Geri Dön

Boyabat (Sinop) Barajı ve çevresi vejetasyonunun floristik, fitososyolojik ve ekolojik yönden araştırılması

A Florastic, phytosociological and ecological investigation on the vegetation of Boyabat (Sinop) dam and its environs

  1. Tez No: 34022
  2. Yazar: HASAN KORKMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ENGİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Biyoloji, Biology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1994
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 305

Özet

Araştırma alanı Kızılırmak vadisinin, Durağan (Sinop) yakınlarındaki Kepez Boğazı ile Devrez Çayı-Kızılırmak kavşağı arasında kalan kesimini ve yakın çevresini kapsamaktadır. Bu konumu dolayısıyla araştırma alam, Orta Karadeniz ile tç Anadolu arasındaki bir geçiş kuşağında yer almaktadır. Oldukça engebeli bir arazi yapısına sahip olan araştırma alanında, gerek vadi ve gerekse vadinin yakın çevresindeki dağlar boyunca, güneye doğru bir yükselme söz konu sudur. Nitekim Kepez Boğazı yakınlarında 200 m olan Kızılırmak vadi tabanı, Kargı (Çorum) yakınlarında 400 m yüksekliğe ulaşmaktadır. Aynı şekilde vadi çevresindeki dağlar da, güneye doğru gidildikçe yükselerek, Eğinönü Yaylası (Kargı) çevresinde 1650 m'ye ulaşmaktadır. Topoğrafik yapıdaki bu yükseklik farkları, araştırma alanının florasında zenginleşme ve vejetasyonunda çeşitlenmeye neden olmaktadır. Araştırma alanının jeolojik yapışım mesozoik yaşlı; metamorfik seri ve kristalize kalkerler, üst kretase ve eosen yaşlı; fliş ve volkanik fasiesler ile pleistosen ve holosen yaşlı alüvyonlar oluşturmaktadır. Araştırma alanında en fazla yayılış gösteren büyük toprak grupları. Kahverengi Orman Toprakları ile Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları' dır. Bunun yanında Kırmızı-San Podzolik topraklar, Koluvyal topraklar ve Aluvyal topraklar da araştırma alanında bulunan diğer toprak gruplarıdır. Araştırma alanında, vejetasyonun tabakalaşması ve birliklerin dağılışında toprak faktörleri topoğrafik faktörler kadar etkili olamamaktadır. Bununla birlikte toprak pH'sı, kireç (CaC03) ve organik madde oram gibi toprak faktörleri, birliklerin floristik kompozisyonları üzerinde etkili olmaktadır. Araştırma alanının yüksek kesimlerinde serin ve yağışlı bir iklimin, alçak vadi yamaçlarında ise lokal bir Akdeniz ikliminin etkileri görülmektedir. Bu durumun gerek flora, gerekse vejetasyon yapısındaki etkileri gözlenmektedir. Nitekim araştırma alanının alçak vadi yamaçlarında Akdeniz karakterli, yüksek kesimlerinde ise Öksin karakterli birlikler yayılış göstermektedir. Araştırma alanının florasında. 99 familya ve 441 cinse ait toplam 1009 tür ve türaltı takson tespit edilmiştir. Bunlardan 685 tanesi tür, 196 tanesi alttür ve 128 tanesi de varyete seviyesindedir. Ayrıca bunlardan 5 tanesi kültür bitkisi olup, 68 takson araştırma alanının da içinde bulunduğu A5 karesi için yeni kayıttır. Araştırma alanında tespit edilen türlerden 394 tanesinin floristik bölgesi tespit edilmiş olup bunların %17.11'i Euro-Siberian, %11.59'i Irano-Turanien, %9.70'sı Medi terranean, %0.89'u ise kozmopolittir. Geri kalan 615 türün ise floristik bölgesi bilinmemektedir. Ayrıca araştırma alanında tespit edilen 102 tür endemik olup, toplam florada ki endemizm oranı 10.10'dur. Araştırma alanında en fazla türe sahip familyalar; Fabaceae (134), Asteraceae (107), Poaceae (65), Lamtaceae (63), Brassicaceae (62). Caryop- hllaceae (44), Rosaceae (39), Apiaceae, Boraginaceae, Scrophulariaceae (38), Rubiaceae (31), Liliaceae (23) ve Ranunculaceae (20)'dir. En fazla türe sahip cinsler ise Astragalus (28), Trifolium, Galium (17), Verbascum (16). LaOujrus (15). Centaurea. Vtefd(13), Euphor bia (11). Silene ve Stachys (10)'dir. Araştırma alanının vejetasyonu Braun-Blanquet (1932) yöntemine göre araştırılmıştır. Bu yönteme göre yeteri kadar homojen sahalardan örneklik alanlar tespit edilmiş, bu örneklik alanlar ayırdedici ve karakter türlere göre düzenlenerek, araştırma alanındaki bitki birlikleri tespit edilmiştir. Bitki birlikleri floristik kompozisyonlarına göre alyans, ordo ve sınıf seviyesinde sınıflandırılmış ve bu kategorilere ait karakter türler, birliklere ait tablolarda gösterilmiştir. A. Maki Vejetasyonuna Ait Birlikler 1. Buxo sempervirenti-Arbutetum unedoni Korkmaz ass.nov. 2. Phittyreo latifoliae-Oleetum europaeae Ass. B. Orman Vejetasyonuna Ait Birlikler 1. Carpino orientalis-Quercetum cerridis Ass. 2. Trifolio canescenti-Pinetum rdgrae Ass. 3. Fago orientalis-Abietetum bornmueUerianae Ass. 4. Vicfo croceae-Fago orientalis Ass.5. Junipero alpinae-Pinetum sylvestris Ass. C. Bozuk Orman Vejetasyonuna Ait Birlikler 1. Cisto cretid-Pinetum bruttae Ass. 2. Paliuro spinae-christi-Juniperetum excelsae Ass. D. Kuru Dere Vejetasyonuna Ait Birlik 1. Euphorbia rigidae-Viticetum agni-casti Ass. E. Step Vejetasyonuna Ait Birlikler 1. Linario corifolü-Astragaletum microcephali Ass. - stipetosum arabica subass. - alyssetosum desertorum subass. 