Türkçe öğretiminde kaynak metinlerin söz dağarcığına katkısı: İzahlı sözlük incelemesi
Contribution to the vocabulary of the source text: The annotated dictionary review
- Tez No: 414438
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA SİNAN KAÇALİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Uygur Türkçesi, Sözlük, Türkçe öğretimi, Kaynak metin, Türkiye Türkçesi, Turkish of Uighur, Dictionary, Education of Turkish, Source of the text, Turkey's Turkish
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Sözlükler bir milletin hafızasıdır. Yazılma sebebi ise milletin hafızasını ecdattan evlada ulaştırmak, bir dilin kelime hazinesini geleceğe taşıyabilmektir. Dil öğrenimi ve öğretiminde olmazsa olmaz esas kaynaklardan biri de sözlüklerdir. Kelime hazinesi geniş, kullanışlı, dil öğretmeye yönelik sağlam bir sözlük, dil öğretimi ve öğreniminde dilin dört esas becerisini kazandırmada çok mühim bir role sahiptir. Türkçe öğretiminde kaynak olarak kullanılan sözlüklerin kelime hazinesinin genişletilmesi, dil öğretme ve öğrenme hedefiyle daha kullanışlı bir hâle getirilmesi, muhataplarına hız ve kalite kazandırabilmesi Türkçe öğretimi işiyle uğraşanların vazifelerinden olmalıdır. Bu vazifeyi yerine getirmede ilk müracaat akraba Türk milletlerinin dili olmalıdır. İşte bu akraba Türk milletlerinin içinde Eski Türkçe ile olan yakın bağlantısı ve muazzam kelime hazinesi sebebiyle Uygur Türkçesi ve sözlükleri mühim bir yere sahiptir. Hazırkı Zaman Uygur Tiliniñ İzahlik Lugiti Uygur Özerk bölgesinde 1999 ve 2011 yıllarında iki ayrı baskı olarak yayımlanan“Günümüz Uygur Türkçesinin İzahlı Sözlüğü”dür. Bizim çalışmamıza kaynaklık edecek olan eser 2011 yılında yayımlanmış olan ikinci baskıdır. Sözlük 1446 sayfadan oluşmuştur. Bu çalışmada: 1. Sözlükte yer alan yirmi dört ünsüzden her birinin en az ilk on madde başı üzerinde, Uygur Türkçesinden Türkiye Türkçesine çevrimi yapılmıştır. 2. Ele alınan kelimelerin köken bilgisi verilmiştir. 3. Ele alınan kelimelerin Uygur harfli madde başı dizini ve ayrıca on bir farklı dilin Uygurca karşılıkları ile dizini yapılmıştır. 4. Ele alınan kelimeler içinde Uygur Türkçesi ile Türkiye Türkçesinde ortak olan kelimeler üzerinde anlam karşılaştırması yapılmıştır. Böylece, Türkçe öğretiminde kaynak olarak kullanılan sözlüklerin Türkiye Türkçesinin söz dağarcığına katkı sağlayabileceği; Türkçe öğretiminde kaynak olarak kullanılan sözlükleri dil öğretimine yönelik daha kullanışlı, verimli bir hâle getirmenin yolları ve teknikleri üzerinde araştırma yapılmıştır ve bir çalışma örneği sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Dictionaries are the memory of a nation. They are written in order to transport the memories from ancestors to children and to future. To teach and to learn any language, dictionaries are the principal pillars. A dictionary which has a devoloped vocabulary, which is useful, which has a tendency to teach the language has an important role to teach and to learn the language. The teachers of Turkish Language must consider that it is their duty to expand the vocabulary of Turkish in order to make it more productive and to obtain the users a faster and more qualified dictionary. To be able to perform the duty as a source to consult, it must be Turkish's related languages. In the Turkish nations“Uighur's Turkish”has a great importance because of that it has a strong connection to old Turkish and a reliable vocabulary. Hazırkı Zaman Uygur Tiliniñ İzahlik Lugiti is“The Dictionary With Explanation of Uighur's Turkish”which is published in two presses in the area of Uighur autonomous in 1999 and 2011. Our source is the second press which has 1446 pages. In this study; 1. At least on the begining of ten of the twenty four articles, there is the translation to Turkish of Turkey from Uighur's Turkish. 2. It has given the origins of all of the words which are worked on. 3. It has given an index on the base of Uighur's Turkish Alphabet and also the index of the translation of eleven different languages' words to Turkish of Uighur. 4. It has given the comparison of meanings of the common words of Uighur and Turkeys' Turkish. By this work, it is presented a very useful work which can be used to expand and widen the vocabulary of the dictionaries which are the sources of teaching the Language of Turkish. In this study it has presented how to make the dictionaries more useful and produvtive and qualified and easier to use and the technics and ways to research.
Benzer Tezler
- Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin söz varlığının incelenmesi
The examination of the lexical content in Turkish language and literature textbooks
NİYAZİ ŞİŞİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAmasya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT EFE
- Yabancılara Türkçe öğretiminde refik Halit Karay'ın eskici ve testi adlı hikâyelerinin A2 seviyesine uyarlanması
Refik Halit Karay's 'Eskici' and 'testi' storys in the Turkish language in foreigners setting up to level A2
HASAN YAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LOKMAN TANRIKULU
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- Kaynaklardan ders kitaplarına aktarma Kutb'un Husrev ü Şirin'inin metin çeviri ve sözlüğü
Transfering of sources to course books Qutb's Khusrev ü Shirin's text translation and dictionary
SALİH SULAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN
- Yabancılara Türkçe öğretiminde efsane türü metinlerden hareketle kültür aktarımının değerlendirilmesi
Evaluation of cultural transmission in legend genre in teaching Turkish as a foreign language
İZEM DAĞDEVİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EROL OGUR