Geri Dön

Radyoterapi ile tedavi edilen baş boyun kanserlerinde tedavi süresinde oluşan anatomik değişikliklerin doz dağılımına etkisi

The impact of anatomical changes during treatment on dose distribution in head and neck cancers treated with radiotherapy

PDF İndir

  1. Tez No: 337769
  2. Yazar: SEVİM ÖZDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER UZEL
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Onkoloji, Oncology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Radyoloji Onkolojisi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 60

Özet

Amaç: Ba-boyun kanseri tanılı primer radyoterapi veya kemoradyoterapi uygulanan hastalarda optimum adaptif plan yapmak için tedavi süresince hasta anatomisi ve doz daılımındaki deiikliklerin gözlenmesi amaçlanmıtır. Normal doku doz aımının %5?i geçtii veya hedef hacmin %5 eksik doz aldıı haftada adaptif plan yapılması kararlatırılmıtır. Adaptif plan ile ne kadar dozimetrik kazanç salandıının gösterilmesi amaçlanmıtır. Yöntem ve Gereç: Prospektif olarak planlanan bu çalımaya Ocak 2012 ile Eylül 2012 tarihleri arasında ba boyun kanseri tanısıyla radikal radyoterapi veya kemoradyoterapi uygulanan 15 hasta dahil edilmitir. Olguların 13?ü (%87.7) erkek, 2?si (%13.3) kadındır. Vaka grubunda ortanca ya 62 olarak belirlenmitir. Dokuz hasta nazofarenks, 2 hasta hipofarenks, 2 hasta dil kökü ve birer hasta da sırasıyla tonsil ve larenks yerleimli tümöre sahiptir. On iki hastaya radyoterapi ile e zamanlı kemoterapi uygulanmıtır. Dier 3 hasta ise sadece radyoterapi almıtır. Olguların tümünden kontrastlı ba-boyun MRG ve tedavi maskesi ile tedavi pozisyonunda PET-BT istenmitir. Hastalara tedaviye alınacaı koullarda planlama BT çekilmitir. Görüntüleme baın en üstünden sternoklavikuler bilekenin altına kadar 2.5 mm kesit aralıklarıyla yapılmıtır. MRG ve PET-BT planlama BT ile füzyon yapılmıtır. BT görüntülemeleri ile RTOG atlası kullanılarak GTV, CTV, PTV çizilmitir. Hastalara hergün CBCT çekilmitir. Planlama BT ile tedavinin 3.ve 5. haftasında çekilen CBCT görüntülerine Velocity AI 2.8.1. versiyon cihazında deforme edilebilir füzyon yapılmıtır. Tedavi sırasında spinal kord ve parotisin aldıı dozları saptamak amacıyla tedavi öncesi planlar bu CBCT görüntülerine uyarlanmıtır. Hastaların CT-simülasyon günü, tedavi balangıcında ve tedavi süresince haftalık olarak aırlıı ölçülmü ve kaydedilmitir. Hastalara oral beslenme solüsyonu destei salanmıtır. Normal doku doz aımının %5?i geçtii veya hedef hacmin %5 eksik doz aldıı haftada adaptif plan yapılmıtır. Planlama BT ve 3. ve 5. haftadaki hedef hacim ve normal dokulardaki hacimsel deiim ve dozimetrik farklılıklar karılatırılmıtır. Adaptif plan yapıldıı takdirde salanan tedavi kazancı deerlendirilmitir. Wilcoxon Testi ile planlama CT ile tedavinin 3.ve 5. haftasında çekilen CBCT? deki hacim ve dozlar ve adaptif CT ile adaptif plan yapılmadıı takdirde verilecek dozlar karılatırılmıtır. Bulgular: Bir hastanın CBCT görüntüleri teknik arıza nedeniyle kaydedilemediinden hasta adaptif plan için deerlendirilememitir. Tüm hastalar deerlendirildiinde ortalama kilo kaybı %7.2 (+%2.9, -%12.5), adaptif plan uygulanan 10 hastanın ise ortalama kilo kaybı %9.5?tir. Adaptif plan uygulanmayan 5 hastanın ortalama kilo kaybı %3.2?dir. Bir hasta tedavi süresince kilo alırken dier bütün hastalar kilo kaybetmitir. Hastaların planlama BT deki GTV, aynı taraf parotis hacmi, karı parotis hacmi, PTV70, lenf nodu GTV?si ve PTV54 hacminde 3. hafta da gözlenen azalma 5. haftada tüm parametreler için anlamlı hale gelmitir. Dozimetrik açıdan deerlendirildiinde ise; karı taraf parotise ortalama 26.7 Gy doz planlanmı adaptif plan yapılmadıı durumda ortalama 30.36 Gy doz almıtır. Adaptif plan ile bu ortalama toplamı 27 Gy?e düürülerek 3.36Gy azalma tespit edilmitir. Aynı taraf parotise ortalama 30.7Gy doz planlanmı adaptif plan yapılmadıı durumda ortalama 43.3Gy doz almıtır. Adaptif plan ile bu ortalama toplamı 32Gy?e düürülerek 11.3Gy azalma tespit edilmitir. Medulla spinalis dozu deerlendirildiinde ise; maksimum 44.7 Gy verilmesi planlanan doz adaptif plan yapılmadıı durumda 47.3 Gy'e yükselmitir. Adaptif plan ile doz maksimum ortalama toplamı 45.7 Gy?e düürülmü ve toplam dozda 1.6 Gy azalma gözlenmitir. 3. haftada her bir deer için doz artmasına ramen bu deerler 5. haftada aynı taraf parotis ve medulla spinalis için anlamlı düzeye gelmitir. Sonuç: Çalımamızda adaptif plan yapılmadıı durumda spinal kord ve parotislerin alacaı fazla dozlar adaptif plan ile kompanse edilmitir. Hastalara 22-25. fraksiyonlar arasında yeni plan yapılma kararı alınması tedavinin 5. haftasında radyoterapiye cevap olarak tümör ve lenf nodundaki küçülme ve hastanın kilo kaybı nedeniyle yeni plan için deerlendirilmesi gerektii eklinde yorumlanmıtır. CBCT imkanı olmayan merkezlerde hastanın kilo kaybı %6.5?i geçince veya tedavinin 5. haftasında yeni CT çekilerek adaptif plan için deerlendirilmesi önerilebilir.

