Geri Dön

Mülkiyet ve fikrî mülkiyetin felsefi temelleri

Philosophical foundations of property and intellectual property

  1. Tez No: 348187
  2. Yazar: DİLARA BUKET TATAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İLYAS DOĞAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Genel Kamu Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 145

Özet

Mülkiyet; bir kişiye bir mal üzerinde, yasaları ve üçüncü kişilerin haklarını ihlal etmediği sürece, düşünülebilecek her türlü egemenliği sağlayan hak olarak tanımlanabilir. Mülkiyet; kanımızca diğer ayrımların hepsini kapsar bir nitelik arz eden ferdî ve kolektif mülkiyet ayrımıyla tasnif edilebilir. Kolektif mülkiyet, belirli bir insan topluluğunun geçmiş ve gelecek nesillerinin birlikte mülkiyetini ifade etmekteyken; kolektif mülkiyet olmayan, diğer tüm mülkiyet türleri ise ferdî mülkiyeti ifade etmektedir. Fikrî mülkiyet ise ferdî mülkiyettir. Fikrî mülkiyet, her ne kadar ferdî mülkiyetin bir türü olsa da ferdî mülkiyeti felsefi açıdan gerekçelendirme amacıyla ortaya atılmış olan teoriler, fikrî mülkiyeti gerekçelendirmede yetersiz kalmaktadır. Zira fikrî mülkiyet ve ferdî mülkiyet arasında çeşitli farklar mevcuttur. Öncelikle fikrî mülkiyet, ferdî mülkiyetten farklı olarak soyut varlıklar üzerinde hak tanınması anlamına gelmektedir. Ferdî mülkiyet açısından ilkesel olarak zamansal bir sınır mevcut olmamasına rağmen; fikrî mülkiyet sahibi olan kişiye ait fikrî hak belirli süreyle sınırlı olarak tanınmaktadır. Ayrıca, ferdî mülkiyete konu somut nesne üzerindeki haklar; özgürlükleri hiç sınırlandırmamakta, basitçe o nesne üzerindeki faaliyetleri kısıtlamakta; oysa fikrî mülkiyet; zaman ve mekândan sınırsız olarak silsile hâlinde birden çok faaliyeti sınırlandırmaktadır. Böylece özgürlükleri de sınırlandırmaktadır. Fikrî mülkiyeti felsefi açıdan gerekçelendirmede kullanılan teoriler, esasen ferdî mülkiyet teorilerinin yetersizliklerinin giderilmiş; fikrî mülkiyete uyarlanmış hâlidir. Bu teoriler, emek teorisi, kişilik teorisi, yararcı teori ve sosyal planlama teorisidir. Fikrî mülkiyet yanlısı düşünürlerin gerekçelendirilmelerine rağmen; fikrî mülkiyete karşı düşmanlık da, uzun bir geçmişe sahiptir. Fikrî ürünler üzerinde mülkiyet tesis edilmemesi iddiasında olan yazarlar, öncelikli olarak fikrî mülkiyeti gerekçelendirmede kullanılan teorilerin yetersiz ve başarısız olduğunu savunmaktadır. Dolayısıyla onlara göre, fikrî mülkiyet gerekçelendirilememiştir. Bunun yanında bazı yazarlar, fikrî mülkiyetin hiçbir yararı olmayan lüzumsuz bir tekel olduğunu iddia etmektedir.

Özet (Çeviri)

Property can be defined as a right of one person on a ware which provides all kinds of supremacies which do not violate laws and third persons? rights. Property can be classified according to the classification of individual and collective property that comprises all of the other classifications. When collective property means common ownership of certain group of person?s past and future generations; individual property means all the other kinds of property which are not collective property. Intellectual property is also one kind of individual property. In spite of the fact that intellectual property is one kind of individual property, theories suggested for justifying individual property are insufficient for justifying intellectual property, because there are differences between individual and intellectual property. Primarily intelectual property vests abstract possessions unlike individual property. Intellectual property entitles the owner for limited time differently from individual property. In addition, rights on ware entitled by individual property do not restrict other persons? liberties, but limits the actions on that particular ware. However intellectual property restricts sequentially more than one actions independently from time and place. So it also limits liberties. Individual property theories made up for the deficiencies and modified for justifying intellectual property by thinkers. There are four intellectual property theories: Labor theory, personality theory, utility theory and social planning theory. In spite of ideas of the thinkers who support intellectual property?s existence, there are also thinkers against intellectual property. They claim that intellectual property theories are insufficient and unsuccessful for justifying intellectual property. Hence intellectual property is not justified. In addition, some of them asserts that intellectual property is a useless monopoly.

Benzer Tezler

  1. Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière

    İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière

    EYLEM YOLSAL MURTEZA

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2022

    FelsefeGalatasaray Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA

  2. İslam iktisadı ve toplumdaki yoksulluğu giderme işlevselliği

    Islamic economics and its functionality in eradicating poverty in society

    MUKHAMMAD ZUKHUROV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULKERİM ÜNALAN

  3. Fikir ve sanat eserleri hukukunda teknolojik koruma

    Technological protection of copyright

    İBRAHİM EMRE BAYAMLIOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    HukukMarmara Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. CEVDET YAVUZ

  4. Türk eğitiminde muhafazakârlık: 1959-60 dönemi köy enstitüleri- imam-hatipler örneği

    Conservatism in Turkish education: 1950- 60 period the village institutes- imam-hatips model

    GÖZDE ÇAVDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİYAZİ USTA

  5. Liberalizm: Tarihsel kökenleri, felsefi kökenleri ve temel ilkeleri

    Liberalism: Historical roots, philosphical origins and main principles

    HALİS ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Siyasal BilimlerCumhuriyet Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FATİH DOĞANOĞLU