İlköğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin mobbing(yıldırma) yaşama düzeyleri, örgütsel bağlılık ve iş doyumları arasındaki ilişkiler
Relations among mobbing levels, organizatonal commitment and job satisfaction of music teachers working in elementary schools
- Tez No: 336093
- Danışmanlar: PROF. YILMAZ ŞENDURUR, DOÇ. DR. SABRİ ÇELİK, PROF. GÜL ÇİMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Müzik, Education and Training, Music
- Anahtar Kelimeler: Mobbing (yıldırma), örgütsel bağlılık, iş doyumu, Mobbing, organizational commitment, job satisfaction
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin, mobbing (yıldırma) yaşama düzeyleri, örgütsel bağlılıkları ve iş doyumları arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Bu araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini 2009-2010 eğitim-öğretim yılında Ankara merkez ilçelerde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı toplam 308 ilköğretim okulunda görev yapan müzik öğretmenleri oluşturmaktadır. Ankara il merkezinde yer alan bu ilköğretim okullarından toplam 248 (136 kadın ve 112 erkek) müzik öğretmeni, bu araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmaya gönüllü olarak katılan müzik öğretmenleri, Mobing (yıldırma) yaşama düzeyinin belirlenmesi için Olumsuz Davranış Ölçeği, Örgütsel bağlılık düzeyinin belirlenmesi için Örgütsel Bağlılık Ölçeği ve iş doyumu düzeyinin belirlenmesi için Minnesota İş Doyum Ölçeğini yanıtlamışlardır. Araştırmada ilk olarak Kolmogorov-Smirnov (KS) testi ile verilerin normal dağılıma uyup uymadığı incelenmiştir. Ölçekte yer alan maddelerin normal dağılıma sahip olduğu durumlarda iki grubun karşılaştırılmasında Bağımsız Örneklem t testi (Independent Sample t testi), ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında ise Tek Yönlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) kullanılmıştır. Varyans analizi sonucunda grupların birbirinden farklı olduğunun tespit edilmesi için çoklu karşılaştırma (multiple comparisons) testlerinden Tukey testi, Grupların karşılaştırılmasına ilişkin testlerde varyans homojenliği varsayımı için Levene testi ile hangi test istatistiğinin dikkate alınacağına karar verilmiştir. Araştırmada ilişki yapılarının ortaya konulabilmesi için korelasyon katsayılarına dayalı path analizleri yapılmıştır. Değişkenler arasındaki yordamaların ortaya çıkartılmasında ise regresyon analizinden yararlanılmıştır.Araştırmada analizler için elde edilen sonuçlar 0.05 anlamlılık düzeyinde yorumlanmış, analizler için SPSS 18.0 (PASW 18.0) ve LISREL paket programları kullanılmıştır.Araştırmada şu bulgulara ulaşılmıştır; Ankara ili merkezinde yer alan ilçelerde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilköğretim okulları müzik öğretmenlerinin hemen hemen 4'de 1'inin (%24,6) yıldırmaya maruz kaldıkları görülmüştür. Müzik öğretmenlerinin mobbing(yıldırma) yaşama düzeyleri, cinsiyet, yaş, medeni durum, kıdem ve eğitim durumu değişkenlerine göre yapılan karşılaştırmalarda farklılık göstermemektedir. Örgütsel bağlılığa ilişkin, yaş gruplarına göre, gençler (22-30 yaş arası) ile orta yaş (31-39 yaş arası) ve yaşlılar (40 yaş ve üzeri) arasında farklılık bulunmaktadır. Medeni duruma göre uyum alt boyutunda dul ya da boşanmış müzik öğretmenlerinin bekar ve evli meslektaşlarından daha az uyum göstertikleri, Özdeşleşme alt boyutunda, evli müzik öğretmenlerinin bekarlara göre daha az, bekar müzik öğretmenlerinin de dul ya da boşanmış meslektaşlarına göre daha fazla özdeşleşme gösterdikleri, kıdeme göre içselleştirme alt boyutunda 15 altı ve 15 yıllık kıdemli müzik öğretmenlerinin 16 yıl ve üstü mesteklaşlarına göre daha az içselleştirme gösterdikleri tespit edilmiştir. Ortaya çıkan bulgular, araştırmaya katılan müzik öğretmenlerinin %54'ünün yüksek iş doyumuna sahipken, %41,9'unun orta iş doyumuna ve %0,4'ünün ise düşük iş doyumuna sahip olduklarını göstermiştir. Araştırma sonucunda, yıldırma ile örgütsel bağlılık ve iş doyumu değişkenlerinin ilişkili olduğu görülmüştür.Olumsuz davranış, mobbing ( yıldırma)'ya maruz kalma ile örgütsel bağlılık ve iş doyumu faktörleri arasında olumsuz (negatif) anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Bu durum, mobbing (yıldırma)'ya maruz kalmanın, örgütsel bağlılığı ve iş doyumunu düşürdüğü anlamını taşımaktadır. Diğer yandan, benzer şekilde, örgütsel bağlılık ve iş doyumu değişkenlerinin alt faktörleri olan uyum, özdeşleşme, içselleştirme, içsel ve dışsal işdoyumu boyutları üzerinde yıldırma değişkenin negatif etkisi olduğu görülmüştür. Mobbing (Yıldırma)'nın, bu alt boyutlar içinde uyum alt boyutu üzerinde etkili olduğu daha sonra sırasıyla dışsal, ve içsel işdoyumu, özdeşleşme ve içselleştirme alt boyutları üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the relation among the levels of elementary school music teachers being subject to mobbing, their organizational commitment, and their job satisfaction. This research is carried out through relational model of screening. The research sample consists of 308 music teachers working in elementary schools of the Ministry of National Education in city centers in the 2009-2010 school year. 248 music teachers (136 female and 112 male) from elementary schools found in Ankara?s center generate the research environment. The