Özet (Çeviri)

Purpose: This study aims to observe the changes in the patient?s anatomy and dose distribution throughout the treatment in order to design an optimum adaptive plan in patients who received primary radiotherapy or chemoradiotherapy diagnosed with head and neck cancer. An adaptive plan was generated during the week when normal tissue overdosed more than 5% or the target volume received an underdose of 5%. The adaptive plan aimed to show the quantity of dosimetric gain. Material and methods: This prospective study included 15 patients who received radical radiotherapy or chemotherapy with a diagnosis of head and neck cancer between January 2012 and September 2012. 13 (87.7%) cases were male and 2 (13.3%) cases were female. Mean age was found to be 62 in the case series. Nine patients had nasopharynx, 2 patients had hipopharynx, 2 patients had tongue base, and two patients had tonsil and larynx-localized tumors, respectively. Twelve patients received chemotherapy concurrent with radiotherapy. And the remaining 3 patients received only radiotherapy. All cases were asked to undergo a PET-CT in treatment position with contrast head and neck MRI and treatment mask. Planning CT was taken for the patients under treatment conditions. Imaging was performed from the top of the head to below the sternoclavicular joint in cross-section spaces of 2.5 mm. MRI and PET-CT planning was fused with CT. GTV, CTV, PTV were drawn using CT imaging and RTOG atlas. The patients received CBCT on a daily basis. CBCT images taken at weeks 3 and 5 of the treatment with planning CT were deformably fused in the Velocity AI version 2.8.1. During the treatment, pretreatment plans were adapted to these CBCT images in order to determine identify the doses taken by the spinal cord and the parotid. The patients? CT-simulation days were weighed and recorded weekly at the onset of and throughout the treatment. The patients were supported by oral nutrition solution. An adaptive plan was generated during the week when normal tissue overdosed more than 5% or the target volume received an underdose of 5%. The differences in volume change and dosimetric differences were compared between target volume and normal tissues in planning CT and weeks 3 and 5. Treatment gain achieved in the presence of an adaptive plan was evaluated. The Wilcoxon Test was used to compare the volumes and doses in CBCT taken in weeks 3 and 5 of the treatment by planning CT and doses to be given in the absence of an adaptive plan were compared by adaptive CT. Results: Since the CBCT images of a patient could not be recorded due to technical failure, the patient was not considered for the adaptive plan. When all patients are considered, mean weight loss was 7.2% (+2.9%, -12.5%), and the mean weight loss of 10 patients who received adaptive plans was 9.5%. Mean weight loss of 5 patients who received no adaptive plans was 3.2%. While one patient gained weight during the treatment, all other patients lost weight. The decrease in patients? GTV in planning CT, same side parotid volume, contralateral parotid volume, PTV70, lymph node GTV and PTV54 volume in week 3 became meaningful for all parameters in week 5. And dosimetrically, they received an average dose of 30.36 Gy when no planned adaptive plans with a dose of 26.7 Gy was made to contralateral parotid. The total amount of this average was reduced to 27 Gy by adaptive plan, with a reduction of 3.36Gy. They received an average dose of 43.3Gy in the absence of a planned adaptive plan with an average dose of 30.7 Gy on the ipsilateral parotid. The total of this average was reduced to 32 Gy by adaptive plan, with a reduction of 11.3Gy. And when the dose of medulla spinalis is considered, the dose planned at a maximum of 44.7 Gy rose to 47.3 Gy in the absence of an adaptive plan. The maximum average total of the dose was reduced to 45.7 Gy by adaptive plan, with a reduction of 1.6 Gy in the total dose. Despite increased dose for each value in week 3, it had a meaningful level for the ipsilateral parotid and medulla spinalis in week 5. Conclusion: In our study, the overdoses of spinal cord and parotids in the absence of an adaptive plan were compensated by the adaptive plan. The decision for scheduling new plans for the patients between fractions 22-25 was interpreted as reduction in the tumor and lymph node in week 5 of the treatment in response to radiotherapy and to mean that the patient has to be evaluated for the new plan due to weight loss. A new CT scan may be recommended to evaluate for the adaptive plan when the patient?s weight loss exceeded 6.5% or in week 5 of the treatment, in centers without CBCT equipment.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    486818

