Geri Dön

Türkçe öğretiminde kaynak metinlerin söz dağarcığına katkısı: İzahlı sözlük incelemesi

Contribution to the vocabulary of the source text: The annotated dictionary review

  1. Tez No: 414438
  2. Yazar: MAİTUOHUTİ ALİMU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA SİNAN KAÇALİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Uygur Türkçesi, Sözlük, Türkçe öğretimi, Kaynak metin, Türkiye Türkçesi, Turkish of Uighur, Dictionary, Education of Turkish, Source of the text, Turkey's Turkish
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 190

Özet

Sözlükler bir milletin hafızasıdır. Yazılma sebebi ise milletin hafızasını ecdattan evlada ulaştırmak, bir dilin kelime hazinesini geleceğe taşıyabilmektir. Dil öğrenimi ve öğretiminde olmazsa olmaz esas kaynaklardan biri de sözlüklerdir. Kelime hazinesi geniş, kullanışlı, dil öğretmeye yönelik sağlam bir sözlük, dil öğretimi ve öğreniminde dilin dört esas becerisini kazandırmada çok mühim bir role sahiptir. Türkçe öğretiminde kaynak olarak kullanılan sözlüklerin kelime hazinesinin genişletilmesi, dil öğretme ve öğrenme hedefiyle daha kullanışlı bir hâle getirilmesi, muhataplarına hız ve kalite kazandırabilmesi Türkçe öğretimi işiyle uğraşanların vazifelerinden olmalıdır. Bu vazifeyi yerine getirmede ilk müracaat akraba Türk milletlerinin dili olmalıdır. İşte bu akraba Türk milletlerinin içinde Eski Türkçe ile olan yakın bağlantısı ve muazzam kelime hazinesi sebebiyle Uygur Türkçesi ve sözlükleri mühim bir yere sahiptir. Hazırkı Zaman Uygur Tiliniñ İzahlik Lugiti Uygur Özerk bölgesinde 1999 ve 2011 yıllarında iki ayrı baskı olarak yayımlanan“Günümüz Uygur Türkçesinin İzahlı Sözlüğü”dür. Bizim çalışmamıza kaynaklık edecek olan eser 2011 yılında yayımlanmış olan ikinci baskıdır. Sözlük 1446 sayfadan oluşmuştur. Bu çalışmada: 1. Sözlükte yer alan yirmi dört ünsüzden her birinin en az ilk on madde başı üzerinde, Uygur Türkçesinden Türkiye Türkçesine çevrimi yapılmıştır. 2. Ele alınan kelimelerin köken bilgisi verilmiştir. 3. Ele alınan kelimelerin Uygur harfli madde başı dizini ve ayrıca on bir farklı dilin Uygurca karşılıkları ile dizini yapılmıştır. 4. Ele alınan kelimeler içinde Uygur Türkçesi ile Türkiye Türkçesinde ortak olan kelimeler üzerinde anlam karşılaştırması yapılmıştır. Böylece, Türkçe öğretiminde kaynak olarak kullanılan sözlüklerin Türkiye Türkçesinin söz dağarcığına katkı sağlayabileceği; Türkçe öğretiminde kaynak olarak kullanılan sözlükleri dil öğretimine yönelik daha kullanışlı, verimli bir hâle getirmenin yolları ve teknikleri üzerinde araştırma yapılmıştır ve bir çalışma örneği sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Dictionaries are the memory of a nation. They are written in order to transport the memories from ancestors to children and to future. To teach and to learn any language, dictionaries are the principal pillars. A dictionary which has a devoloped vocabulary, which is useful, which has a tendency to teach the language has an important role to teach and to learn the language. The teachers of Turkish Language must consider that it is their duty to expand the vocabulary of Turkish in order to make it more productive and to obtain the users a faster and more qualified dictionary. To be able to perform the duty as a source to consult, it must be Turkish's related languages. In the Turkish nations“Uighur's Turkish”has a great importance because of that it has a strong connection to old Turkish and a reliable vocabulary. Hazırkı Zaman Uygur Tiliniñ İzahlik Lugiti is“The Dictionary With Explanation of Uighur's Turkish”which is published in two presses in the area of Uighur autonomous in 1999 and 2011. Our source is the second press which has 1446 pages. In this study; 1. At least on the begining of ten of the twenty four articles, there is the translation to Turkish of Turkey from Uighur's Turkish. 2. It has given the origins of all of the words which are worked on. 3. It has given an index on the base of Uighur's Turkish Alphabet and also the index of the translation of eleven different languages' words to Turkish of Uighur. 4. It has given the comparison of meanings of the common words of Uighur and Turkeys' Turkish. By this work, it is presented a very useful work which can be used to expand and widen the vocabulary of the dictionaries which are the sources of teaching the Language of Turkish. In this study it has presented how to make the dictionaries more useful and produvtive and qualified and easier to use and the technics and ways to research.

Benzer Tezler

  1. Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin söz varlığının incelenmesi

    The examination of the lexical content in Turkish language and literature textbooks

    NİYAZİ ŞİŞİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıAmasya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KÜRŞAT EFE

  2. Yabancılara Türkçe öğretiminde refik Halit Karay'ın eskici ve testi adlı hikâyelerinin A2 seviyesine uyarlanması

    Refik Halit Karay's 'Eskici' and 'testi' storys in the Turkish language in foreigners setting up to level A2

    HASAN YAYAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LOKMAN TANRIKULU

  3. Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика

    Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler

    ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Rusça

    Rusça

    2024

    Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA

  4. Kaynaklardan ders kitaplarına aktarma Kutb'un Husrev ü Şirin'inin metin çeviri ve sözlüğü

    Transfering of sources to course books Qutb's Khusrev ü Shirin's text translation and dictionary

    SALİH SULAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DilbilimMarmara Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN

  5. Yabancılara Türkçe öğretiminde efsane türü metinlerden hareketle kültür aktarımının değerlendirilmesi

    Evaluation of cultural transmission in legend genre in teaching Turkish as a foreign language

    İZEM DAĞDEVİREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimBursa Uludağ Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EROL OGUR