2. Daphno oleoides-Astragaletum angustifolii. Ass. Araştırma alanında tanımlanan bu birlikler fitososyolojik bakımdan yorumlanmış ve bu güne kadar yapılmış vejetasyon çalışmalarında tanımlanan birlikler ile karşılaştırılarak tartışılmıştır. Ayrıca araştırma alanındaki birlikler İle daha önceki çalışmalarda tanımlanmış birliklerin, floristik kompozisyonları arasındaki benzerlik ler tespit edilmiştir. Bu çalışmada, araştırma alanının topoğrafik, jeolojik, edafik, kli matolojik, süksesyonal, floristik ve fitososyolojik özellikleri 3 harita 21 şekil ve 39 tablo ile açıklanmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The study area in Kızılırmak Valley is situated between Kepez Strait close to Durağan (Sinop) and Devrez Stream merging Kızılırmak River. The reseach area is loca ted on a transtition zone, between Middle Black Sea and Central Anatolia region. In the rough study area the altitude tends to incrase from north to south. Though, the altitude of valley-plain of Kızılırmak is about 200 m near Kepez Strait, this rises to 400 m near Kargı (Çorum). In the same manner, the mountains around the valley rise as going forward to south and has maximum altitude of 1650 m along the Eğinönü plateau. The differances in altitude of topographic structure is probably resulted in a rich flora an variations in vegetation of the study area. The geological structure of study area has been formed by mesozoical, metamorphic serious and crystallyzed calceraous, upper cretaceous and eosen flysch, volcanic facies and pleistosen and holosen alluvions. The most widespread big soil groups are brown-^brest soils and limeness brown fo rest soils. Other big soil groups are red-yellow podzolic soils, colluvial and alluvial soils in research area. The soil factors are not effective as much as the topographic factors on the stratification of vegetation and spreading of associations. Nevertheless, the soil fac tors such as pH, lime (CaC03) and the rate of organic materials may affect the floristlc composition of associations. It is possible to observe a cool and rainy climate at the upper levels of the study area and a local Mediterranean climate at the lower valley slo pes. The effects of these climate regimes on the flora and the vegetation may be observed. Therefore, the mediterranean associations spreads along the lower valley slopes of the study area and the euxinien associations along the upper levels. In the study are, 1009 species and intraspecific taxa belonging to 99 family and 441 genera were identified. It was also determined that 685 of these were at species level, 196 at subspecies level and 128 at varietes level. Furthermore, it is found that 5 of the total taxa of agricultural plants and 68 taxa are newrecords for A5 square including study area.The floristic reglon of 394 species were Identlfied and observed that 17.11% of them belong to Euro-Siberian, 11.59% Irano-Turanien. 9.70% Mediterranean element and 0.89% cosmopolitian. The floristic region of the 615 species were note be able to detected. Besides, 102 species of identified species were endemlc and the rate of endemlsm in the total flora Is calculated as 10.10%. The families Including most species are as: Fdbaceae (134), Asteraceae (107), Poaceae (65), Lamiaceae (63), Brassicaceae (62), CaıyophyUaceae (44). Rosaceae (39), Apiaceae, Boraginaceae, Scrophıdariaceae (38), Rubiaceae (31). Litta- ceae (23) and RanvncüLaceae (20). The genera including most species are as; Astragalus (28). Trt/bUum, Galtum (17). Verbascum(16), Latfıyrus (15). Centaurea, Vida (13). Euphor- bfa (11), Silene and Stochys (10). The vegetation of the study area has been investigated by the method of Braun- Blanquet (1932). According to this method plot samples were chosen from homogenous areas. The plant associations in the study area were found out by arranging these plot samples by differantial and characterisüc species in respect to their floristic composi- tions at alliance. order and class level. The characterisüc species were presented at asso- ciation tables. There are five types of vegetation in the study area and these vegetations have 12 associations and 2 subassociations These are: A.Associations belongs to maquis vegetation 1-Buxo sempervirenü-Arbutetum unedoni Korkmaz ass.nov. 2-PhiUyreo latifoUae-Oleetum europaeae Ass. B.Associations belongs to forest vegetation 1-Carptno ortentaÜs-Quercetum cerrîdLs Ass. 2-TrifoUo canescenü-Ptnetıan nigrae Ass. 3-Fago ortentalis-Abtetetum bommuellertanae Ass. 4-Vicio croceae-Fago ortentalis Ass. 5-Junipero cûpinae-Pinetıan sylvestris Ass.C. Associations belongs to destroyed forest vegetation 1- Cisto cretici-Pinetum bruüae Ass. 2- Paliwo spixvae-christt-Juniperetum excelsae Ass. D. Association belong to dried stream vegetation 1- Euphorbia rigidae-VUicetxim agril-casti. Ass. E. Association belongs to steppe vegetation 1- Linario corifoUi-Astragaletum microcephali Ass. - stipetosvm ardbica subass. - akjssetosum desertorum subass. 2- Daphno öleoides-Astragaletum angustifolii Ass. The association defined in the study area have been interpreted and criticized by comparing with the associations reported by the other vegetation studies. The similari ties of floristlc compositions between the association in the study area and the previous ly studied associations were also determined, the topographical, geological, edaphical, climatological. successional, floristlcal and phytosociological characters of the study area, were represented by 3 maps, 21 figures and 39 tables.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    269789