music teachers, who have voluntarily took part in this research, have taken the Negative Behaviour Scale to determine the mobbing level, the Organizational Commitment Scale to determine the organizational commitment level and the Minnesota Satisfaction Questionnaire to determine the job satisfaction level. At first, through the Kolmogorov-Smirnov (KS) Test, whether the data was relevant to the regular distribution. In cases where it was relevant, when comparing two groups the Independent Sample T Test, when comparing more than two groups the One-Way ANOVA was carried out. By the end of the variance analysis, in order to designate the different groups the Tukey test from the multiple comparisons tests, in order to compare the groups for the variance homogeneity assumption the Levene test was carried out to specify which test statistics will be taken into consideration. As a means to put forward the relation structure of the research, path analyses related to coefficients of correlation was performed. To specify the predictive among the variables, the regression analysis was conducted. Results of the research analysis were remarked as 0,05 level of significance; for the analyses SPSS 18.0 (PASW 18.0) and LISREL software were used.The following findings were reached to through this research; around one fourth (24,6%) of the elementary school music teachers of the Ministry of National Education in Ankara?s center were subjected to mobbing. Level of subjection to mobbing of the music teachers does not show any difference according to gender, age, marital status, seniority, or educational background. Organizational commitment differs among adults (ages 22-30), middle-aged adults (ages 31-39), and seniors (ages 40 and above). Findings also point out that according to their marital status, within the compatibility lower dimension, widow or divorced music teachers show less compatibility in comparison to their married or single colleagues; within the identification lower dimension, married music teachers show less identification in comparison to single teachers who show more identification in comparison to their widow or divorced colleagues; according to seniority, within the internalization lower dimension, music teachers having worked for 15 years or less show less internationalization than their colleagues who worked for 16 years or more. Findings of this research show that job satisfaction was high for 54% of the music teachers whereas 41,9% of them was moderate and 0,4% was low. With this research, it?s been observed that variables of mobbing, organizational commitment, and job satisfaction are interrelated.Factors of negative behavior, being subject to mobbing, and organizational commitment together with job satisfaction have negative relation of significance. This condition reflects the fact that being subject to mobbing reduces organizational commitment and job satisfaction. On the other hand, in a similar way, the lower dimensions of the factors of organization commitment and job satisfaction, which are compatibility, identification, internalization, internal and external job satisfaction levels, have a negative effect on the mobbing variable. It?s been determined that among these lower dimensions, mobbing is effective on the compatibility lower dimension and respectively on external and internal job satisfaction, identification and internalization lower dimensions.
Benzer Tezler
- İlköğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin müzik derslerinde karşılaştıkları sorunlar ve nedenlerine ilişkin görüşleri (Güneydoğu Anadolu Bölgesi örneği)
The problems music teachers in primary schools face in music classes and their views regarding the reasons (South Easthern Anatolia Region case)
DİLEK TANYELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. NURAY ÖZEN
- İlköğretim okullarında görev yapan müzik ve sınıf öğretmenlerinin belirli gün ve haftalara yönelik işlenen müzik dersi ile ilgili görüşleri
Perceptions of primary school music and classroom teachers on music lesson that focuses on specific days and weeks
VİLDAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYGU PİJİ KÜÇÜK
PROF. DR. MUSTAFA USLU
- Özel ilköğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin müzik dersinde orff-schulwerk yaklaşımının uygulanabilirliğine ilişkin görüşleri
Opinions of music teachers working in private primary schools about the applicability of orff-schulwerk approach in music
ÇİZEM İPEK SÜALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EZGİ BABACAN
- İlköğretim kurumlarında görev yapan müzik öğretmenlerinin etkin ve etken olabilme durumlarının incelenmesi
An Investigation of music teachers who work active and effective in primary schools
BİRİM GÖRSEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiMüzik Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. FERİDUN BÜYÜKAKSOY
- Bolu ili ilköğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin teknolojiyi ders ve etkinliklerde kullanabilme durumları
The Situation of the music teachers workink at primary schools in Bolu capacity to use of technology in lessons and activities
VURAL AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÇalgı Eğitimi Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN GÖRSEV