Zemahşeri Mukaddimetül Edeb eserinin Osmanlı Türkçesi ile tercümeli Tahran nüshası (elif-dal kısmı) (giriş- dil özellikleri- transkripsiyonlu metin-dizin )
Mukaddimetül Edeb 'an Introduction to Adab' By Zamakhshari - the Tehran version which was translated into Ottoman language (sections a through d) ( including the introduction - the linguistic features- text translation- and glossary)
- Tez No: 358457
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AZİZ MERHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Mukaddimetü'l-Edeb, meşhur İslam filozofu Abu al-Kasım ez-Zemahşerî tarafından yazılan bir eser olup Mahmud Kaşgari'nin Divanü Lügati't-Türk'ünden sonra gelen mühim bir sözlüktür. Zemahşerî'nin 1127-1144 yılları arasında yazıp, Harezmşah Atsız'a sunduğu, Arapça pratik bir sözlüktür. Mukaddimetü'l-Edeb çok önemli bir eser olduğu için, yazılışından itibaren Türk dilinin her döneminde ilgi görmüş ve istinsah edilmiştir. Nüshaları istinsah edildiği dönemin dil özelliklerini taşımaktadır. Biz bu çalışmada Osmanlı Türkçesi ile tercümeli olan Tahran nüshasını seçip bu nüshanın transkripisyonu ve dizinini hazırlayarak dil özelliklerinin bir kısmını ortaya koyduk. Nüsha Arapça alfabetik sırayla yazılmış ve her harf harekesine göre üç bölümden oluşmaktadır. Biz ise dizin kısmında geçen kelimeleri Türkçe alfabetik sıraya göre ve her kelimenin nereden geldiğini belirttik. Tahran nüshası Osmanlı Türkçesinin dil özelliklerini taşımaktadır. Mukaddimetü'l-Edeb'in nüshaları türkologlar tarafından incelenmiş ve bu nüshaların kendi dil özellikleri ortaya çıkarılmıştır. Ancak çalıştığımız Tahran nüshası, bildiğimiz kadarıyla türkologlar tarafından çalışılmamıştır. 270 varaktan oluşan yazmanın 120 varakını {elif-dal} kısmını çalıştık. Bu çalışmanın transkripisyonu ve dizini hazırlarken çalışmamıza yarayabilecek kitapları, çalışmaları, sözlükleri kullandık ve kaynakça kısmında belirttik. Tahran nüshasında bazı kelimeler okunaklı olmadığı için bu kelimeleri çift parantez içerisinde nüshada okunduğu gibi orjinalini ve transkripisyonunu yazdık. Ayrıca metin ve dizin ile ilgili açıklamalar kısmında bu kelimelerin tahmini manalarının listesini oluşturduk.
Özet (Çeviri)
Zamakhshari's Mukaddimetü'l-Edeb“An Introduction to Adab”is considered one of the most important books in Turkish language just after A Record of the Turks Languages by kaşgari Mahmud. Zamakhshari wrote this book, which is a practical dictionary to teach Arabic, between the years 1127- 1144 and gifted it to Shah Khoarizm Atsiz. An Introduction to Literature is a book of great importance; thus it has been made in different versions in the different phases of Turkish language; having in each phase the linguistic features of the language used in it during its era. In this thesis, we have chosen the Tehran version which was translated into Ottoman language extracting the linguistic features of this version after having translated the text. Moreover, we have prepared a guidebook, a glossary, of the words used in the translated text identifying the origin of each word by using some abbreviations. The linguistic features of the Tehran version which was translated into the Ottoman language reflect those of this language itself. Zamakhshari's Mukaddimetü'l-Edeb has met a great attention among the Turkish linguists. Some of its versions were translated, and their linguistic elements have been extracted. Yet, the Tehran version which is the subject-matter of our study has not been studied by linguists; neither has it attracted due attention. After having given this version its due of study and translating the text and preparing the glossary of the words contained in it, we have collected books, dictionaries, and articles which highlight this subject-matter and arranged them as required in the sources and references' section. The Tehran version consists of 270 pages; and we have studied 120 pages of which starting from section A till section D. Some of the words were unintelligible to us, so we have put them between brackets and written them in the same way as written in the text in addition to our translation of them. Moreover, we have gathered them in the notes' section and provided our conjecture of them.
Benzer Tezler
- Mukaddimetü'l-Edeb (Yozgat nüshası)-(giriş, metin, notlar, sözlük-dizin)
Mukaddimetü'l-Edeb (Yozgat copy)-(introduction, text, notes, lexicon-index)
SERKAN CİHAN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Mukaddimetü'l-Edeb'in satır altı Osmanlı Türkçesi tercümesinin mısır nüshası (İnceleme-metin) (2b-36a)
The six Ottoman Turkish translation of Mukaddimetü'l-Edebon the egyptian copy (Review-text) (2b-36a)
ZAHRAA SARMAD HUSSEİN ARNAWTEE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ŞENYÜZ
- Ahmed Câvîd'in Gayr-i Menkût Elfâza Mahsûs Lügat'i (İnceleme-karşılaştırmalı metin)
Ahmed Câvîd's Gayr-i Menkût Elfâza Mahsûs Lügat (Rewiew-comparative text)
ŞEYMA NALBANT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN İLKNUR KOÇ KESKİN
- Mukaddimetü'l-Edeb'in Yozgat nüshasında isimler giriş-metin-dizin (1a-60a)
The Nouns in the Yozgat Edition of Mukaddimetü'l-Edeb introduction-text-index (1a-60a)
SEZEN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AYSU ATA
- Mukaddimetü'l-Edeb'in Moğolca - Çağatayca kısmının dil incelemesi
A language study on Mongolian and Chagatai parts of Muqaddimat al-Adab
AHMAD SHAFİQ SHAFI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