Bulgaristan'da Türk çocuk edebiyatı
Turkish children's literature in Bulgaria
- Tez No: 322000
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN EKİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 695
Özet
Bulgaristan'da Türk Çocuk Edebiyatı? adlı doktora çalışmamızda Bulgaristan Türkleri tarafından meydana getirilen çocuk edebiyatı ele alınmıştır. Dolayısıyla çalışmamızın bir boyutunu ?Bulgaristan Türkleri? diğer boyutunu da ?Çocuk Edebiyatı? oluşturmaktadır.Günümüzde Bulgaristan Türkleri olarak anılan Türk topluluğu, Balkanlardaki son Türk egemenliği olan Osmanlı Devleti'nin Balkanlardan çekilmesi ile bölgede kurulan Bulgaristan Devleti bünyesinde yaşamakta olan Türkler için kullanılmaktadır. Bu nedenle çalışmamızda dönem olarak Bulgaristan Devleti'nin kurulduğu günden bu yana, bu topraklarda yaşayan Türkler arasında gelişen çocuk edebiyatı ürünleri ele alınmıştır.Çalışmamız ?Giriş? ve beş bölümden oluşmaktadır. ?Giriş? kısmında, çocuk edebiyatını ele aldığımız Bulgaristan Türkleri hakkında bazı temel bilgiler verilmiştir. Bulgaristan Türklerine ait sosyo-kültürel bilgilere ?Eğitim, Tarih, Din, Nüfus ve Ekonomi? alt başlıkları çerçevesinde ayrıntılı olarak yer verilmiş, sözkonusu alanlara ait verilerin değerlendirilmesinde edebi üretim ile olan ilişkileri çerçevesinde vurgulama yapılmıştır. Giriş bölümü, Bulgaristan Türk Edebiyatı hakkındaki belli başlı çalışmaların tanıtıldığı kısımla tamamlanmıştır.Çalışmamızda I. Bölüm, tezimizin ?Çocuk Edebiyatı? yönü ile ilgili konularını içeren alt başlıklarından oluşmaktadır. Bu bölümde öncelikle ?Çocuk Edebiyatı? kavramı üzerinde durulmuştur. Çocuk Edebiyatı teorileri hakkında belli başlı çalışmalar göz önünde bulundurularak yapılan değerlendirmelerden sonra dünyanın önemli bölgelerinde Çocuk Edebiyatının gelişimi değerlendirilmiş; ardından özellikle ?Bulgaristan'da gelişen Türk Çocuk Edebiyatı? tarihsel bir yaklaşımla ele alınarak; bu edebiyatın gelişim çizgilerindeki belirli özellikler hakkında tespitlere yer verilmiştir. Bulgaristan Türkleri Çocuk Edebiyatı tarihi, 1908-1944, 1944-1989 ve 1989-2012 yılları arası olmak üzere üç tarihi döneme ayrılmış; bu dönemlerde Çocuk Edebiyatı ürünlerinde görülen değişimler mukayeseli olarak değerlendirilmiştir.Çalışmamızın II. Bölüm'ünde Bulgaristan'da Türk Çocuk Edebiyatı alanında edebi yaratmalarını tespit ettiğimiz bütün edebi kişilikler tanıtılmaya çalışılmış, daha pek tanınmayan birçok edebi kişiliğin yanısıra, kendileri hakkında sınırlı bilgi bulunan şair ve yazarlar ve eserleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Bu bölümde yer alan edebi kişilikler, çocuk edebiyatı eserlerinde görülen dil ve üslup özellikleri ile dönem şartları dikkate alınarak üç başlık altında toplanmıştır. Bu alt dönemlerden birincisinde, 1908-1944 yılları arasında Bulgaristan Türk Çocuk Edebiyatı'nın kurucu kuşağında yer alan 9 edebi kişiliğin çocuk edebiyatı faaliyetleri tanıtılmıştır. İkinci olarak, edebi kişilik bakımından en zengin dönem olan 1944-1989 yılları arasında tespit edilen 53 şahsiyetin çocuk edebiyatı içerisindeki konumu belirlenmeye çalışılmıştır. II. Bölümün üçüncü alt başlığında ise 1989'dan günümüze çocuk edebiyat faaliyeti tespit edilen 29 edebi kişiliğin incelemesine yer verilmiştir.?Bulgaristan Türkleri Çocuk Edebiyatı'nda Türler? başlığını taşıyan III. Bölüm'de çalışma konumuzda karşılaştığımız türler; çağdaş çocuk edebiyatı türleri ve halk edebiyatı türleri halinde ayrılarak iki başlık altında incelenmiştir. Çalışma sahamız olan Bulgaristan Türkleri Çocuk Edebiyatında, ?Çocuk Edebiyatı? yaklaşımıyla üretilen ?Halk Edebiyatı? türünde eserlerin azlığı nedeniyle, ?Çağdaş Çocuk Edebiyatı? türleri üzerinde daha ayrıntılı durulmuş; ?Halk Edebiyatı? türleri hakkında ise daha genel bilgi verilmiştir. Bulgaristan'da Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı türleri arasında en yaygın olanı özellikle şiir ve hikayedir. Çalışmamızda, araştırmalarımız neticesinde elde edilen çocuk şiiri ve çocuk hikayesi kitaplarından oluşturulan örneklem ile, çocuk şiirlerinin tematik incelemesi yapılmış; çocuk hikayeleri ise hikayenin yapısını oluşturan zaman, mekan, olay, şahıs kadrosu, bakış açısı ve iletiler bağlamında incelenmiştir.Çocuk edebiyatı ürünlerinde yer alan görsel unsurlar, diğer edebi ürünlere göre okuyucu üzerinde daha etkili olabilmektedir. Çocuk edebiyatı ürünlerindeki görsel unsurların bu özelliği, onları incelemeyi gerekli kılmaktadır. Çalışmamızın IV. Bölüm'ünde, araştırmamız süresince elde ettiğimiz Bulgaristan Türkleri çocuk edebiyatı eserlerindeki belirgin görsel unsurlar, ana hatlarıyla fiziksel ve resim özellikleri bakımından ele alınmış; bu konularda inceleme ve değerlendirmelere yer verilmiştir. Fiziksel özellikler başlığı altında çocuk kitaplarındaki kağıt ve cilt yapısı, şekil ve boy özellikler incelenirken, resim özellikleri başlığı altında kapak tasarımları ve metin içi resimler incelenerek değerlendirmelerde bulunulmuştur.