikkate alınmıştır. Öğretmenlerin sosyal bilgiler dersi öğretim programına ilişkin görüşlerinde anlamlı fark olup olmadığının belirlenmesinde iki kategorili bağımsız değişkenler için (cinsiyet) bağımsız örneklemler için T-Testi; ikiden fazla kategorili bağımsız değişkenler (görev yeri, hizmet yılı, öğrenci sayısı, öğrenim durumu) açısından anlamlı fark olup olmadığının belirlenmesinde ise verilerin normal dağılım göstermediği için nonparametrik tekniklerden Kruskall Wallis H Testi kullanılmıştır. Yapılan istatistik analiz sonuçları; p=.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Öğretmenlerin eğitim ihtiyacına yönelik görüşlerinin belirlenmesinde yüzde ve frekans değerleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen nitel veriler içerik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgular şu şekildedir.4. ve 5. sınıfta görev yapan sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi programının kazanımlar, kapsam ve değerlendirme ögelerine ilişkin görüşlerinin ?orta? düzeyde olduğu, eğitim durumu ögesine ilişkin görüşlerinin ise ?çok? düzeyinde olduğu görülmektedir. Ayrıca öğretmenlerin eğitim durumu ögesine ilişkin ortalamasının diğer ögelere göre kıyaslandığında daha fazla olumlu olduğu görülmektedir. Öğretmenler en az programın değerlendirme ögesinin uygulanabilir olduğunu düşünmektedirler.Öğretmenlerin sosyal bilgiler dersi programının ögelerine ilişkin değerlendirmelerinden elde edilen nitel veriler incelendiğinde aşağıda sıralanan bulgulara ulaşılmıştır.?Öğretmenler programın değişmesinin ardından kendilerine sunulan hizmet içi eğitimleri yararlı görmekle birlikte kendilerine sunulan hizmet içi eğitimlerin yeterli olmadığını düşünmektedirler.?Öğretmenler yapılandırmacı anlayışa dayalı olarak geliştirilen sosyal bilgiler dersi programında gerçekleştirilen değişimlerin gerekli olduğunu düşünmektedirler.?Programda yapılan değişiklere yönelik öğretmenlerin çoğunluğunun değişiklikleri olumlu karşıladıklarını ifade ettikleri görülmektedir.?Öğretmenlerin bazıları kılavuz kitaplardaki öğrenme-öğretme sürecinde sunulacak etkinliklerin hazır verilmesinin öğretmenlerin yaratıcılığına olumsuz etki yapacağını düşünmektedirler.?Öğretmenler programın kazanımlarının ulaşılabilir, açık seçik, öğrencinin yaş ve gelişim özelliklerine uygun olduğu, öğrenci ihtiyacına cevap verecek nitelikte, toplum beklentilerine uygun olduğu, kazanımların sınırlarının belirli olması ve ölçülebilirlik nitelikleri açısından ağırlıklı olarak olumlu düşüncede olduklarını ifade etmektedirler. Ancak tüm niteliklerde öğretmenlerin bazılarının belirtilen görüşlerin aksi yönde görüşler ifade ettikleri tespit edilmiştir.?Öğretmenler kapsam (içerik) açısından ders için belirlenen zamanın yeterli olmadığını ve içeriğin ilgi çekici olmakla birlikte öğrenci açısından önemli olduğunu düşünmektedirler.?Yenilenen programda öğrenme sürecinin etkinlik temelinde planlanmasının öğrencinin daha fazla aktif olmasına imkân sağlamasının olumlu karşılandığı saptanmıştır. Bununla birlikte öğrenme sürecinde etkinliklerin öğrenci ve öğretmen rollerine etki yaptığı düşünülmektedir. Bu etkinin öğrencinin eski programlara nazaran daha fazla aktif olması yönünde öğrenci rollerinde değişim gösterdiği düşünülmektedir.?Sosyal bilgiler dersi programının ölçme ve değerlendirme ögesinde öğretmenler önerilen ölçme değerlendirme yöntem ve araçlarının kullanılmasına yönelik olumlu görüşler belirtmelerinin yanında ölçme değerlendirme ögesinde belirtilen bu yöntem ve araçları kullanmanın zaman kaybına neden olduğu, müfettişe göstermelik olarak yapmak gibi davranışlar sergilendiğini belirtmektedirler.?Öğretmenler özellikle ölçme ve değerlendirme yöntem ve araçları ile SBS sınavının çeliştiğini düşünmektedirler.?Öğretmenlerin ders kitaplarının güncellenmesi, içerikte sunulan bilginin arttırılması, etkinliklerin gerçek uygulama alanlarında yapılacak şekilde planlanarak programlara yansıtılması ve ders süresinin arttırılmasına yönelik beklentileri olduğu saptanmıştır.Cinsiyet değişkeni açısından ilköğretim okullarının 4. sınıflarında görev yapan öğretmenlerin sosyal bilgiler dersi programının ögelerine ilişkin görüşlerinin araştırmada ifade edilen tüm ögelerde (kazanım, kapsam, eğitim durumu, değerlendirme) anlamlı fark göstermediği bulgularına erişilmiştir. Bunun yanı sıra cinsiyet değişkeni açısından ilköğretim okullarının 5. sınıflarında görev yapan öğretmenlerin sosyal bilgiler dersi programının ögelerine ilişkin görüşleri eğitim durumu ögesinde anlamlı fark göstermezken; kazanım, kapsam ve değerlendirme ögelerine yönelik görüşlerinde anlamlı fark gösterdiği bulgularına erişilmiştir.İlköğretim okullarında 4. ve 5. sınıfta görev yapan öğretmenlerin; görev yeri, öğrenim durumu, mesleki hizmet yılı ve sınıflarında öğrenim gören öğrenci sayısı değişkenleri açısından sosyal bilgiler dersi programının ögelerine ilişkin görüşlerinin programın belirtilen hiçbir ögesinde anlamlı fark göstermediği saptanmıştır.Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi programını daha etkili uygulamaya yönelik olarak hizmet içi eğitime ihtiyaç duyulan konuların analizleri incelendiğinde; öğretmenler belirtilen bazı konularda hizmet içi eğitime ihtiyaç duymazken pek çok konuda ise hizmet içi eğitime ihtiyaç duyduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin programın öğrenme- öğretme süreci boyutunda toplanan 24 madde içerisinde yer alan 5 maddeye yönelik eğitim ihtiyaçlarının olmadığı saptanmıştır. Benzer biçimde ölçme değerlendirme yöntem ve araçlarına ilişkin toplanan 17 madde içerisinde öğretmenlerin eğitim ihtiyaçlarının 6 maddede ?hiç yok? seçeneğinde yığılma gösterdiği tespit edilmiştir. Programının öğrenme-öğretme süreci boyutunda toplanan eğitim ihtiyaçları 5 maddede ve ölçme değerlendirme yöntem ve araçlarına ilişkin toplanan 6 madde olmak üzere toplam 11 madde dışında kalan 39 maddede belirtilen konularda öğretmenlerin ağırlıklı olarak ?az? düzeyindeki seçenekte yığıldığı ve ?az?, ?orta düzeyde? ve ?fazla? seçeneklerinde dağılım gösterecek biçimde eğitime ihtiyaç duyulduğu bulgularına erişilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin anketteki tüm maddelere yönelik görüşleri incelendiğinde araştırmaya katılan öğretmenlerin çok az bir bölümünün ?çok fazla? düzeyinde eğitim ihtiyacı içerisinde oldukları bulgularına erişilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study aims to evaluate the elements of social studies lesson program (objectives, content, learning-teaching process and measurement and evaluation) on the basis of teachers of 4th and 5th grades? teachers in the city center of Bolu in 2010 - 2011 academic year, and to investigate and to determine whether there are meaningful differences in teachers? opinions according to their genders, the location they are working, education levels, years of experience in teaching and number of students in their classrooms. Another aim of this study is to determine the inservice training needs of teachers in order to implement the social studies lesson program developed on the basis of constructivist approach.Teachers (n=281) working at elementary schools of Bolu Directorate of National Education of Bolu in 2010-2011 academic year formed the population of the study. Meanwhile, the quantitative data were collected from the populatian of the study. In order to determine the teachers for the interviews, maximum variation sampling method as one of the methods of purposeful sampling method was used. Moreover some criteria were taken into consideration for the interwiews and seventeen teachers were interviewed in the qualitative stage of the study.In the study, ?Personal Information Form? was used to identify which aims determining teachers? demographic characteristics. To investigate the views of teachers as to the evaluation of the elements of 4th and 5th grades social studies lesson ?Social Sciences Lesson Program Scale? developed by Bulut (2006) was used. In order to investigate teachers? views about the social studies lesson program semi-structured interview form developed by the researcher was used. Additionally, to identify teachers? inservice training needs ?Educational Needs Analysis Scale? developed by the researcher was used.The quantitative data collected from the teachers were analyzed by SPSS program. In determining the teachers? views as to the elements of social studies lesson program working at 4th and 5th grades, the mean and standard deviation scores obtained from the scale were considered. In determining whether there is a meaningful difference among teachers? views for social sciences lesson program with regards to their genders variable, two - categories independent samples T-Test was used. For independent variables with more than two categories (the school they work, years of experience in teaching, number of students, education levels) Kruskall Wallis H Test as one of nonparametric techniques was used as data did not show normal distribution. In the study .05 level was used as the level of significance. Percentage and frequency values were calculated in determining teachers? views about their training needs. For the analysis of the qualitative data the content analysis technigue was used.The findings of the study are shown below;Views of teachers, working at 4th and 5th grades, as to the objectives, content and measurement and evaluation dimensions of the social sciences lesson program are at moderate level. Their views on learning- teaching process dimension are at much level. Moreover, the mean score of teachers? views about learning-teaching process is more positive compared to other elements. Teachers think that the measurement and implemented dimension element of the program is the least implemented dimensions.When the qualitative data collected about teachers? opinions concerning the elements of social studies lesson program is analyzed, it is seen that the following findings below were emphasized.?The teachers think that the in service training provided to them after the change of the program is beneficial but it is not sufficient.?The teachers think that the changes made in the social science lesson program based on constructivist concept are necessary.?It is observed that most of the teachers are positive about the changes made in the program.?Some of the teachers think that the activities presented in the learning- teaching process that have already been give in the gurdance books will negatively affect the creativity of teachers.?Teachers expressed that the objectives of the program are accessible, clear, appropriate to studentds? ages and developmental stages, meet the students? needs, appropriate to the expectations of the society, the limits of the objectives are are defined and measurable in terms of their