Geleneksel Türk müziği çalgıları eğitiminde Lüleburgaz yöresi kaba zurna icracılarının çalgıya ilişkin görüş ve uygulamalarının incelenmesi
Analysis of opinions and applications of practises the kaba zurna from Lüleburgaz district relating to the instrument in Turkish music instruments training
- Tez No: 354673
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLÇİN YAHYA KAÇAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Lüleburgaz, kaba zurna, icra, çalgı eğitimi, Lüleburgaz, kaba zurna, performance, instrument training
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Bu araştırmanın amacı, geleneksel Türk müziği çalgıları eğitiminde kaba zurnaya dikkat çekerek, kaba zurna icra sanatının yaşatılmasını sağlamaktır. Türkiye'de Kaba zurna öğrenimine yönelik özelliklerin tespit edilerek eğitimine yönelik alt yapının oluşturulması gerekmektedir. Kaba zurna kullanımının yaygınlaştırılabilmesi için de çalgının tanınması gerekmektedir. Çalışmada“Kaba zurna”terimi aynen korunmuştur. Bunun sebebi problem durumunda açıklanmıştır. Çalışmada bu amaçlar doğrultusunda nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde maksimum çeşitlilik ve kartopu örnekleme teknikleri benimsenmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme formunda açık uçlu ve sondalarla desteklenmiş toplam dokuz soru bulunmaktadır. Yapılan alan araştırmaları; maksimum çeşitlilik ve kartopu örneklem ilkeleri gereği Trakya Bölgesinden Lüleburgaz Yöresine odaklanmıştır. Lüleburgaz Yöresi icracı sayısındaki fazlalığın yanı sıra gelişmiş melodik yapısı ile de ön plana çıkmıştır. Veriler İstanbul'da ve Lüleburgaz'da yaşayan 12 kaba zurna sanatçısı ve iki kaba zurna imalâtçısı olmak üzere toplamda 14 katılımcının oluşturduğu çalışma grubundan elde edilmiştir. Görüşmeler, önceden alınan randevulara göre yapılmış ve her bir görüşme deşifre edilerek metin dosyası haline getirilmiştir. Metin dosyaları temalara göre gruplandırılmış, verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Kayıt edilen eser örnekleri müzik yazısına çevrilmiştir. Notaların müzikal analizleri yapılarak uygulamaya ilişkin icra teknikleri saptanmıştır. Elde edilen veriler kaba zurnaya yönelik; icra, öğretim, öğrenim, icracı ve sazın yapısı boyutlarında ele alınarak incelenmiştir. Alınan icra kayıtları Lüleburgaz üslûbunu yansıtan sekiz katılımcıya aittir. Katılımcıların tamamı kaba zurna eğitiminin usta-çırak ilişkisi içinde verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Katılımcılar kaba zurna eğitimine 10–12 yaşlarında başlanması gerektiğini ifade etmiştir. Yörede, kaba zurna icrası geçim kaynağı olduğundan, çalgının kullanım alanlarının daralması icra geleneğini olumsuz etkilemektedir. Kaba zurna yapısal açıdan primitif özelliklerini korumaktadır. Bunun yanı sıra aynı eseri farklı seslerden çalabilme özelliği olduğu da görülmüştür. Araştırmanın bulguları, çalgının yüksek ses yoğunluğunun düşürülebildiğini göstermiştir. Usta icracı olabilmek için her güne yayılmış 4–6 saatlik bir çalışmanın yapılması gereklidir. Araştırma sonuçlarında kaba zurna eğitimine yönelik metodik bir çalışmanın yapılmadığı, kaba zurna eğitim ve öğretimine yönelik plânlı bir müfredatın bulunmadığı görülmüştür. Alanda ki eğitim ise bireysel çabalarla devam etmektedir. Katılımcıların yurt dışı performansları göz önüne alındığında kaba zurna icrasının ülke tanıtımına katkı sağladığı-sağlayacağı düşünülmektedir. Elde edilen bulgular incelendiğinde, kaba zurna üfleme ve çalma tekniklerinin uluslararası nefesli çalgı icrasında kullanılan tekniklerle örtüştüğü görülmüştür. Sonuç olarak Türkiye genelinde kaba zurna eğitiminin yaygınlaştırılması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The main aim of this research is to draw attention to kaba zurna in training of Turkish music instruments and to ensure the keep alive of kaba zurna performing arts. It is necessary to determine the characteristics of kaba zurna learning and to build a substructure for that. In addition, the instrument is needed to be known in order that its playing is able to be generalized. The kaba zurna is the