Çalışmamızın ?Sonuç? kısmında, araştırma konumuzdan elde edilen veriler genel olarak değerlendirilerek bölümler bazında tespit edilen bulgulara yer verilmiştir. Çalışmamızda ?Sonuç? bölümünden sonra ?Metinler? yer almaktadır. ?Metinler? kısmında, çalışmamızın ?Bulgaristan Türk Çocuk Şiirlerinde Temalar? maddesinde incelenen çocuk şiirleri tematik olarak tasnif edilmiştir. Metinler kısmında yer alan diğer tür çocuk hikayeleridir. Bu çocuk hikayeleri ise çalışmamızın ?Bulgaristan Türkleri Çocuk Hikayesinde Temel Unsurlar? maddesindeki incelemelerimizde yararlanılan hikayelerden oluşmaktadır. Hikaye inceleme örnekleminde yer alan hikayelerin tamamına metinler kısmında yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTIn this doctorate study called ?Children Literature in Bulgaria?, our main field of the study is the children?s literature products which have been produced by Bulgarian Turks, so one of the aspects of this study is Bulgarian Turks and the other one is been Children Literature.Bulgarian Turks are the people who have continued to live in Balkans since Ottoman Empire lost her power and Bulgaria became an independence state. Because of this fact, we have studied on the Children?s Literature products which have been produced by Bulgarian Turks after Bulgaria gained her independence.This study consists of an introduction part and five other parts. In introduction part, some background information such as ?Socio-cultural situation, Education, History, Religion, Population and Economics? about Bulgarian Turks are presented whose Children?s Products are the main focus of the study. As these background information are given, their relationship with the Children?s Literature is emphasized.This part consists of the subtitles which focus on Children?s Literature. Firstly, ?What is Children?s Literature?? is emphasized and then some studies on theories about Children?s Literature have been evaluated. Children?s Literature which has been developed in other parts of the world is studied and the historical development of Children?s Literature in Bulagaria is introduced in a Historical Aspect to make some determinations about the main lines of development of it. History of Bulgarian Children?s Literature are studied under three periods; 1908-1944, 1944-1989, 1989-2012.Part 2 includes information about the Children?s Literature products and their authors or poets who are well known or not. The people who are includen in the studey are given under three titles according to their languages and styles and the times they lived. Under the first title, the products of nine men of letters which could be considered as piooner products of their time between 1908-1944 in Children's Literature are given. Under the second title, the place of 53 men of letters in te Children's Literature are tried to determined who gave products during the resourceful period between 1944 and 1989. Under the third title, Twenty-nine men of letters who have given products on Children's Literature since 1989 are included.In this part which is entitled as ? Types of Children Literature in Bulgarian Turks? is structured as two parts to study types of the literature as Types of Modern Children's Literature and Types of Folk Literature. Due the fact that the number of the products which have been produced for children under the type of Folk Literature are less when you compare with the numbers of the products which have been produced as Modern Children's Literaturte products, Modern Children's Literature has a wider place in the study. Poems and stories are the most common products of Modern Bulgarian Turkish Children's Literature. As poems are studied according to their themes, children stories are taken into the study according their, to settings, narrations, characters, etc.The visual elements in the products of Children's literature can be more effective than they can be in the products of other literature types. This feature of the visual elements makes them worth to study. In this part the visual elements which are gathered during the study are dealt according to their main features and as size and shape and the qualities of papers and bindings used in Children's Literature's products are studied under the title of ?Fiziksel Özellikler?, Some assessments are made by evaluating the designs of the cover pictures and inbook pictures under the title of ?Resim Özellikleri. Information which has been accumulated on the basis of the parts of the study are generalley eveluated in the conclusion part. Texts, The children poems used through the study under the title of ?Bulgaristan Türk Çocuk Şiirlerinde Temalar? which are classified according to their themes and the children stories used during the study under the title of ?Bulgaristan Türkleri Çocuk Hikayesinde Temel Unsurlar? could be found under this title.
Benzer Tezler
- Ahmet Şerif Şerefli'nin hayatı, eserleri ve şiirlerinin incelenmesi
The analysis of Ahmet Şerif Şerefli's biography, works and poetry
NAZLI AYTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyografiTrakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN AYGÜN
- Aydın yöresi halk kültürünün incelenmesi
Başlık çevirisi yok
K. ZÜMRÜT HASBEK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FİKRET DEĞERLİ
- Füruzan'ın hayatı ve edebi eserleri
The life and literary product of Füruzan
NURCAN ŞEN
Doktora
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALEMDAR YALÇIN
- Bilecik ili Pazaryeri ilçesinde maddi kültür unsurları ve halk bilgisi
Material culture elements and folk knowledge in the district of Pazaryeri, Bilecik
CEREN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK