An analysis of conversational narratives in Turkish
Türkçedeki etkileşimsel anlatılar üzerine bir inceleme
- Tez No: 365021
- Danışmanlar: PROF. DR. IŞIL ÖZYILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Etkileşimsel Anlatılar, Etkileşimsel Öyküleme, Anlatı Çözümlemesi, Konuşma Çözümlemesi, Conversational Narratives, Conversational storytelling, Narrative Analysis, Conversation Analysis
- Yıl: 2014
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 301
Özet
Etkileşimsel anlatılar, anlatıcı(lar) ve dinleyici(ler) tarafından gerçekleştirilen doğal ve etkileşimsel üretimlerdir. Bu açıdan, Anlatı Çözümlemesi geleneği çerçevesindeki birçok çalışma değişik dillerdeki etkileşimsel anlatılara odaklanmıştır. Ancak, daha önce Türkçe üzerine yapılmış çalışmalar, sözlü anlatıların incelenmesine yönelmiş ve anlatıların etkileşimsel yönlerini göz ardı etmişlerdir. Bu çalışma, Türkçedeki etkileşimsel anlatıların anlatı yapılarını ve etkileşimsel düzenlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, çalışma yöntembilimsel olarak Anlatı Çözümlemesi (Labov and Waletzky, 1967; Labov, 1972; 1997) ve Konuşma Çözümlemesi (Jefferson, 1978; Sacks ve diğ., 1974) alanları arayüzünde yürütülmüştür. Çalışmanın verisi, doğal konuşmalardan toplanan 11 farklı ses kaydından alınan 100 basit ve 12 karmaşık etkileşimsel anlatıyı kapsamaktadır. Çalışmanın bulguları Türkçedeki basit ve karmaşık etkileşimsel anlatıların Labov'un ulamları çerçevesinde belirli örüntüler içinde gerçekleştiklerini göstermektedir. Buna ek olarak, yapılarında birçok basit etkileşimsel anlatıyı bulundurabilen karmaşık etkileşimsel anlatıların konusal düzlemde iki farklı türe sahip oldukları ortaya konulmuştur. Bunlar İlerlemeci Karmaşık Anlatılar ve Bağlantısal Karmaşık Anlatılar olarak sıralanabilir. Karmaşık etkileşimsel anlatılar, metinsel düzlemde ise gömülü ve dizili metin formları oluşturmaktadırlar. Çalışma, ayrıca, etkileşimsel anlatıların günlük konuşmaların sıra düzenleri ile açıklanamayacağını göstermektedir. Konuşma sırasında ortaya çıkan öykülemeler doğaları gereği tek bir sıra birimi içinde tamamlanamayabilir ve anlatıcılar genişletilmiş sıralara ve/ ya da birbirini takip eden nitelikteki sıra düzenlerine ihtiyaç duyabilirler. Bu noktada, çalışma etkileşimsel öykülerin kendilerine özgü sıra düzenine, ve sıra-alma ilke ve süreçlerine sahip olduğunu bulgulamıştır. Çalışma Türkçe etkileşimsel öykülemelerde, anlatıcı ve dinleyiciler tarafından belirli amaçlar için kullanılan bazı dilsel yapıları da incelemektedir. Türkçe etkileşimsel anlatılarda, anlatısal, etkileşimsel ve kişilerarası işlevler yüklenen dilsel yapılar 'ondan sonra', 'işte', 'şimdi' ve 'şey' gibi söylem belirleyicileri, soru yapıları ve zaman değişimleri olarak belirlenmiştir. Bu dilsel yapılar, çalışmanın verisinde sık görülmeleri ve etkileşimsel anlatıların genel yapılarında önemli roller yüklenmeleri dolayısıyla seçilmişlerdir. Sonuç olarak, çalışma etkileşimsel anlatıların anlatı yapılarının konuşmanın akıcı doğasından kaynaklanan etkilere çok açık olduğunu ve bunlardan fazlaca etkilendiğini göstermiştir. Etkileşimsel faktörlerin anlatı yapıları üzerindeki etkileri yanında, anlatısal faktörlerin etkileşimsel düzen üzerindeki etkisinden de söz edilebilir. Bunlara ek olarak, dilsel yapılar da anlatısal ve etkileşimsel düzenekler arasında belirli görevler üstlenmektedir. Bu da bize, doğal konuşmalarda ortaya çıkan öykülemelerin anlatısal, etkileşimsel ve dilsel düzeneklerin ortak üretimleri olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Conversational narratives are performed in conversations as the spontaneous and interactional achievements of the teller(s) and the listener(s). With this concern, many studies in narrative tradition focus on conversational narratives in various languages. However, most of the previous narrative studies in Turkish concentrate on the investigation of oral narratives by disregarding the conversational aspects. This study aimed to investigate the narrative structures and conversational organizations of conversational narratives in Turkish. To this end, an analysis has been carried out in the interface of Narrative Analysis (Labov and Waletzky, 1967; Labov, 1972; 1997) and Conversation Analysis (Jefferson, 1978; Sacks et al., 1974). The data of the study include 100 single conversational narratives and 12 complex conversational narratives gathered from 11 recordings of natural conversations in Turkish. The findings of the study indicate that both single and complex conversational narratives in Turkish have certain organizational patterns in terms of Labovian categories. Furthermore, complex conversational narratives which are composed of several single narratives have two types in terms of their topical organizations. They are progressive complex narratives (PCNs) and hypertextual complex narratives (HCNs). In their textual organizations, complex conversational narratives (CCNs) depict embedded or integrated textual forms. The study also revealed that conversational storytelling is problematic in terms of the sequence organization of ordinary talk. Telling stories may not be completed in a single turn by their nature and the tellers may need some extended and/or successive turns. In this concern, the study demonstrated that conversational storytelling has its own exclusive sequence organizations, and turn-taking principles and procedures, The study emphasized some specific linguistic forms which are used by tellers and listeners to achieve specific purposes in conversational storytelling in Turkish. The linguistic forms which are used to achieve narrative, conversational and interpersonal purposes in Turkish conversational narratives were identified as the discourse markers, 'ondan sonra', 'işte', 'şimdi' and 'şey', interrogative forms, and tense shifts. These linguistic forms have been identified in terms of their frequent existence and significant roles in the overall structures of conversational narratives in the data of this study. As a concluding remark, the study indicated that narrative structures of conversational narratives are highly vulnerable and very open to the influences caused by the flowing nature of conversation. In addition to the influences of conversational features on narrative structures, the narrative features may influence the conversational organization of the conversational storytelling. In addition to this, linguistic forms mediate between the narrative and conversational mechanisms. That is to say, it is possible to figure out the storytelling activity in natural conversations as a combinatory achievement of narrative, conversational and linguistic mechanisms.
Benzer Tezler
- Milli Savunma Bakanlığı tercümanının bilmesi gereken kelimeler düzeyinde Libya Trablus lehçesinin fonetik ve semantik açıdan incelenmesi
Examination of the Libyan Tripoli dialect's phonetic and semantic at the level of words that required for interpreters in the ministry of national defense
ŞÜKRÜ SÜNBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İZZET MARANGOZOĞLU
- Çizgi filmde karakterlerin Türkçe konuşturulması
Making the animation characters talk in Turkish language
RIDVAN ÇEVİK
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2017
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiAnimasyon Ana Sanat Dalı
PROF. HİKMET SOFUOĞLU
- On praxis and poiesis duality in digital virtual object representation: A thesis on consumer categories and objectness
Dijital ve sanal nesnelerin temsilinde praxis ve poiesis ikiliği hakkında: Tüketici kategorileri ve nesnelliğe dair bir tez
OGEDAY CELEP
Doktora
İngilizce
2024
İşletmeThe University of ReadingPazarlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MICHAEL MOLESWORTH
- Sesin politikası ve göçmen kadınların vokal icraları: Rezonans küresi
The politics of voice and vocal performances of immigrant women: Resonance sphere
SELDA ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. BELMA OĞUL
- Almanya Türklerinde başarı ve başarısızlığı kavramsallaştırmaya bağlı kişisel anlatımların aileye ve çevreye yansımasında geleneksel yapılar ile dünya görüşünün işlevsel analizi
Functional analysis of traditional structures and worldview in reflection of personal statements to environment and family, related to success and failure conceptualization among Turks in Germany
MEHMET AKİF KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2012
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİ ÖZDEMİR