Ortaöğretim öğretmenlerinin kişilik özelliklerinin öğretmen yeterliliklerine etkisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Examining the influence of personality traits of high school teachers on their teacher qualifications in terms of certain variables
- Tez No: 328621
- Danışmanlar: PROF. DR. İRFAN ERDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Öğretmen, Kişilik, Yeterlilik, Beş Faktör Kişilik Modeli, Öğretmen Yeterlilik, Teacher, Personality, Competence, Five Factor Model of Personality, Teacher Qualifications
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
Bu araştırmada ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin kişilik özellikleri ile öğretmen yeterlikleri belirlenmiş ve bu kişilik özelliklerinin öğretmen yeterlikleri üzerindeki etkileri çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Tarama modeline uygun olarak düzenlenen araştırmada, ortaöğretim öğretmenlerinin kişilik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla, Bacanlı, İlhan ve Aslan tarafından (2009) geliştirilen ve 40 maddeden oluşan Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT), ortaöğretim öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterliklerinin belirlenmesi amacıyla, Karacaoğlu (2008) tarafından geliştirilen ve 137 maddeden oluşan Öğretmen Yeterlilik Algısı Ölçeği ve ortaöğretim öğretmenlerinin kişisel bilgilerinin belirlenmesi amacıyla, araştırmacı tarafından geliştirilen Öğretmen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır.Araştırmanın evrenini Zonguldak ilindeki resmi ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Zonguldak ilindeki 27 resmi ortaöğretim okulunda görev yapan 428 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırmanın verilerinin analizinde parametrik testlerden t testi, tek yönlü varyans analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca yapısal eşitlik modellemesi yöntemi kullanılarak yol analizi (path analysis) yapılmıştır.Araştırmanın bulgularına göre, ortaöğretim öğretmenleri kişilik boyutlarından duygusal dengesizlik dışındaki tüm boyutlarda kendilerini ortalamanın üstünde algıladıkları görülmüştür. Yapılan yol analizi sonucunda Deneyime Açıklık kişilik boyutunun öğretmen yeterliğini yordayan en güçlü yordayıcı, öğretmen yeterliliklerinden ise Kendini Geliştirmeye ilişkin yeterlilik boyutunun da dorudan en fazla etkilenen boyut olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmenler öğretmenlik mesleğinde, ölçme aracındaki tüm boyutlarda kendilerini yüksek düzeyde algıladıkları bulunmuştur. Öğretmen yeterlik algıları ile cinsiyet arasındaki fark incelendiğinde, bayan öğretmenlerin genel toplamdaki yeterlik algı düzeyleri erkek öğretmenlere göre, anlamlı derecede daha yüksektir. Öğretmen yeterlik algıları ile branş, öğretmenlik mesleğini isteyerek seçip seçmeme ve kıdem değişkenleri arasındaki fark incelendiğinde, anlamlı bir farklılık bulunmadığı belirlenmiştir. Bunun yanında öğretmenlerin genel öğretmen yeterliğini yordayan kişilik boyutlarının sırasıyla Deneyime Açıklık, Duygusal Denge ve Sorumluluk olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The personality traits and teacher qualifications of teachers working at the high schools were identified and the effects of the teachers? personality traits on their qualifications were investigated on some variables. Constructed as a survey research, teacher qualifications of teachers working at the high schools were identified by the 40-item Personality Test based on Adjectives (SDKT) developed by Bacanlı, İlhan ve Aslan (2009), high school teachers? qualifications were measured using the 137-item Perception of Competence Scale developed by Karacaoğlu (2008) and the Personal Information Form for Teachers developed by the researchers were used to identify teachers? personal information.The population of the study consisted of teachers working at the public high schools of the Zonguldak city. The sample of the study consisted of 428 teachers working at the 27 different public high schools in Zonguldak city.One of the parametric test, t-test, the one-way analysis of variance test, and regression analysis were used for the analysis of the data. Moreover path analysis was used using the structural equation model.Findings indicated that except for the emotional instability, teachers perceived themselves above the average in all other dimensions of the personality. Path analysis revealed that the openness for the experience, one of the personality traits, was found to be the most influential predictor of the teacher qualifications. Also self-development, one of the teacher qualifications, was found to be most influenced dimension from the personality traits.Teachers? perceptions were high in all dimensions of measurement tool. When teachers? perceived qualifications were compared, it was found that female teachers? perceived qualifications were higher than male teachers. When teachers? perceived qualifications were compared based on subject that they teach, desire to select teaching as a profession and the level of teaching experience, no significant differences were found. Besides this, openness for the experience, emotional stability and the responsibility dimensions of the personality were found as major factors describing the teachers? qualifications.
Benzer Tezler
- Well-being, burnout, and teaching anxiety among EFL teachers
İngilizce öğretmenlerinin iyilik hali, tükenmişlik duygusu ve öğretme kaygısının incelenmesi
AYŞE MİNE ONAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ AYDIN
- Merkezî ya da yerel yerleştirme ile liselere kayıt yaptıran öğrencilerin okul türü tercih nedenleri ve okula uyum düzeyleri
The reasons for preferring school type preference and level of school adaptation among students who enroll in high schools with central placement exam score or local placement
AZİZE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET YAZICI
- Ortaöğretim (lise) öğretmenlerinin beklenti ve sorunları
Expectation and problems of high-schoo teachers
MACİT TÜRKAN
Doktora
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN TURGUT
- Öğrenci algılarına göre mutlu okulun incelenmesi
Happy student perceptions of school examination by
AYKUT TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimZirve ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İZZET DÖŞ
- İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin motivasyonu ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between motivation and personality characteristics of primary and high schools
HANDAN OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL EKŞİ