Azerbaycan Türkçesinde durum eklerine işlevsel bir bakış
An overview of state functional annexes Azerbaijan Turkish
- Tez No: 353033
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA TANÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk Dili, Azerbaycan Türkçesi, Durum Ekleri, İşlev, Diğer Ekler, Turkish Language, Azerbaijan Turkish, Case Suffixes, Function, Other suffixes
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Yenisey ve Orhun Bengütaşları Türk dilinin ilk yazılı kaynaklarıdır. Eski Türkçe olarak adlandırılan bu dönemden bizlere ulaşan diğer eserler ise Uygurlar'a aittir. Daha sonra ise Karahanlı Sahası Türk Edebiyatı gelişme göstermiştir.Ses ve şekil bilgisi bakımından çok önemli değişikliklerin ve gelişmelerin yaşandığı 13. Yüzyıl Türk Dili tarihinde bir dönüm noktasıdır. Bu yüzyıla kadar tek bir yazı dili olan Türkçe farklı coğrafi alanlarda birden fazla yazı dili olarak gelişmeye başlamıştır. Uygur ve Karahanlı Türkçelerinin yanı sıra gelişen bir başka yazı dili ise Batıdaki Oğuz Lehçesi olmuştur. Türk Dilinin bu tarihi gelişimi hakkında pek fazla görüş ayrılığı yoktur.Azerbaycan Türkçesinin Türkiye Türkçesinden hangi tarihten itibaren ayrıldığı hakkında birkaç görüş vardır. Türkiye dil bilimcilerinin büyük bir bölümü Azerbaycan Türkçesinin 15., 16. hatta 17. yüzyıldan itibaren oluşumuna başladığı görüşündedir. Azerbaycan dil bilimcileri ise 13. ve 15. yüzyıllar arasında ayrılmaya başladığını savunurlar.Çalışmamız; üzerinde fazla çalışma olmayan Azerbaycan Türkçesi eserlerinde durum eklerinin kullanışlarını ve işlevlerini incelemektedir. Bunun için Azerbaycan Türkçesi yazarlarından Çingiz Abdullayev'in ?Unudulmuş Röya? , Tağı Şahazi Simurg'un ?Seçilmiş Eserler? ve Alisefa Azayev'in ?Günahsız Mehbus? adlı eserleri durum ekleri yönünden incelenmiştir.Çalışmamız; Giriş, Yalın Durum, Araç Durum Eki, Belirtme Durum Eki, Bulunma Durum Eki, Çıkma Durum Eki, Eşitlik Durum Eki, Yönelme Durum Eki, Tamlayan Durum Eki, Yön Gösterme Eki olmak üzere 9 bölümden oluşmaktadır. Eserin, bu güne kadar konu hakkında çalışma yapılmayan Azerbaycan Türkçesi için katkı sağlamasını düşünüyoruz.
Özet (Çeviri)
Yenisey and Orhun Bengu stones are the first written sources of the Turkish language. Other works that come to us from the period called the Old Turkish belong to Uyghurs. Afterwards, Karahanli Territory Turkish Literature has developed.The 13th century in which very important changes and developments occurred in terms of phonetics and morphology, is a landmark in the history of the Turkish language. The Turkish that was only one literary language until this century, began to develop as a more than one literary language in various geographical territories. Another literary language developed next to Uyghur and Karahanli Turkishes, was the Oghuz dialect in the West. There is no much difference of opinion in terms of this historical development of the Turkish language.There are various opinions in terms of when the Azerbaijan language splitted from the Turkish of Turkey. The most linguistic scientists in Turkey argue that the Azerbaijan Turkish has improved since 15th, 16th even 17th century. On the other hand, linguistic scientists in Azerbaijan assert that it started to differrentiate between 13th and 15th centuries.Our study is concerned with the usage of case suffixes and their functions in the Azerbaijan Turkish works on which there are no many studies. Therefore, we have examined several authors from the Azerbaijan Turkish and their works in terms of case suffixes; Çingiz Abdullayev?s ?Unudulmuş Röya?, Tağı Şahazi Simurg?s ?Seçilmiş Eserler? and Alisefa Azayev?s ?Günahsız Mehbus?.Our study consists of ten chapters which are Introduction, Nominative Case, Means case suffixes, Accusative case suffixes, Presence case suffixes, Ablative suffix, Equity case suffix, Dative case suffix, Genitive case suffix and Direction suffix. We think that this work contributes to the Azerbaijan Turkish that has not been investigated.
Benzer Tezler
- Muhammed Badamyari, Hikayat: İnceleme-metin-sözlük
Muhammed Badamyari, Hikayat: Literature review-text-dictionary
MELTEM GÜL
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER ÖNLER
- Halil Rıza Ulutürk'ün şiirleri (Metin-fiil-sözlük)
Poems of Halil Rıza Ulutürk (Text-verb-dictionary)
OSMAN ALBAYRAK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHADIR GÜNEŞ
- Azerbaycan Türkçesinde mental fiiller
Mental verbs in Azerbaijan Turkish
GÖKÇEN BİLGİN AKSOY
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan fiillerin Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi söz varlığıyla karşılaştırmalı incelenmesi
A comparative examination of the verbs in Divânu Lugâti't-Türk with Turkish Turkish and Azerbaijan Turkish vocabulary
BUKET ERDOĞMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NAHMEDOV
- Tarihsel arka planı ile Türkiye Türkçesinde çatı
Başlık çevirisi yok
MEHMET FATİH KIRMALI
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI İBRAHİM DELİCE