Kazak Sovyet edebiyatında imaj ve kimlik
Image and identity in Kazakh Soviet literature
- Tez No: 355780
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA SEMA BARUTCU ÖZENDER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, Sociology, History, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kazak Sovyet Edebiyatı, Sovyet edebiyatı, imaj, kimlik, olumlu kahraman, Sovyet insanı, sosyalist realizm, ideoloji, Sovyet ideolojisi, kültürel kimlik, sosyal kimlik, etnik sınır, Rus kimliği, Kazak kimliği, Kazakh Soviet literature, Soviet literature, image, identity, positive hero, Soviet people, socialist realism, ideology, Soviet ideology, cultural identity, social identity, ethnic boundary, Russian identity, Kazakh identity
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 732
Özet
Kazak Sovyet Edebiyatında İmaj ve Kimlik adlı bu tez, giriş ve altı bölüm ile ekler bölümünden oluşmaktadır. Tezin Giriş bölümünde konuyla ilgili genel bilgiler verilmiş; araştırma konusu belirlenmiş; konunun incelenmesinde esas olan malzeme gösterilmiş ve araştırma sırasında kullanılan yöntemler belirlenmiştir.Birinci Bölüm'de imaj ve kimlik konusu hakkında teorik bilgiler verilmiş, imaj ve kimlik konusunun esas kavramları:“imaj”kavramı,“kimlik”kavramı, grup, grupiçi ve gruplar arası ilişki, çatışma, değer, sınıf, sosyal kimlik ve sosyal kimlik kuramı, stereotipler (kalıpyargılar), önyargılar, kültürel kimlik ve etnik sınır gibi kavramlar tanımlanmıştır. İkinci Bölüm, imaj çalışmalarının çok disiplinli çalışmalar olmasından ve tarih bilimi ile yakın ilişkisinden dolayı, Kazak Sovyet edebiyatının tarihî ve sosyo-kültürel arka planının ele alındığı bir bölümdür. Bu bölümde Rus Çarlığı, Sovyet Rusya tarihi, Kazak Hanlığı ve Kazak Sovyet Cumhuriyeti devirleri hakkında bilgi verilmiştir. Rus ve Kazak tarihi arasında geçmişi oldukça gerilere giden sıkı bir ilişki olduğu ortaya konulmuş ve her iki halkın toplumsal belleğinde birbirlerine dair imajların oluşmasına neden olan tarihî arka plan incelenmiştir. Üçüncü Bölüm'de Sovyetler Birliği'ndeki edebiyat anlayışı ele alınmıştır. Sovyet edebiyatı ve ideoloji ilişkisi irdelenmiş, Sovyet ideolojisinin temelleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sovyet edebiyatının sanat akımı olan sosyalist realizm ilkesi, Sovyet edebiyatındaki güçlü merkez-çevre ilişkisi üzerinde durulmuş ve Sovyet yazarının görev ve sorumlulukları ortaya konulmuştur. Yine bu bölümde genel Sovyet edebiyatının bir kolu olan Kazak Sovyet edebiyatı dönemlere ayrılarak incelenmiştir. Her dönem siyasî ve sosyal gelişmeler ışığında ele alınmış ve siyasî-sosyal gelişmelerin Kazak Sovyet edebiyatına etkisi ve süreçler içerisinde roman türündeki gelişme gösterilmiştir. Dördüncü Bölüm'de, yazar-eser ilişkisi bağlamında, Kazak Sovyet romanlarındaki imaj ve kimlik ögelerini üreten Kazak yazarların biyografileri verilmiştir. Bu bölümde, imaj ve kimlik ögelerinin yer aldığı on altı Kazak Sovyet romanının özetleri de verilerek bu imaj ve kimlik ögelerinin bağlamı ortaya konulmuştur. Beşinci Bölümde, örneklemde yer alan on altı romana dayanan imaj ve kimlik ögelerinin yapısal çözümlemesi, sosyal psikolojinin yardımıyla önyargılar ve stereotipler ışığında yapılmıştır. Kazak Sovyet romanlarında Kazak ulusunun kime dair önyargılarının olduğu, kimi“öteki”olarak gördüğü, kime karşı stereotipler geliştirdiği ve kime benzemezlik üzerinden Kazak kimliğini kurguladığı bu bölümde yapılan imaj ve kimlik ögelerinin yapısal çözümlemesi ile belirlenmiştir. Tezin Altıncı Bölümünde edebiyatın ana malzemesinin insan olduğundan hareketle örneklemdeki romanlarda öne çıkan/çıkarılan roman kahramanları incelenmiştir. İnceleme sonucunda, Sovyet ideolojisinin değerleriyle kurgulanan sosyalist realist kadın ve erkek roman kahramanları“olumlu Sovyet insanı”kimliğiyle bütün özellikleriyle tespit edilmiştir.“Olumlu Sovyet insanı”olarak romanlarda yer alan, Kazak olumlu Sovyet vatandaşına önder görevindeki Rus kahramanlar ve eski-yeni çatışması temelinde geçmişin temsilcisi olumsuz kahramanlar da bu bölümde incelenmiştir. Kahraman incelemesinde eski-yeni çatışması esas alınarak,“eski”yi temsil eden kahramanlar ile“yeni”yi temsil eden olumlu Sovyet kahramanları çatışmaları içinde ele alınmış ve bu çatıştırmanın sonucunda romanlardaki“olumlu Sovyet insanı”nın kimliği bütün yönleriyle belirgin olarak çıkarılmıştır. Sonuç bölümünde Kazak Sovyet edebiyatında imaj ve kimlik konusuna dair sonuçlara varılmıştır. Tezin sonunda, Kaynaklar, Türkiye Türkçesi ve İngilizce Özet ile Ekler vardır.
Özet (Çeviri)
This dissertation is composed of an introduction, six chapters and an addendum. In the introduction general knowledge about the subject, the limits of the research, the materials and the methods is given.In the first chapter theoretical knowledge about image and identity is presented, and the essential terms such as the term“image”, the term“identity”, group, relations in and among groups, contradiction, value, class, social identity, theory of social identity, stereotypes, prejudices, cultural identity and ethnical boundary are explained. The second chapter discusses about the historical and socio-cultural background of the Kazakh Soviet literature as image studies are interdisciplinary and they are related with the history of science. In this chapter there is also knowledge about the history of Russian Tsars, the history of Soviet Russia, the history of Kazakh Khanate and the history of the Kazakh Soviet Republic. Thus the relationship between the Russian and Kazakh history that dates back a long time is exhibited and the historical background that caused the formation of images in both societies is examined. In the third chapter the conception of literature in Soviet Union, the relation between Soviet ideology and literature, the fundamentals of Soviet ideology are discussed. The principal of social realism, the relation between the center and the periphery, and the duties and responsibilities of a Soviet author at that time are explained. Furthermore the Kazakh Soviet literature is divided into periods and examined accordingly. Each period is analyzed in the light of political and social events. The effect of these events to Kazakh Soviet literature and the evolution of the genre novel in this process are put forth. In the fourth chapter with regard to the author-book relation there are the biographies of Kazakh writers, who had produced the elements related with image and identity in their novels. Furthermore sixteen Kazakh Soviet novels that have materials about image and identity are summarized. In the fifth chapter structural analysis of the elements about image and identity in the examined novels is made with regard to prejudices and stereotypes. By this analysis it is seen to whom the Kazakhs have prejudices, who they consider as“the other”, and how they identify a Kazakh personality by differences from“the other”. In the sixth chapter the heroes of the examined novels are analyzed. As a result of this analysis it is found that social realist male and female characters have been identified as“positive Soviet humans”in the novels. It is understood that Russian characters have been fictionalized as role models for Kazakh Soviet citizens. There are also bad characters that symbolize old values. By discussing the contradiction between the past and the new values the identity of“positive Soviet human”is clarified. In the conclusion chapter there are the concluded evaluations and the results about the image and identity in Kazakh Soviet literature.At the end of the dissertation there are the Bibliography, Abstracts in Turkish and English, and an Addendum.
Benzer Tezler
- Edebiyat ve ideoloji: 1917 sonrası Sovyet edebiyatında kimlik yozlaşması -Kazak edebiyatı örneği-
Literature and ideology: The identity degeneration in Soviet literature after 1917 -The example of Kazakh literature-
AYGÜL ŞENGÜN
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. ABDULLAH ŞENGÜL
- Beyimbet Maylin: Hayatı-sanatı ve hikâyeleri
Beyimbet Maylin: His life, his art and his stories
AYŞE NÜKET KUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
BiyografiEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TEMİZKAN
- Kazak hikâyeci Sayın Muratbek'in köy hikâyeleri ile Sabahattin Ali'nin konusu köyde geçen hikâyeleri üzerine bir karşılaştırma
A comparative study on Kazakh story-writer Sayin Muratbek's village stories and Sabahattin Ali's stories set in the village
KYMBAT KALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Karşılaştırmalı EdebiyatAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TÖRENEK
- Kazak yazar Abiş Kekilbayev hayatı, sanatı seçilmiş hikâyelerinin incelenmesi (inceleme-aktarma)
Kazakh writer Abiş Kekilbayev's life and art examination of selected stories (analysis-translation)
RUKİYE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ABBAS ÇINAR
- Abiş Kekilbayev hayatı, edebî kişiliği ve seçilmiş hikâyeleri
Abi̇ş Keki̇lbayev, his life, his literary personality and his selected stories
HATİCE ÖZGE BİLİR KOCATÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyografiEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUVAFFAK DURANLI