Geology, mineralogy, geochemistry and economic patential of the Bolluk Lake and the adjacent area Cihanbeyli-Konya
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 35906
- Danışmanlar: PROF. DR. CAHİT HELVACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
oz Tuz Gölü ile batısındaki Bolluk ve Tersakan gölleri dünyüdü sayılan çok az olan karasal evaporit çökelme ortamlarını oluşturmaktadır. Çökelme ortamı açısından playa gölü kompleksi özelliği taşıyan bu göller olasılıkla Pliosen - Pleeistosen de büyük Tuz Göla nden ayrılarak günümüzdeki şekillerini kazanmışlardır. Çalışma alanı içinde temeli, yerleşim yaşı Üst Miosen olan Ofiyolitik kompleks (Ankara Melanjı) oluşturmaktadır. Bunun üzerine temel kayalarım kesen andezitik bileşimli volkanitler ve Cihanbeyli formasyonu gelmektedir. Cihanbeyli formasyonu en altta jipsli killerle başlamakta ve üste doğru sırısıyla jipsli kil-marn ardalanması, oolitik kireçtaşı, kireçtaşı ve çapraz katmanlı çakıltaşından oluşan 100 - 400 m kalınlığında bir istif sunmaktadır. Cihanbeyli formasyonun üzerinde, Tuz Gölü, Tersakan ve Bolluk gölleri çevresinde gözlenen güncel jipsli doiomitik göl çamurları yer almaktadır. Bolluk Gölü'nün kuzeydoğusunda, Cihanbeyli formasyonunun jipsli killeri içinode sayıları altmışı bulan değişik çap ve büyüklükte traverten konileri gözlenmektedir. Bu konilerden bir bölümünün oluşumu günümüzde de devam etmektedir. Traverten konileri Bolluk Gölü'nün uzanımunıyla uyumlu ve volkanizma ile bağlantılı bir fay hattına bağlı olarak gelişmeler ve aynı zamanda bu konilerden çıkan sülfath sular Bolluk Gölü suyunun S04-2' ce zenginleşmesini sağlamışlardır. Tersakan Gölü çevresinde bu tür yapılar gözlenmemesine karşın, gölün doğusunda, göl sınırına koşut bir fay zonondan çıkın sülfath sular gölü beslemektedir. Sülfat oluşumunda kükürt bakterileri de rol oynamasına karşın, sülfath kaynakların yanında çok düşük orandadır. Bolluk Gölü'nden Tersakan ve Tuz Gölü'ne doğru gidildikçe göjl sulan ve diğer sülfath kaynakların S04"2 değerlerinde belirgin bir azalma gözlenmektedir. Bolluk ve Tersakan göllerinde oluşturulan havuzlarda kış aylarında mirabilit (Na2SO4.10H2O) kristalleşmektedir. Mirabilitin kristalleşmesinden sonra, C\~ iyonunca zenginleşen tuzlu su, Ocak ve Şubat aylannda bu kristalleşme havuzlarından boşaltılmakta ve böylece sodyum sülfat üretiminde istenmiyen tuzun ( NaCl) kristalleşmesi önlenmektedir. Havalım 25 - 30 °C sıcaklığa ulaşytığı Temmuz - Ağustos aylarında mirabilit kristali içindeki suyu kayderek toz pudra şeklindeki tenardite (Na2S04) dönüşmektedir. Bunun yanında su sıcaklığının 30°C'ye ulaştığı yüksek bomeli sularda tenardit birincil mineral olarak da kristalleşebilmektedir. Yapılan x-ray difaktometre çalışmalarında mirabilit ve IIItenardit dışında, Bolluk ve Tersakan göllerinin üretim havuzlarında bloedit (Na2SO4.MgSO4.5H2O) mineralinin de kristal leştiği anlaşılmıştır. Bolluk ve Tersakan göllerinden endüstriyel amaçlı ortalama 10.000 ton/yıl sodyum sülfat (miribalit ve thenardit ) üretimi yapılmakladır. IV
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Tuz Gölü, along with Bolluk and Tersakan Lakes which lie to its west, are some of the relatively few in the world in which continental evaporitic depositional environments are forming. These latter two lakes, which have features that characterize playa lake complexes in terms of depositional environment, probably were seperated from Gölü Lake during the Plio - Pleistocene, thus taking on their present forms. An ophiolitic complex ( Ankara Melange ), which was emplaced during the upper Miocene, forms the basement in the study area. Andesitic volcanic rocks, which cut the basement and the Cihanbeyli formation overlie the basement rocks. The Cihanbeyli formation, whose section ranges in thickness between 100 and 400 m, begins with gypsum - bearing clays at the base and continues upward with gypsum- bearing clay-marl