Tersiyer yaşlı Çayırlı-Çilhoroz (Erzincan) kömürlerinin organik jeokimyasal, organik petrografik özellikleri ve iz element içerikleri
Organi̇c geochemi̇cal, organi̇c petrographi̇c characteri̇sti̇cs, trace element contents of Çayirli-Çi̇lhoroz (Erzi̇ncan) terti̇ary coals
- Tez No: 363972
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAZAN YALÇIN ERİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Bu tez kapsamında, Çayırlı-Çilhoroz (Erzincan) civarında yüzeyleyen ve Miyosen yaşlı Neftlik Formasyonu içinde bulunan kömürler, kömürleşme süreci, hidrokarbon oluşturma potansiyelleri ve iz element içeriklerinin değerlendirilebilmesi amacıyla organik jeokimyasal ve organik petrografik yöntemler ile incelenmiştir.Ortalama 4 m olarak kabul edilen kömür damarı, 2 km mesafede yer almakta olup, 172 m derinliğe kadar inmektedir. İşletmede üretilen kömür, genellikle çimento fabrikası'na satılmaktadır. İncelenen örneklerde egemen maseral grubu vitrinitler olup (hüminit) (ortalama % 35) arasındadır. Bunun yanı sıra liptinit (ortalama % 20.7) ve ortalama % 38 oranında da inertinitler bulunmaktadır. Kömürlerin en önemli bileşeni makrinitlerdir. İnorganik madde oranı ortalama % 3' olup, en fazla killer, daha sonra karbonat (kalsit), sülfatlı (jips) ve demirli (pirit) mineraller bulunur. İncelenen kömür örneklerinde TOC değeri %47.86 - 58.17 arasında değişmekte olup, ortalama değer % 54.2'dir. Ayrıca karbonatlı şeyl örneklerinde ise TOC değeri % 6.35 ve 13.32 olup, ortalama % 9.84'dür. Örneklerde Tip II-III kerojen ve Tip III kerojen belirlenmiştir. Egemen organik maddeyi kömürsü bileşenler oluşturmaktadır (ortalama % 48). Bileşimlerinde egemen olarak orta ve yüksek molekül ağırlıktaki n-alkanlar (C21-25 veC25-35) ve yüksek C29 (C29>C28>C27) steran olup, karasal ve gölsel organik malzemeyi belirtir. Tmax değerleri 426-432 oCarasında olup, ortalama 428 oC dir. Rmax değerleri ise ortalama % 0.50 olup, olgunlaşmamış ve diyajenez aşamasını göstermektedir. Bu veriler biyomarker olgunluk verileri ile de desteklenmiştir. TOC, S1 ve S2 değerleri kömürlü ve karbonatlı şeyl örneklerinde yüksek olup, kaynak kaya potansiyeli bulunmaktadır. özellikle karbonatlı şeyl örnekleri petrol oluşum zonunda veya çok yakın alanda dağılmıştır. Kömür örnekleri de gaz oluşum zonuna yakın olmakla birlikte olgunlukları türüm için yeterli değildir. İnceleme alanına ait örneklerin nem (ortalama % 10.38)ve kül içerikleri yüksek değildir (ortalama % 14.43). Alt ısı değerleri 5202-6459 Kcal/kg (ortalama 5758 Kcal/kg) ve üst ısı değerleri ise 5350-6684 Kcal/kg (ortalama 5712 Kcal/kg) dir ve Alt Bitümlü kömür seviyesindedirler. Çalışılan örneklerde dünya ortalamasına göre Be, Co, Cu, Mo, Ni, Se, Th, U, V, ve Zn elementlerinde zenginleşme gözlendiği ve As elementinin en yüksek zenginleşmeye sahip olduğu görülmüştür. Erzincan-Çayırlı-Çilhoroz kömürleri denizel etkinin olduğu, limnik bir ortamda oluşmuştur. Gerek kalori düzeyinin düşük olması gerekse içinde çevre kirliliği bakımından zararlı olan bileşenleri bol olarak bulundurması nedeniyle yaygın kullanım olasılığı tavsiye edilmemektedir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, organic geochemical and organic petrographic methods were examined with the consideration of the evaluation of outcropping near the Çayırlı-Çilhoroz (Erzincan) and the coal located in the Miocene aged Neftlik formation, carbonisation process, the potential of generating hydrocarbon and trace element contents. The acceptable seam of coal as an average of 4 m, is located within 2 km distance and is down to 172 m depth from there. The produced coal in this process is usually sold to cement factory. Vitrinite