Algılanan akademik yeterlik ve algılanan özerklik desteğinin özerk akademik motivasyon ve akademik başarıyla ilişkisi
The relationship between perceived autonomy support and perceived academic competence with autonomous academic motivation and academic success
- Tez No: 356655
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN BACANLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Merak, insanoğlu için temel bir eğilimdir. Keşfetme, öğrenme, anlama veya bilme arzusu, insanın doğasında vardır ve potansiyel olarak eğitim sürecinin ana motive edicisidir. Eğitim literatüründe motivasyon ve motivasyonun akademik başarı, iyi olma, yaratıcılık gibi çeşitli değişkenlerle ilişkisini inceleyen birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların önemli bir kısmına kuramsal kaynaklık eden Öz Belirleme Kuramı (Self Determination Theory), üç temel psikolojik ihtiyaç ve içsel motivasyon üzerindeki odağıyla eğitim literatüründe önemli bir yere sahip olmuştur. Kuramda evrensel olduğu ileri sürülen üç psikolojik ihtiyaçtan söz edilmektedir. Bu ihtiyaçlardan biri olan özerklik, bireyin kendisini eylemlerinin merkezinde hissetmesidir. Kuramda bahsedilen psikolojik ihtiyaçlardan bir diğeri yeterlik, çevreyle etkili bir biçimde etkileşimde bulunma ve çevreye uyum sağlama kapasitesi olarak tanımlanmaktadır. Üçüncü ihtiyaç ilişkili olma ise, bireyin başkaları ile bağlantılı olma ve içinde bulunduğu sosyal çevreyle ilgili“aidiyet”hissini yaşama isteğidir. Bu çalışma, yeterlik algısı, özerklik ve özerklik desteği gibi öz belirleme kuramı kaynaklı çeşitli değişkenlerin özerk akademik motivasyon ve akademik başarıya etkisine odaklanmıştır. Bu çalışmada ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin algıladığı öğretmen ve yakın arkadaş özerklik desteğinin, akademik yeterlik, akademik özerklik ve özerk akademik motivasyona, özerk akademik motivasyonun da akademik başarıya etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın genel amacı, akademik başarıyla ilgili, öz belirleme kuramı temelli bir motivasyonel modeli test etmektir. Araştırmada ayrıca öğrencilerin açık uçlu sorulara cevap vermek suretiyle paylaştıkları düşünceleri ile ölçek maddelerine verdikleri tepkilerin örtüşüp örtüşmediğini belirlemek ikincil bir amaç olarak düşünülmüştür. Bu amaçla öğrencilere açık uçlu yedi soru sorulmuş ve elde edilen veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma, tarama modelinde betimsel bir çalışma olup hem nicel hem de nitel veriler toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili Etimesgut ilçe Merkezi ve Eryaman semtinden seçilmiş 17 ilköğretim okulundaki 849 ilköğretim beşinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Verilerin toplanması dört aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada çeviriler yapılmış ve uzman değerlendirmesi sağlanmıştır. İkinci aşamada denemelik ölçek maddeleri ve açık uçlu sorularla ilk pilot uygulama yapılmıştır. Üçüncü aşamada istatistiksel çözümlemelerin yapıldığı ikinci pilot uygulama, dördüncü ve son aşamada ise görüş birliğiyle son şekli verilen ölçek maddeleri ve açık uçlu sorular kullanılarak asıl uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında test edilen modeldeki değişkenleri ölçmek için“Yaşam Alanlarında Algılanan Özerklik Ölçeği”,“Kişilerarası Davranışlar Ölçeği (Öğretmen davranışlarını sorgulamak için)”,“Kişilerarası Davranışlar Ölçeği (Yakın arkadaş davranışlarını sorgulamak için)”,“Akademik Motivasyon Ölçeği (İlkokul Seviyesinde)”ve“Çocuklar için Benlik Algısı Profili”kullanılmıştır. Nicel veri toplamak amacıyla işe koşulan ölçek maddelerine verilen tepkiler, yapısal eşitlik modeliyle analiz edilmiştir. Nitel veri toplamak amacıyla işe koşulan açık uçlu sorulara verilen cevaplar, iki grup için ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede çalışma grubu, başarı düzeylerine göre ortalamanın altında ve yüksek başarılı olmak üzere ikiye bölünmüş ve betimsel analiz bu bölümlemeye göre yapılmıştır. Nicel ölçümlere ait sonuçlar, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okulla ilgili konularda öğretmenlerinden aldığı özerklik desteğinin akademik yeterlik algısını doğrudan etkilediğini; ancak arkadaşlardan alınan özerklik desteğinin akademik yeterliliği etkilemediğini göstermektedir. Öğrencilerin okulla ilgili konularda öğretmenlerinden aldığı özerklik desteği onların akademik özerkliklerini doğrudan etkilemektedir. Okulla ilgili konularda yakın arkadaşlardan alınan özerklik desteği, öğrencilerin akademik özerkliklerini doğrudan fakat zayıf etkilemektedir. Okulla ilgili konularda öğretmenlerinden ve yakın arkadaşlarından aldığı özerklik desteği öğrencilerin özerk akademik motivasyonlarını doğrudan etkilemektedir. Öğrencilerin kendileriyle ilgili algıladıkları akademik yeterlik, özerk (öz belirlenmiş) akademik motivasyonlarını kuvvetli ve doğrudan etkilemektedir Ancak kendileriyle ilgili algıladıkları akademik özerkliğin öğrencilerin özerk (öz belirlenmiş) akademik motivasyonlarına etkisi, doğrudan olmakla beraber düşüktür. Son olarak ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin özerk (öz belirlenmiş) akademik motivasyonları, onların okul performansını (akademik başarı) doğrudan etkilemektedir. Literatürde yaygın olarak kullanılan RMSEA, RMR AGFI, GFI, NFI gibi uyum indeksleri incelendiğinde modelin kabul edilebilir uyum düzeyinde olduğunu söylemek mümkündür. Nitel verilere ilişkin sonuçlara göre ise başarılı öğrencilerin % 71'i, öğretmenleri tarafından az da