largest member in size of the zurna family. For these reason, term of“kaba zurna”is to be used just the same. In the study, qualitative research was used in accordance with these purposes. The techniques of maximum variation and snowball samplings were used in the determination of participants. Data of the research were gathered by means of the semi-structured interview form, which was created by the researcher. There are totally nine questions in the interview form, which is composed of open-ended and detailed questions. The field researches focused on District of Lüleburgaz from Thrace as a matter of principles of maximum variation and snowball sampling. District of Lüleburgaz came to the front with its sophisticated melodic structure as well as the ampleness in the number of the performers. Data were obtained from the working group consisting of totally 14 participants, 12 of whom were kaba zurna performers while 2 of whom were kaba zurna manufacturers living in Istanbul and Lüleburgaz. The interviews were done according to appointments and each interview was formed in a text file after having been decoded. Data were grouped into themes, descriptive and content analyses were used together in analyzing data. Recorded performance was converted to music note. The techniques of application oriented performing were detected by musical analysis of the notes. The data obtained were examined in the dimensions of performance, teaching, learning, performer and the structure of kaba zurna. The performance recordings belong to eight participants who reflect the tone of Lüleburgaz. All of the participants stated that the training of kaba zurna should be given according to a mentor system. Also they expressed that the training was needed to start at the ages of 10-12. Because the performing of kaba zurna is a means of living in the district, narrowing in the area of use affects adversely the tradition of performance. The kaba zurna maintains its primitive characteristics in term of structure. Besides, the feature of playing the same musical work with different sounds was also seen. Findings of the research showed that high sound intensity of the instrument could be lowered. Performing 4-6 hours for each day is necessary in order to become a virtuoso. It was seen that there was no methodical study in the research results for education of kaba zurna and no planned curriculum for education and training of kaba zurna. The education continues with individual efforts in the field. Considering the performance of the participants abroad, it is thought that performance of kaba zurna will contribute to the promotion of the country. When the findings were examined, it was seen that wind and playing techniques of kaba zurna matched up with the techniques used in the international performance of wind instruments. As a result, for the extension of kaba zurna training around Turkey, it can be said that necessary arrangements should be done.
Benzer Tezler
- Türk halk müziği çalgılarından kavalın ortaokul ve lisedeki müzik eğitimi derslerinde kullanımı
Başlık çevirisi yok
NEVZAT ACARTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiMüzik Eğitimi Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SABRİ YENER
- Kanun, ud ve tanburun 3/4-1/2 boyutta projelendirilmesi ve yapımı
The desingn and making of kanun, ud, and tanbur 3/4-1/2 size
AHMET TUNÇ BUYRUKLAR
- Türkiye'de geleneksel çalgıların metotlaşması: Kabak Kemane örneği
Methodization of traditional instruments in Turkey: Kabak Kemane example
AHMET TOLGA YAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ ŞENGÜL
- Makamsal viyolonsel öğretim yöntemine sistematik bir yaklaşım
Introducing a systematic approach to modal violoncello teaching method
LEVENT DEĞİRMENCİOĞLU
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN ARAPGİRLİOĞLU
- Bir performans aracı olarak kaval ve teknik gelişimi
The kaval and it's tecnical development as a performence instrument
CİHAN YURTÇU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2006
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİHAT AŞKIN