characteristics. Moreower some of the teachers expressed oppositie views in all dimensionons.?Teachers think that the the time allocated for the content of the course is not sufficient, the content of the course is interesting and important the students.?As learning-teaching process in the new program is planned as activity based, teachers positively think that this gives opportuvities for students to be more activite. Additionally, they think that the activities in the learning- teching process influence the role of teachers and students. This influence is though to change in the direction that make students more active as compared to the previous education program.?In the measurement and evaluation element of the social sciences lesson program, teachers expressed their positive views fore the implementation of measurement and evaluation methods and tools. Besides teachers expressed that the implementation of these methods and tools causes loss of time.?The teachers especially think that there is a contradiction between the measurement and evaluation methods and tools implemented in learning-teaching process and Lewel Determination Test.?Concerning the expectation of teachers, it is sees that the followings are stated by the teachers: Updating the course books, the increase of the information presented in the content, rendering the activities as being applicable for real context and reflecting it to the program and an increase in the time allocated for the course hours.It is found that the views of teachers working with 4th grades as to the elements of social studies lesson program do not show a meaningful difference with all the dimensions (objectives, content, learning-teaching process, measurement and evaluation) expressed in the study in terms of gender variable. Besides, although the views of teachers, working with 5th grade students, as to the elements of social studies lesson program do not show a meaningful difference in learning-teaching process dimension in terms of gender variable, their views as to the objectives, content and measurement and evaluation dimension show a meaningful difference.It is found out that the views of 4th and 5th grade teachers working at 4th and 5th grades about as to working place, educational level, years of experience in teaching and the number of students in their classes do not show a meaningful difference in any of the dimensions.When teachers?inservice training needs for the effective implementation of the social studies lessons program is analyzed, it is observed that while the teachers do not need in service training for some subjects, they do need in service training for many subjects. On the basis of this it is found that the teachers do not need in service training for 5 items out of 24 gathered in the dimension of learning-teaching process. Similarly, it is observed that the teachers? educational needs accumulate in ?never? alternative for 6 items out of 17 gathered for measurement and evaluation methods and means. In 39 items out of 11 items gathered for need analysis, plus 6 gathered for measurement and evaluation methods and means- teachers commonly accumulate in ?low? alternative and they need education at different levels ranging from ?low?, ?moderate?, ?much? alternatives. Moreover, it is found out that only a few of the teachers need training at ?extremely? level when teachers? views are analyzed.

Benzer Tezler

Tez No
228957
İlköğretim sosyal bilgiler programının yapılandırmacı yaklaşım açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the primary education social sciences program in respect to its structural approach�
ALEV YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve Öğretim Hacettepe Üniversitesi
İlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSEL SÖNMEZ
Tez No
86301
Cumhuriyetten günümüze tarih anlayışı ve ortaöğretim kurumlarında tarih öğretimi (1923-1992)
The historical comprehension and education of history at the secondary education institutions during the period began from the promulgation of republic and lasted up to our present time (1923-1992)
KEMAL KOÇAK
Doktora
Türkçe
1998
Eğitim ve Öğretim Gazi Üniversitesi
Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. REFİK TURAN
Tez No
765996
4.sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programının Stufflebeam'ın bağlam, girdi, süreç, ürün (Cıpp) modeline göre değerlendirilmesi
Evaluation of the 4th grade social studies lesson curriculum according to Stufflebeam's context, input, process, product (Cipp) model
FARUK MEDENİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN KILINÇ
Tez No
226549
İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler programının öğretmen ve idareci görüşleri çerçevesinde değerlendirilmesi(Şırnak ili örneği)
The evulation of social studies lesson program at 4th and 5 th lessons based on school teacher's and manager's opinions(The sample of Şırnak province)
EDA USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve Öğretim Niğde Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ADEM SEZER
Tez No
580112
2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Tokat ili örneği)
2018 social study evaluation of teaching program according to teachers 'views (Sample of Tokat)
GÖKTÜRK BURAK ÇELİKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretim Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK SÖNMEZ

Geri Dön