Öğretmen ve öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersi kapsamında okul dışı öğrenme etkinliklerini gerçekleştirme amaçlarının planlanmış davranış teorisi yoluyla belirlenmesi
Determination of objectives realization at outdoor science education activities of teachers and pre-service teachers by the theory of planned behavior within the scope of science and technology lesson
- Tez No: 339042
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNAN ERTEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İlköğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Okul dışı öğrenme etkinlikleri, fen eğitimi alanında derslerin içerikleri kapsamında yürütülmeye çalışılmaktadır. Fakat okul dışı etkinlik yapabilmeyi birçok bileşen etkilemektedir. Okulun, okul dışı etkinlik yapılabilecek yere ulaşım sıkıntısı, sınıfların kalabalık olması gibi öğretmeni zor durumda bırakacak etkenler olabilir. Bunların yanı sıra, okul dışı etkinliklerin, öğrencilerin öğrenme yaşantılarını zenginleştirmesi, öğrencileri sosyalleştirmesi ve kalıcı öğrenmeler sağlaması ile önem arz eder. Planlanmış davranış teorisi, bir davranışın gelecekte ortaya çıkmasını etkileyen faktörlerin birbirleriyle olan ilişkilerini belirlemek için kullanılmaktadır. Söz konusu teoriye göre; davranışa yönelik tutum, öznel norm ve davranışsal kontrol bileşenleri bir davranışın ortaya çıkma olasılığını belirlemektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; planlanmış davranış teorisi (PDT) yoluyla, öğretmen ve öğretmen adaylarının, fen ve teknoloji dersi kapsamında okul dışı öğrenme etkinliklerini gerçekleştirme amaçlarının bulunup bulunmadığını belirlemektir. Araştırmada davranış amacını etkileyen faktörleri belirlemek için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının okul dışı etkinlik algılarını belirlemek, bu etkinliklerin öğretmen adaylarının fen derslerine ve öğretmenlik yaşantılarına sağlayacağı katkıların neler olduğunu saptamak için yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanan veriler yoluyla yöntem çeşitlemesine gidilmiştir. Nitel ve nicel veriler birlikte değerlendirilerek veri birleştirme yapılmıştır. Öğretmen ve öğretmen adaylarının okul dışı etkinliklerini gerçekleştirme amaçlarını etkileyen faktörlerin belirlendiği kısımda verilerin toplanması amacıyla, planlanmış davranış teorisinin boyutlarını temel alarak, araştırmacı tarafından geliştirilen `okul dışı öğrenme etkinliklerini gerçekleştirme ölçeği? kullanılmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme etkinlik algıları, davranış amaçları ve öğrenim yaşantılarına katkılarını belirlemek amacıyla yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Söz konusu ölçek, teorinin inançlar ve temel kısmını ele alan maddelerden oluşmaktadır. Maddelerin elde edilmesinde ön uygulama ile nitel olarak görüşler çıkarılmış ve madde havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzu oluşturulan taslak ölçek, pilot uygulamaya tabi tutulmuştur. Yapılan faktör analizi sonrasında madde eksiltmelerine gidilmiştir. Nihai ölçek altı boyutlu olup; toplam 50 madde içermektedir. Ölçeğin son hali, Türkiye?nin altı bölgesinde bulunan toplam sekiz üniversitede, fen bilgisi öğretmenliği ve sınıf öğretmenliği programlarında öğrenim görmekte olan, toplam 2991 öğretmen adayına uygulanmıştır. Ayrıca Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ilkokul ve ortaokullarda görev yapan, toplam 236 sınıf öğretmeni ve fen-teknoloji öğretmeni, ikinci örneklemi oluşturmaktadır. Elde edilen veriler SPSS programına girilmiş ve AMOS programı ile Path analizi yoluyla çözümlenmiştir. Öğretmen adaylarına ait veriler, öğrenim gördükleri bölgelere göre karşılaştırmalı olarak çözümlenmiştir. Ayrıca öğretmen adayı ile öğretmen örneklemleri de karşılaştırılmalı olarak analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen nitel veriler, nicel verilerle birlikte değerlendirilmiştir. Bu da yöntem çeşitlemesini sağlayarak verilerin açıklayıcılığını arttırmaktadır. Elde edilen veri sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının okul dışı etkinliklerini gerçekleştirme amaçları öğrenim gördükleri bölgeler arasında bazı farklılıklar göstermektedir. Öğretmen örnekleminde, davranış amacıyla öznel norm ilişkisinin oldukça yüksek olduğu saptanmıştır. Yani öğretmenlerin okul dışı etkinlik gerçekleştirme amaçları davranışa yönelik tutumlarından değil, referans olarak gördükleri kişi veya kurumların beklentilerinden kaynaklanmaktadır. Nitel olarak elde edilen verilerle nicel verilerin desteklenmesi sağlanmıştır. Elde edilen bulgular ışığında, öğretmenlere, öğretmen adaylarına, araştırmacılara, Milli Eğitim Bakanlığına ve Eğitim Fakültelerine öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Outdoor science activities are attempted to be carried out within the scope of class contents in the science education field. However, many components affect the outdoor science activities capability. There may be factors that could place someone in a difficult situation such as difficulty in transportation to the place of outdoor learning activity and overcrowded classes. Furthermore, outdoor science activities are important since they enrich learning experience for the students, socialize the students and provide permanent learning. The theory of planned behavior is used to determine the relationship of the factors with each other, affecting the appearance of a behavior