intercalation, oolitic limestone, limestone and cross-bedded conglomerate. Recent gypsum-bearing dolomitic lake muds overlie the Cihanbeyli formation in the vicinity of Tuz, Bolluk and Tersakan Gölü. Northeast of Bolluk Lake, almost sixty travertine cones of various sizes and diameters have been observed penetrating the gypsum-bearing clays of the Cihanbeyli formation. One group of these cones is still forming today. The travertine cones parallel the trend of Bolluk Lake, which developed in relation to a fault line which was related to volcanism. At the same time, sulfate-bearing waters issuing from these cones has effected the high S04= content of the Bolluk Lake water. Although these types of structures are not present around Tersakan Lake, this lake is fed by sulfate-bearing waters which discharge from a fault zone which parallels the eastern lake boundary. In spite of the fact that sulfur bacteria do play a role in the formation of sulfate, these represent but a small percentage when compared to sulfate-bearing springs. There is an obvious decrease in the S04= values of sulfate-bearing springs and lake waters in a traverse from Bolluk Lake to Tersakan and Tuz Gölü. Mirabilite ( Na2SO4.10 H2 O ) crystallizes during the winter months in production pools in Bolluk and Tersakan Lakes. After mirabilite crystallization, the salty water, which is enriched in CI, is discharged from these crystallization salt pans during the months of January and February. Thus, undesirable salt (NaCl) crystallizationduring sodium sulfate production is prevented. When the temperature reaches 25-30 °C in the Months of July and August, the mirabilite crystals lose their water and are transformed into powdery thenardite ( Na2S04). In addition, thenardite also can crystallize as a primary mineral from saturated waters with high baume when the temperature reaches 30°C. As a result of an XRD study, it has been observed that, apart from mirabilite and thenardite, the mineral bloedite (Na2SO4.MgSO4.5H2O ) also crystallizes in the production pools of Bolluk and Tersakan Lakes. The average production of sodium sulfate ( mirabilite and thenardite) from Bolluk and Tersakan Lakes is 10.000 Tons/year. 11
Benzer Tezler
- Tuzbaşı-Kanatburun-Ayazpınar (pertek-Tunceli) yöresindeki demir cevherleşmelerinin jeolojisi ve kökeni
Geology and origin of the iron mineralizations of Tuzbaşı-Kanatburun-Ayazpınar (Pertek-Tunceli) area
MEHMET ALTUNBEY
Doktora
Türkçe
1996
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HÜSEYİN ÇELEBİ
- Kayabaşı (Mustafakemalpaşa, Bursa) kaolen oluşumlarının jeolojik, mineralojik, jeokimyasal incelemesi
Geological, mineralogical and geochemical investigation of Kayabaşi (Mustafakemalpasa, Bursa) kaolin occurences
HÜLYA ATEŞ
Doktora
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN KADİR
- Keban (Elazığ) Doğu Fırat Kebandere civarı bakır oluşuklarının jeolojisi, kökeni ve ekonomik önemi
Geology, origin and economic importance of the copper mineralization of Keban (Elazığ) east euphrates Keban Dere area
LEYLA KALENDER
Doktora
Türkçe
2000
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ŞAHİN HANELÇİ
- Maden (Elazığ) Anayatağın mineralojisi ve jeokimyası
The Mineralogy and the geochemistry of Anayatak, Maden (Elazığ)
SEMA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ALTUNBEY
- İnhisar-Yakacık-Çaltı-Küre (Söğüt-Bilecik) bölgesindeki pegmatitik ve aplitik granit ve granodiyorit kompleksi ile sedimanter birimlerdeki kaolen yataklarının jeolojisi, mineralojisi, jeokimyası ve kökenlerinin irdelenmesi
Geology, mineralogy, geochemistry and genesis of kaolin deposits in pegmatitic and aplitic granite and granodiorite complex and overlained sedimentary units of the İnhisar-Yakacık-Çaltı-Küre (Söğüt-Bilecik) region
FİRDEVS KART
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Jeoloji MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SELAHATTİN KADİR