olsa özerklik desteği almaktadır. Vasat ya da vasatın altında başarı düzeyinde olan öğrenciler ise, öğretmenlerinden başarılı öğrencilere göre çok daha az özerklik desteği almaktadır. Başarılı öğrencilerin % 68'inin arkadaşları tarafından özerklik desteği hissetmediği bulgusuna ulaşılmıştır. Vasat ya da vasatın altında başarı düzeyinde olan öğrencilerin % 82'si arkadaşlarının özerklik destekleyiciliğini hissetmediklerini ifade etmektedir. Bulgular, başarı düzeyi iyi ve yüksek olan öğrencilerin % 94'ünün özerklik duygusu yaşadığı; başarı düzeyi vasat ya da vasatın altında zayıf olan öğrencilerin ise % 59'unun hiç bir zaman özerklik duygusu hissetmediğini ortaya çıkarmıştır. Nitel araştırma bulguları, vasat ya da vasatın altında başarı düzeyinde olan öğrencilerin kendilerini, seçimlerini yapma noktasında özgür hissetmediklerini açığa çıkarmıştır. Başarılı öğrencilerin % 94'ünün kendini akademik alanda yeterli hissettiği, bir başka deyişle kendine ve yapabileceklerine inandığı sonucuna ulaşılmıştır. Başarı düzeyi vasat ya da vasatın altında zayıf olan öğrencilerde ise durum tam tersidir. Bu gruptakilerin % 81'i kendini akademik alanda yetersiz hissetmektedir. Başarılı öğrencilerin en çok okula gitmek için içsel güdülere sahip olduğu anlaşılmaktadır. Başarı düzeyi vasat ya da vasatın altında zayıf olan öğrenciler ise, iki kişinin öğretmeni dinlemek için sahip olduğunu dile getirdiği başarma güdüsü dışında, hiçbir içsel motive ediciye sahip değildir. Çocuğun doğal merakı ve ilgisiyle öğrendiği her zaman, içsel güdülenmenin varlığından söz edilebilir. Eğitimsel çevre yoluyla elverişli fırsatlar, uyaranlarla zenginleştirilmiş kaynaklar ve özerklik sağlandığında bu motivasyonel öğrenme kaynağının zenginleşmesi muhtemeldir. Araştırma sonuçları doğrultusunda ailelere ve öğretmenlere özgür seçimler yapabilen, kendi kararlarını kendi veren, kendi davranışlarını dışsal bir kontrol olmadan düzenleyebilen ve onların sorumluluğunu üstlenen bireyler yetiştirebilmek için çocukların özerkliğini destekleme yanında onların yeterlik ve aidiyet duygusunu doyuracak bir atmosfer oluşturmaları önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Curiosity is a fundamental tendency for human beings. Discovery, learning, understanding, or the desire to know exist in human nature and these are potentially main motivator of educational process. In educational literature, many studies have been conducted regarding motivation and the relationship between motivation and some factors such as academic achievement, well-being, creativity. Self-Determination Theory, theoretical source to important part of these works, has had an important place in education literature with an intense focus on the three basic psychological needs and intrinsic motivation. It is alleged that the three psychological needs accepted universally are emphasized in Self-Determination Theory. Autonomy, one of these needs, is that person feels himself/herself in the center of his/her actions. Another psychological need theory mentioned, competence, is defined as the capacity to adapt to the environment effectively and to interact with the environment. The third need, relatedness, is that a person desires to be connected with others and to live feeling sense of“belonging”corresponding in the social environment. This study focused on the impact of various variables based on self determination theory such as the“perceived competence”,“autonomy”and“autonomy support”to autonomous academic motivation and academic achievement. In this study the effect of teachers and close friends's autonomy support perceived by primary fifth grade students' to academic competence, academic autonomy and autonomous academic motivation, and the effect of autonomous academic motivation to academic success are researched. The first aim of the study is to test the self-determination theory-based motivational model on academic success. The second aim of this study is to determine if the thoughts expressed by students in response to open-ended questions correlate with their reactions to scale items. For this purpose, the students were asked seven open-ended questions and obtained data were subjected to descriptive analysis. The study is a descriptive study in survey model, both quantitative and qualitative data were collected in this study. The study group consists of 849 fifth grade students in selected from 17 primary schools in Eryaman and Etimesgut in Ankara. The collection of data was conducted in four stages. In first stage, data were translated from English to Turkish and expert assesment was provided. The second stage, the first pilot trial was conducted with open-ended questions and pilot scale items. The second pilot trial in which statistical analyzes were performed was carried out in the third stage. In the fourth and final stage, main study was conducted using final version of scale items and open-ended questions created with consensus expert.