TRT Türk Halk müziği repertuarında bulunan kına türkülerinin, makam dizileri, usûl ve güfte yönünden analizi
Analysis of henna folk songs which are situated Turkish Radio and Television corporation Turkish Folk songs repertory in terms of their makam scales, rhythm and lyrics
- Tez No: 366970
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. YAVUZ ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Gelenek, Türk Halk Müziği, Geleneksel Türk Halk Müziği, Kına, Türkü, Kına Türküleri, Ağıt, Tradition, Turkish Folk Music, Traditional Turkish Folk Music, Henna, Folk Song, Henna Folk Songs, Requiem
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 535
Özet
Bu araştırmada, TRT Türk halk müziği repertuarında bulunan kına türkülerinin makamsal, usûl ve güfte özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu temel amaç çerçevesinde türkülerin karar perdeleri, güçlüleri, yedenleri ve asma kalışlar incelenerek makamsal özellikleri; zaman, birim, usûl türü, usûl kalıpları, metronomları ve nota süreleri incelenerek usûl özellikleri; kafiyeleri, kafiye düzenleri ve vezinleri incelenerek güfte özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmanın yürütülmesinde belgesel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, TRT THM repertuarı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, repertuarda yer alan 75 kına türküsü oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, kına türkülerinin müzikal özellikleri olan makam dizileri ve usûllerinin, yörelere göre benzerlik ve farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Bazı kına türkülerinde aynı güftenin yörelere göre farklı makam dizileri ve farklı usûllerle icra edildiği görülmüştür. Güftesi aynı olan eserlerde ise yörelere göre çeşitli ağız özellikleri gösteren değişiklikler saptanmıştır. Kına türkülerinin bazılarında ise melodik yapının aynı olup, söz ve usûl açısından farklılaşmaların olduğu görülmüştür. Ülkemizin pek çok yerinde benzer ve farklı özelliklerle söylenen kına türkülerinin kültürel zenginliğimizin önemli bir parçasını oluşturduğu görülmektedir. Yapılan analizler sonucunda, TRT THM repertuarında bulunan 75 kına türküsünün en yüksek oranla % 54.7'sinin (41 türkünün)“Hüseyni”makamı dizisinde, % 40'ının (30 türkünün) 9/8'lik usûlde ve % 34.7'sinin (26 türkünün) 7 ses aralığında, % 53.3'ünün (40 türkünün) pes sesi La (Dügâh) perdesinde, % 53.3'ünün (40 türkünün) tiz sesi Sol (Gerdaniye) perdesinde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca kına türkülerinin en yüksek oranla % 37.3'ünün (28 türkünün) 8'li hece ölçüsünde olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
It was aimed to point out henna folk songs which are situated TRT Turkish folk songs repertory in terms of their makam scales, rhythms and lyrics. Within the frame of this basic goal, it was tried to determine properties of makam by investigating their kakar perdes, güçlüs, sensibles and asma karars; properties of rhythm by investigating their time scales, units, kinds of rhythm, patterns of rhythm, metronomes and time of nota; properties of lyrics by investigating their rhymes, order of rhymes and syllabic meters During this research, documentary survey method was used. Repertory of TRT Turkish Folk Music constitutes the research's universe. The sample group is 75 henna folk songs in repertory of TRT Turkish Folk Music. As a result of the research, ıt was determined that makam scales and rhythm that they are musical properties of henna folk songs have some similarity and discrepancy up to their regions. It has been seen that in some henna folk songs, the same lyrics is performed disparately in terms of their makam scales and rhythm up to their regions. It is observed that compositions can have verious dialects up to their regions even if they have the same lyrics. In some case they are the same melody but they have different lyrics and rhythm. It is shown that henna folk songs which are sung similarly and differently around our country are important constituents of our cultural richness. The consequence of analysis, it was determined that % 54.7 of the 75 henna folk songs (41 folk songs), in TRT Turkish Folk Songs Repertory which is the highest rate has“Hüseyni”makam scales, % 40 of them (30 folk songs) is in the 9/8 rhythm and %34.7 (26 folk songs) is in the range of 7 note,% 53.3 of them (40 folk songs) has lowest note A (Dügah) and % 53.3 of them (40 folk songs) has the highest note G (Gerdanişye). Besides it was determined that %37.3 (28 folk songs) of henna folk songs which is the highest rate has line of 8 syllabic meter.
Benzer Tezler
- TRT Türk halk müziği repertuarında bulunan Azerbaycan sözlü ezgilerinin sözel olarak incelenmesi
Verbal analysis of Azerbaijan songs from TRT Turkish folk music repertoire
UMUT ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÇETİN KÖRÜKÇÜ
ÖĞR. GÖR. YÜCEL PAŞMAKÇI
- Burdur türküleri üzerine bir inceleme
A review of Burdur songs
ŞULE ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MüzikAhi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALAHADDİN BEKKİ
- Hacı Taşan örneği özelinde Türk halk müziği inşa sürecinde repertuar oluşturma ve standardizasyon
Creating a repertory and standartization in the process of building Turkish folk music in the case of Hacı Taşan example
KORAY PEKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEHER TETİK IŞIK
- TRT repertuarında yer alan Doğu Karadeniz yöresi türkülerinin folklorik kelimeler açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the folkloric words of Turkish folk songs of the Black Sea region in TRT repertory
VELİ ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKTAN AY
- Kırıkkale yöresi halk türkülerinde geçmişten günümüze yaşanan değişimler üzerine bir inceleme
Kırıkkale region in folk songs from past to present an investigation on living changes
AHMET SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Kırıkkale ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİT ÖNAL