    Tomoterapi cihazı ile tedavi edilen baş boyun kanserli hastaların cilt dozunun TLD ile dozimetrik olarak incelenmesi

    Investigation of skin dose with TLD in patients with head and neck cancer treated with a tomotherapy device

    EMRE YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Fizik ve Fizik MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Medikal Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE KAŞKAŞ

    PROF. DR. AYŞE HİÇSÖNMEZ

  2. Tez No

    431558

    Radyoterapi gören baş ve boyun tümörlü olgularda PET/BT ve difüzyon ağırlıklı MRG'nın korelasyonu

    PET/CT and diffusion weighted MRI correlation after radiotherapy of head and neck tumors

    EDİS ÇOLAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Radyoloji ve Nükleer TıpEge Üniversitesi

    Radyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELEN BAYRAKTAROĞLU

  3. Tez No

    424652

    Baş boyun kanserlerinde kilo kaybına bağlı tümör hacminin ve riskli organların doz dağılımlarının adaptif radyoterapi tekniği ile incelenmesi

    The examination of tumor volume and critic organs dose distribution due to lost weight in head and neck cancers using adaptive radiotherapy technique

    ŞEMSİ GÜL DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    OnkolojiAkdeniz Üniversitesi

    Radyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİNE GENÇ

  4. Tez No

    118172

    Baş-boyun kanserli hastalarda radyoterapinin neden olduğu oral mukozitin önlenmesinde çinko sülfat'ın (ZnSO4) etkisi ve oksidan-antioksidan enzim aktivitelerinin değerlendirilmesi

    Effectiveness of zinc sulfate in prevention of oral mucositis induced by the radiotherapy in patients with head and neck cancer, and evaluation of oxidant-antioxidant enzymes activities

    M. VECDİ ERTEKİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    OnkolojiAtatürk Üniversitesi

    Radyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. MEHMET KOÇ

  5. Tez No

    851885

    Nazofarenks kanserinin tomoterapi cihazı ile radyoterapisinin dozimetrik değerlendirilmesi

    Dosimetric evaluation of the nasopharyngeal cancer with tomotheraphy device

    ZEYNEL ŞENOL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Fizik ve Fizik MühendisliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Radyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAHAR DİRİCAN

Geri Dön