“Perceived Autonomy In Life Domains Scale”,“Interpersonal Behavior Scale (to inquire about teacher behavior)”,“Interpersonal Behavior Scale (to inquire about the behavior of a close friend)”,“Academic Motivation Scale (Elementary Level)”and“Self-Perception Profile for Children”are used to measure the variables in the tested model within the scope of research. Responses to scale items used in order to collect quantitative data were analyzed by structural equation modeling. Responses to open-ended questions used in order to collect qualitative data were evaluated separately for two groups. In this evaluation, working group is divided into two groups as below-average and high-average according to their level of success and descriptive analysis was conducted on the basis of this segmentation. The results of the quantitative measurements that fifth grade students' autonomy support get by teachers directly affect the perceived competence, but the results of the quantitative measurements that autonomy support get by close friends didn't affect academic competence. Students' autonomy support get by teachers on the issues related school directly affect their academic autonomy. Students' autonomy support get by close friends on the issues related school directly affect their academic autonomy but this effect is low. Students' autonomy support get by teachers and close friends on the issues related school directly affect their autonomous academic motivation. Students' academic competence they perceived related themselves affects their autonomous (self-determined) academic motivation directly and strongly. However, students' academic autonomous they perceived related themselves affects their autonomous (self-determined) academic motivation directly but lowly. Finally, students' autonomous (self-determined) academic motivations affects directly their school performance (academic achievement). According to RMSEA, AGFI, RMR, GFI, NFI fit indices, widely used in the literature, it is likely to say that the model is acceptable. According to the results of the qualitative data, 71% of successful students get the support of autonomy from their teachers even if it is little. Students who are mediocre or below average level of success, however, get the support less autonomy from their teachers than the successful students. It is found that 68% of successful students do not feel the support of autonomy from their friends. 82% of the students who are mediocre or below average achievement level do not feel the support of autonomy of their friends. The findings revealed that 94% of students in good and high level of success experienced by a sense of autonomy, 59% of students who are at mediocre or below average level of achievement never experience sense of autonomy. Qualitative research findings also reveal that students who are at mediocre or below average level of achievement do not feel free themselves to make their own choices. It is revealed that 94% of students felt themselves competence in the academic field, in other words, believe they are able to do something else in the academic field. For students who are at mediocre or below average level of success, the situation is the opposite. 81% of this group feel themselves inadequate in the academic field. It became clear that successful students have more intrinsic motivation about going to school. Students who are at mediocre or below average level of success, however, have no intrinsic motivator except two students express they have achievement motivation in order to listen their teachers. We can talk about the existence of intrinsic motivation as long as the child's natural curiosity and interest exist in learning. It is likely to improve this motivational learning source, in case of the provision of favorable opportunities through educational environment, resources enriched by stimuli and autonomy. In accordance with research results, to be able to raise children who can choose freely, take their own decisions, regulate their own behavior without external control, claim responsibility, it is recommended to parents and teachers to create an atmosphere where their autonomy and their competence are supported and a sense of belonging (relatedness) is created.
Benzer Tezler
- Well-being, burnout, and teaching anxiety among EFL teachers
İngilizce öğretmenlerinin iyilik hali, tükenmişlik duygusu ve öğretme kaygısının incelenmesi
AYŞE MİNE ONAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ AYDIN
- Algılanan anne baba tutumlarının ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin öz düzenleyici öğrenme stratejileri ve motivasyonel inançları üzerindeki etkisi
The contributions of perceived parenting styles to 8th class primary school students' self regulated learning strategies and motivational beliefs
IŞIL ÜREDİ
Doktora
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNİRE ERDEN
- Özerklik destekleyici bir öğretimin öğrencilerin fen dersi kontrol-değer algısına, duygu düzenleme ve üstbilişsel öğrenme stratejilerine, öğretmen özerklik desteği ve kontrolü algısına ve ders başarısına etkisi
The effect of an autonomy supporting instruction on students' science lesson control-value perception, emotion regulation and metacognitive learning strategies, teacher autonomy support and control perception and course success
EMRULLAH DENİZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL KAZU
- Lise öğrencilerinde akademik güdülenmeyi yordayan değişkenlerin incelenmesi
Examination of the variables that predict academic motivation in high school students
LİDYA PASLANMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLHAN YALÇIN
- Lise öğrencilerinde okul tükenmişliğinin akademik başarı ve iyi oluşa etkisinin bütüncül olarak incelenmesi
Investigation of the effect of school burnout on academic achievement and well-being with a holistic approach in high school students
MEHMET BUĞRA ÖZHAN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP YÜKSEL