Akademisyenlerin iş ve aile karakteristiklerinin evlilik, aile ve yaşam tatmini ile ilişkisi: İş ve aile çatışmasının aracı rolü
Work-family conflict as a mediator between work-family characteristics and marital, family and life satisfaction of faculty members
- Tez No: 354716
- Danışmanlar: PROF. DR. ARZU ŞENER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ev Ekonomisi, Sosyoloji, İşletme, Home Economics, Sociology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Within-domain demands, boundary-spanning resources, work-family conflict, mediator effect, marital satisfaction, family satisfaction, life satisfaction
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile ve Tüketici Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Bu çalışmanın amacı, akademisyenlerin iş ve aile alanına ilişkin alan içi taleplerinin ve sınır kapsamı kaynaklarının; evlilik, aile ve yaşam tatmini ile ilişkisinde, iş ve aile çatışmasının aracı rolünü saptamaktır. İstanbul'daki devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan evli ve çocuklu 445 akademisyen üzerinde yürütülen araştırmada; iş ve aile alanına ilişkin talepler, kaynaklar, iş ve aile çatışması (iş-aile ve aile-iş) ile iş ve aile ilişkisinin aile ve bireysel yaşama yönelik sonuçlarını birleştiren bir model sunulmuştur. Path analizi ile test edilen araştırma modeli, evlilik tatminine ilişkin varyansın %26'sini, aile tatmininin %54'ünü ve yaşam tatminine ilişkin varyansın %42'sini açıklamıştır. Modelden elde edilen sonuçlar, iş ve aile alanına ilişkin alan içi taleplerin, iş ve aile çatışmasını artırıcı; her iki alana yönelik sınır kapsamı kaynakların ise, iş ve aile çatışmasını azaltıcı fonksiyon göstererek; evlilik, aile ve yaşam tatminini artırdığını göstermiştir. İşe ayrılan zaman ve iş yükü algısı, iş-aile çatışması yaratarak; evlilik ve yaşam tatminini azaltmaktadır. Aile yükü algısı, aile-iş çatışmasını yaratarak; aile ve yaşam tatminini azaltmaktadır. Yöneticinin aile yaşamına yönelik desteği, iş-aile çatışmasını azaltarak; evlilik ve yaşam tatminini artırmaktadır. Eşin işe yönelik desteği ise, aile-iş çatışmasını azaltarak; aile ve yaşam tatminini artırmaktadır. Kadın katılımcılarda işe ayrılan zaman ve algılanan iş yükü, iş-aile çatışması aracılığıyla; evlilik ve yaşam tatminini azaltmakta; algılanan aile yükü ise, aile-iş çatışması aracılığıyla, aile tatminini azaltmaktadır. Yine kadın katılımcılarda Yöneticinin aile yaşamına yönelik desteği ise, iş-aile çatışmasını azaltarak, evlilik ve yaşam tatminini artırmakta; esin ise yönelik desteği ise, aile-iş çatışmasını azaltarak; aile tatminini artırmaktadır. Erkek katılımcılarda ise, algılanan aile yükü, aile-iş çatışması yaratarak; yaşam tatmini azaltırken; eşin işe yönelik desteği, aile-iş çatışmasını azaltarak, yaşam tatminini artırmaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçların kadın ve erkek akademisyenlere göre farklılaşması, geleneksel cinsiyet rolleri açısından tartışılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular ışığında, araştırma ve uygulamaya yönelik öneriler sunulmuştur. Anahtar Sözcükler :Alan içi talep, sınır kapsamı kaynak, iş ve aile çatışması, aracı etki, evliliktatmini, aile tatmini, yaşam tatmini
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to examine mediator effect of work-family conflict (WFC) on the relationship between within-domain demands and boundary-spanning resources of work-family domain, and marital, family and life satisfaction. Using data gathered from married faculty members with at least one child (n=445) in İstanbul, the present study provided an integrated model combining demands, resources, WFC (work-to-family and family-to-work), family and personal well-being outcomes in a single study. According to results of path analysis, the proposed model explained 26% of the variance in marital satisfaction, 54% of the variance in family satisfaction, and 42% of the variance in life satisfaction. The model suggested that within-domain demands had negative effect on marital, family and life satisfaction through WFC while boundary-spanning resources had positive effect on them through WFC. The amount of time in paid work and work overload had negative association with marital and life satisfaction through work-to-family conflict while family overload had negative association with family and life satisfaction through family-to-work conflict. Supervisory support to family reduced detrimental effects of work-to-family conflict on marital and life satisfaction while spousal support to work reduced detrimental effects of family-to-work conflict on family and life satisfaction. Furthermore, gender was found to have an influence on these relationships. Specifically, the amount of time in paid work and work overload had a negative relationship with marital and life satisfaction through work-to-family conflict for women while no relationship was found for men. Family overload had a negative impact on family satisfaction of women through family-to-work conflict while had negative impact on life satisfaction of men. Supervisory support to family had positive effect on marital and life satisfaction of women through work-to-family conflict. Finally spousal support to work had positive effect on family satisfaction of women through family- to-work conflict while had positive effect on life satisfaction of men. Gender influence on the results discussed based on traditional gender roles. The implications of the findings and suggestions for future studies are discussed.
Benzer Tezler
- İş-aile çatışmalarının hayat memnuniyeti üzerindeki etkisi: Türkiye ve İngiltere'deki akademisyenlerin karşılaştırılması
The impact of work-family conflicts on life satisfaction: A comparison study between academics living in Turkey and the UK
LALE MUSTAFAYEVA
- İş aile yaşam çatışması: Sakarya Üniversitesi akademisyenleri üzerine bir araştırma
Work family life conflict: A research on Sakarya University academicians
MERVE PELİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNEM YILDIRIMALP
- Akademisyenler örneği üzerinden evlilik uyumu ve iş tükenmişliği bağlantısının incelenmesi
Analysis of the correlation between burnout and marital adjustment of academicians
ONUR HAYIRLI
Doktora
Türkçe
2018
AntropolojiHacettepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇETİN TÜRKYILMAZ
- Akademisyenlerin çalışma ilişkilerinin iş-aile temelli psikolojik sözleşme perspektifinden incelenmesine yönelik nitel bir çalışma
A qualitative study on the investigation of academics' employment relations from work-family based psychological contract perspective
AHMET KARAKİRAZ
- Çalışan kadınların iş-yaşam ve iş-aile yaşam dengesinin tükenmişlik üzerine etkisi: Kadın akademisyenler üzerine bir uygulama
The effect of work-life and work-family life balance of working women on burnout: An application on female academics
SELİN UMUTLU
Doktora
Türkçe
2020
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSüleyman Demirel ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK