Türkçe kaynak metinlerin söz dağarcığına katkısı: Çagatay Tilinin İzahlik Lugiti örneği
Turkish source texts's contribute to the vocabulary: The sample of Çagatay Tilinin İzahlik Lugiti
- Tez No: 349969
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 491
Özet
Sözlükler bir dilin söz varlığını içerir. Bir dilin sözcükleri o dilin kültürü demektir. Yani bir dilin sözlüğünü okumak o dilin kültürünü de tanımak demektir. Bu nedenle bir milletin önce kendi kültürüne ait sözlükleri tanıması gerekir. Ortak dil, ortak kültür demektir. Türk dillerinin sözlüklerini okumak da Türk kültürü hakkında bilgi sahibi olmanın bir yoludur. Türk Cumhuriyetlerinin farklı alfabeler kullanıyor olmaları ortak kültür hakkında bilgi sahibi olmayı zorlaştırmaktadır. Türk dillerinden herhangi birinin konuşulduğu bir ülkede yayımlanan bir eserin okunabilmesi için eserin yayımlanacağı diğer ülkelerin alfabelerine göre çeviri yazıyla aktarılması gerekir. Çagatay Tilini? İzahlik Lugiti, 2002 yılında Sincan Halk Neşriyatı tarafından yayımlanan Çağatay Türkçesi-Uygur Türkçesi sözlüğüdür. Bu çalışmada Arap harfleri ile yazılan sözlüğün ilk iki yüz sayfası Latin harflerine çeviri yazı ile aktarılmıştır. Uygur harfleriyle yazılmış olan sözlük çeviri yazıyla Latin harflerine aktarılırken madde başlarının sırası değiştirilmemiştir. Madde başları tarafımızdan numaralandırılmıştır. Sözlükte madde başları için verilen örnek beyitlerin doğruluğunun teyidi için vezinleri bulunup beyitlerin üzerlerinde tarafımızca gösterilmiştir. Sözlüğün incelenen bölümünde geçen vezin adları ve kalıpları sonda ek olarak verilmiştir. Eserin Latin harflerine aktarımı ile Arap harfli Uygur yazısını bilmeyenlerin de eseri ve ortak kültürü tanımalarına katkıda bulunacağı umulmaktadır. Çalışma bu yönüyle Türkçe öğretmeni adayları için, farklı alfabeyle meydana getirilmiş bir sözlüğün tanınması, Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması bakımından önemlidir.
Özet (Çeviri)
Dictionaries include the vocabulary of a language. The words of a language are the culture of that language. So to read the dictionary of a language means to recognize the culture of that language. Hence a nation should know the dictionaries of its own culture firstly. Common language means common culture. To read Turkish language dictionaries is a way to have knowledge about Turkish culture. Turkish Republics use different alphabets and this makes harder to have knowledge about common culture. It is required a document which is published in any Turkish country to be transformed with transcription according to the related Turkish language alphabet to be able to be read. Çagatay Tilini? İzahlik Lugiti is Chagatai Turkish-Uighur Turkish Dictionary which was published in 2002 by Sincan Public Library. In this study, the first two hundred pages of the dictionary which was written in Arabic alphabet were transformed into Latin alphabet with transcription. The entries remained same when the dictionary with Uighur alphabet was being transformed into Latin alphabet with transcription. For the confirmation of the accuracy of sample couplets given for entries in the dictionary, prosodies were found and showed on the couplets by us. With the transformation of this piece into Latin alphabet, it is expected that this work will have contribution for the recognition of common culture and this piece by people who do not know the Uighur writing with Arabic alphabet. In this regard, this study is important for the recognition of a dictionary with different alphabet and comparison with Turkey Turkish for the Turkish Language preservice teachers.
Benzer Tezler
- Türkçe öğretiminde kaynak metinlerin söz dağarcığına katkısı: İzahlı sözlük incelemesi
Contribution to the vocabulary of the source text: The annotated dictionary review
MAİTUOHUTİ ALİMU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SİNAN KAÇALİN
- Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin söz varlığının incelenmesi
The examination of the lexical content in Turkish language and literature textbooks
NİYAZİ ŞİŞİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAmasya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT EFE
- Türkçe eğitimi ders kitaplarında Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin kullanılabilirliği
The utility of Evliya Çelebi's Seyahatname i̇n Turkish course book
ESRA BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. ATÂ ÇATIKKAŞ
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- Yabancılara Türkçe öğretiminde refik Halit Karay'ın eskici ve testi adlı hikâyelerinin A2 seviyesine uyarlanması
Refik Halit Karay's 'Eskici' and 'testi' storys in the Turkish language in foreigners setting up to level A2
HASAN YAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LOKMAN TANRIKULU