in the future. Based on the aforementioned theory, the manners directed to the behavior, subjective norm and behavioral control components determine the possibility of occurrence of a behavior. Accordingly, the purpose of this study is to determine whether there are purposes of the teachers and pre-service teachers for the realization of outdoor learning activities within the scope of science and technology class by means of the theory of planned behavior (TBP). Relational screening model was used in the research to determine the factors that affect behavior purpose. Moreover, method variation was applied by data that were collected by constructed meetings to determine outdoor science activity perspectives of pre-service teachers, to determine the contribution of these activities to science classes and teaching lives of the pre-service teachers. Qualitative and quantitative data were evaluated together and data merging was done. `Outdoor science activities performing scale?, developed by the researcher, was used by taking the theory of planned behavior dimensions as fundamentals, in order to collect data in the section where factors affecting the outdoor science activities of the teachers and pre-service teachers are determined. Furthermore, a meeting form was used, which was established to determine learning activity perspectives, behavior purposes and contributions to learning lives of pre-service teachers. The said scale is made of items of the theory dealing with the believes and fundamental part. Views were established qualitatively and an item pool was formed by pre application for obtaining the items. Draft scale, with an established item pool, was subject to pilot application. Item deductions were made as a result of the performed factor analysis. Final scale had six dimensions and contained 50 items. Final state of the scale was applied to 2991 pre-service teacher, who are trained in science teaching and primary school teaching programs in eight universities in six regions of Turkey. Furthermore, 236 primary school teachers and science-technology teachers, assigned in elementary schools and secondary schools under Eskisehir Provincial Directorate for National Education make up the second sampling. Collected data were entered into SPSS program and solved by AMOS program by the path analysis. Data of the pre-service teachers were solved comparatively according to the regions where they are trained. Moreover, pre-service teachers and teacher samplings were analyzed comparatively. Qualitative data obtained in the study were evaluated along with quantitative data. This in turn enables method variation and improves explanatory quality of the data. Based on the obtained data, purposes of the pre-service teachers for the realization of outdoor science activities show some differences according to the regions where they are educated. It was determined in teacher sampling that behavior purposes and subjective norm relationship is rather advanced. In other words, outdoor science activity realization purposes of the teachers are not due to attitudes directed to the behavior but they are stemmed from expectations of the persons or institutes which they regard as references. Quantitative data were supported by qualitatively obtained data. Based on the obtained findings, suggestions were made to the teachers, pre-service teachers, researchers, Ministry of National Education and Education Faculties.
Benzer Tezler
- STEM odaklı olarak yeniden tasarlanan okul öncesi öğretmenliği bölümü fen ve matematik eğitimi dersinin uygulanma süreci : Bir durum çalışması
Implementation of science and mathematics education course redesigned with STEM approach at preschool education department: A case study
AYŞEGÜL SAĞBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Teknolojisi Bilim Dalı
PROF. DR. TUFAN ADIGÜZEL
- Views of pre-service science teachers about informal learning environments before and after Science and Technology Museum visit
Fen bilimleri öğretmen adayalarının Bilim ve Teknoloji Müzesi gezisi öncesi ve sonrasında okul dışı öğrenme ortamları ile ilgili görüşleri
LEMAN ARAS ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESEN UZUNTİRYAKİ KONDAKÇI
- Dönüşüm geometrisi konularının dinamik geometri yazılımı programlarıyla öğretiminin öğrencilerin öğrenme süreçlerine etkisi
The effect of teaching transformation geometry with dynamic geometry softwares on students' learning processes
GÖKHAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENEKŞE SEDEN TAPAN BROUTIN
- Harmanlanmış öğrenme temelli özel öğretim yöntemleri-II ve okul deneyimi derslerinin Fen Bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri ve sınıf içi uygulamaları üzerine etkisi
The effect of blended learning based science methods course and school experience on pre-service science teachers' technological pedagogical content knowledge and classroom practice
SELCAN SUNGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN NAFİZ KAYA
- Fen ile bütünleştirilmiş robotik kodlama etkinliklerinin özel yetenekli öğrencilerle uygulama sürecinin incelenmesi
An examination of the implementation process of science integrated robotic coding activities with gifted students
HİDAYET KILCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAfyon Kocatepe ÜniversitesiBilgisayar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIDVAN ELMAS