    Sinop ilindeki göl, gölet ve baraj göllerinde bulunan balık türleri

    Fish species found in the lakes, ponds and dams of Sinop, province Turkey

    MUSTAFA SUNGUR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Su ÜrünleriSinop Üniversitesi

    Su Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZTEKİN YARDIM

  2. Tez No

    316508

    Dodurga Baraj Gölü (Boyabat, Sinop) fitoplanktonu ve mevsimsel değişimi üzerine bir araştırma

    An investigation on phytoplankton and its seasonal variation of Dodurga Dam Lake (Boyabat, Sinop)

    SEDA HASIRCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    BiyolojiSinop Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ELİF TEZEL ERSANLI

  3. Tez No

    691025

    Şehir coğrafyası açısından Boyabat (Sinop)

    Boyabat (Sinop) in terms of urban geography

    MURAT YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    CoğrafyaOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAHYA KADIOĞLU

  4. Tez No

    348388

    Boyabat (Sinop) yöresinde yüzeylenen geç jura-erken kretase yaşlı inaltı formasyonunun mikrofasiyes özellikleri

    Microfacies features of upper jurassic-lower cretaceous inalti formation, Boyabat (Sinop) area

    TUĞBA EROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Jeoloji MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ZİYA KIRMACI

  5. Tez No

    587166

    Sinop ilinin Boyabat ilçesi ağzı

    The dialect of Boyabat district in Sinop

    ZİNNUR AKGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UFUK DENİZ AŞCI

Geri Dön