Mülkiyet ve fikrî mülkiyetin felsefi temelleri
Philosophical foundations of property and intellectual property
- Tez No: 348187
- Danışmanlar: PROF. DR. İLYAS DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Mülkiyet; bir kişiye bir mal üzerinde, yasaları ve üçüncü kişilerin haklarını ihlal etmediği sürece, düşünülebilecek her türlü egemenliği sağlayan hak olarak tanımlanabilir. Mülkiyet; kanımızca diğer ayrımların hepsini kapsar bir nitelik arz eden ferdî ve kolektif mülkiyet ayrımıyla tasnif edilebilir. Kolektif mülkiyet, belirli bir insan topluluğunun geçmiş ve gelecek nesillerinin birlikte mülkiyetini ifade etmekteyken; kolektif mülkiyet olmayan, diğer tüm mülkiyet türleri ise ferdî mülkiyeti ifade etmektedir. Fikrî mülkiyet ise ferdî mülkiyettir. Fikrî mülkiyet, her ne kadar ferdî mülkiyetin bir türü olsa da ferdî mülkiyeti felsefi açıdan gerekçelendirme amacıyla ortaya atılmış olan teoriler, fikrî mülkiyeti gerekçelendirmede yetersiz kalmaktadır. Zira fikrî mülkiyet ve ferdî mülkiyet arasında çeşitli farklar mevcuttur. Öncelikle fikrî mülkiyet, ferdî mülkiyetten farklı olarak soyut varlıklar üzerinde hak tanınması anlamına gelmektedir. Ferdî mülkiyet açısından ilkesel olarak zamansal bir sınır mevcut olmamasına rağmen; fikrî mülkiyet sahibi olan kişiye ait fikrî hak belirli süreyle sınırlı olarak tanınmaktadır. Ayrıca, ferdî mülkiyete konu somut nesne üzerindeki haklar; özgürlükleri hiç sınırlandırmamakta, basitçe o nesne üzerindeki faaliyetleri kısıtlamakta; oysa fikrî mülkiyet; zaman ve mekândan sınırsız olarak silsile hâlinde birden çok faaliyeti sınırlandırmaktadır. Böylece özgürlükleri de sınırlandırmaktadır. Fikrî mülkiyeti felsefi açıdan gerekçelendirmede kullanılan teoriler, esasen ferdî mülkiyet teorilerinin yetersizliklerinin giderilmiş; fikrî mülkiyete uyarlanmış hâlidir. Bu teoriler, emek teorisi, kişilik teorisi, yararcı teori ve sosyal planlama teorisidir. Fikrî mülkiyet yanlısı düşünürlerin gerekçelendirilmelerine rağmen; fikrî mülkiyete karşı düşmanlık da, uzun bir geçmişe sahiptir. Fikrî ürünler üzerinde mülkiyet tesis edilmemesi iddiasında olan yazarlar, öncelikli olarak fikrî mülkiyeti gerekçelendirmede kullanılan teorilerin yetersiz ve başarısız olduğunu savunmaktadır. Dolayısıyla onlara göre, fikrî mülkiyet gerekçelendirilememiştir. Bunun yanında bazı yazarlar, fikrî mülkiyetin hiçbir yararı olmayan lüzumsuz bir tekel olduğunu iddia etmektedir.
Özet (Çeviri)
Property can be defined as a right of one person on a ware which provides all kinds of supremacies which do not violate laws and third persons? rights. Property can be classified according to the classification of individual and collective property that comprises all of the other classifications. When collective property means common ownership of certain group of person?s past and future generations; individual property means all the other kinds of property which are not collective property. Intellectual property is also one kind of individual property. In spite of the fact that intellectual property is one kind of individual property, theories suggested for justifying individual property are insufficient for justifying intellectual property, because there are differences between individual and intellectual property. Primarily intelectual property vests abstract possessions unlike individual property. Intellectual property entitles the owner for limited time differently from individual property. In addition, rights on ware entitled by individual property do not restrict other persons? liberties, but limits the actions on that particular ware. However intellectual property restricts sequentially more than one actions independently from time and place. So it also limits liberties. Individual property theories made up for the deficiencies and modified for justifying intellectual property by thinkers. There are four intellectual property theories: Labor theory, personality theory, utility theory and social planning theory. In spite of ideas of the thinkers who support intellectual property?s existence, there are also thinkers against intellectual property. They claim that intellectual property theories are insufficient and unsuccessful for justifying intellectual property. Hence intellectual property is not justified. In addition, some of them asserts that intellectual property is a useless monopoly.
Benzer Tezler
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA
- İslam iktisadı ve toplumdaki yoksulluğu giderme işlevselliği
Islamic economics and its functionality in eradicating poverty in society
MUKHAMMAD ZUKHUROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKERİM ÜNALAN
- Fikir ve sanat eserleri hukukunda teknolojik koruma
Technological protection of copyright
İBRAHİM EMRE BAYAMLIOĞLU
- Türk eğitiminde muhafazakârlık: 1959-60 dönemi köy enstitüleri- imam-hatipler örneği
Conservatism in Turkish education: 1950- 60 period the village institutes- imam-hatips model
GÖZDE ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ USTA
- Liberalizm: Tarihsel kökenleri, felsefi kökenleri ve temel ilkeleri
Liberalism: Historical roots, philosphical origins and main principles
HALİS ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Siyasal BilimlerCumhuriyet ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH DOĞANOĞLU