is the dominant maceral group (huminite) (average 35 %) from the analysed samples. Liptinits (mean 20.7 %) and with an average of 38% Inertinit are occupying the following row of the Vitrinite. Makrinits are the most important component of coal. There are about 3% of Inorganic compound content, more clay than carbonate, sulphate and iron minerals. In the examined coal samples,the Total Organic Carbon (TOC) value varied between 47.86– 58.17 % with anaverage of 54.2%. In addition, the TOC value in carbonaceous shale samples is 13:32 and 6.35% and average 9.84%. In the examples of Type II-III kerogen and Type III kerogen was determined. Dominant material component coal is produced (average 48%). The dominant n-alkanes (C21-25 and C25-35) of medium and high molecular in compounds and high C29 (C29> C28> C27) steran wherein the organic material refers to terrestrial and lacustrine. Tmax values varied between 426-432° C and with an average of 428°C. If it is Rmax the average is 0.50% and it shows tha immaturity and digenesis stage. This data is supported by biomarker maturity data. TOC, S1 and S2 values are higher in coal seams and carbonaceous shale samples and there is a potential source rock. Especially carbonated shell samples are scattered in petrol production or near to this field. Coal samples are close to the zone of gas formation, although it is not enough for the kind of maturity. Humidity of the samples in the study area (average 10.38%) and ash content is not high (14:43% on average). Low heat value 5202-6459 Kcal / kg (5758 Kcal / kg) and the upper heat values from 5350 to 6684 Kcal / kg (average 57.12 Kcal / kg) and Sub-bituminous coal are level. The enrichment has observed in the elements Ba, Co, Cu, Mo, Ni, Se, Th, U, V, and Zn and As element has got highest enrichment according to the world based average of working examples. Erzincan-Çayırlı-Çilhoroz coal is produces in the limnic environment which is influenced by marine. In both the low level of calories should be plenty of components that are detrimental to environmental pollution due to its association as the possibility of widespread use is not recommended.
Benzer Tezler
- Kretase-tersiyer yaşlı Davutlar formasyonunun (Devrekani/Kastamonu) kil mineralojisi ve sedimanter petrolojik incelenmesi
Clay mineralogy and sedimentary petrological study of the cretaceous-tertiary aged Davutlar formation
SEZİN HASDİGEN
Doktora
Türkçe
2007
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL BAYHAN
- Akdağ (Isparta güneyi) yöresindeki tersiyer yaşlı denizel birimlerin nannofosillere dayanan stratigrafik incelemesi
Başlık çevirisi yok
KEREM HEPDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Mühendislik BilimleriSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENİS KEMAL SAGULAR
- Gürün (Sivas) civarındaki kretase-tersiyer yaşlı birimlerin stratigrafisi ve paleontolojisi
The stratigraphy and paleontology of the cretaceous-tertiary units in the Gürün (Sivas) vicinity
SEDA EĞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZİRE ÖZGEN ERDEM
- Çankırı baseninde kreste ve tersiyer yaşlı birimlerin gömülme ve ısısal evrimlerinin incelenmesi
Determination of burial and thermal evolution of the cretaceous and tertiary units in Çankırı basin
KEMALEDDİN TOKATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. İSMAİL HAKKI DEMİREL
- Divriği (Sivas) tersiyer yaşlı kömürlerinin paleo-çökelim ortam özellikleri ve hidrokarbon türüm potansiyelleri
Paleo-depositional environmental characteristics of Divriği (Sivas) tertiary aged coals and hydrocarbon genaration potentials
HARUN ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN YALÇIN ERİK