Makedonya Türk çocuk edebiyatında Sevinç dergisi ve bu dergideki şiirler üzerine tematik bir inceleme
A study on Sevinç journal of Macedonian-Turkish children's literature and an thematic analysis on the poems in this journal
- Tez No: 378603
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET TEMİZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Makedonya Türk Edebiyatı, Makedonya Türk Çocuk Edebiyatı, Sevinç dergisi, Macedonia, Macedonian Turkish Literature, Macedonian Turkish Child Literature, Sevinç Magazine
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 630
Özet
Makedonya Türk edebiyatının, Osmanlı devletinin bölgeden ayrılmasına kadar Osmanlı edebiyatıyla iç içe olduğu bilinmektedir. Sonraki dönemde bu edebiyat, genel olarak Balkanlarda görülen Türk ve Müslümanların aleyhindeki olay ve durumlardan etkilenmiştir. II. Dünya Savaşı ve sonrasında Tito Yugoslavyası'nda uygulanan politikalar sayesinde görülen göreceli bir rahatlama ile Makedonya Türk edebiyatı, bir çıkış noktası bulmuştur. 1944 yılından itibaren Türkiye'de olduğu gibi Latin alfabesiyle anadilde eğitim ve yayın hakkına sahip olan Makedonya Türkleri, ilk olarak Birlik gazetesine ve ardından 1950 yılında çocuk dergisine kavuşmuştur. Dolayısıyla 1965 yılında“Sesler”dergisinin edebî bir ortam hazırlamasına kadar Makedonya Türk edebiyatı genel itibarıyla çocuk edebiyatı görünümündedir. Çağdaş Türk edebiyatlarının bir parçası olan Makedonya Türk edebiyatında çocuk edebiyatı üzerine yapılan bu çalışma ile Makedonya Türk çocuk edebiyatının en önemli kaynaklarını ve bu edebiyatın 53 yıllık gelişim seyrini içeren“Sevinç”dergisi çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Ayrıca bu çalışmayla dergide yer alan şiirler sınıflandırılarak tematik bir çalışma ortaya koyulmuştur. Çocuk edebiyatı incelemelerinde, çocuk dergileri zengin içeriği sayesinde önemli bir yer tutmaktadır. Şiir, hikâye, roman, masal, fabl, karikatür, çizgi roman, müzik, tiyatro, biyografi, gezi yazıları, hatıra, günlük, mektup, duyuru, haber, reklam, bilim, teknoloji, dil yazıları, sözlük, edebiyat kuramları, eleştiri, röportaj, fıkra, bilmece, bulmaca vb. çok yönlü yaygın içeriğiyle“Sevinç”dergisi, özellikle ilköğretimin ikinci kademesindeki çocuklara hitap etmeyi hedeflemiştir. Dergi bünyesinde yapılan edebiyat yarışmaları ve çeşitli teşviklerle çocukların kendi yazdıkları veya derledikleri edebî ürünlerini dergiyle paylaşmaları sağlanmıştır. Toplam 528 sayıdan oluşan“Sevinç”dergisinde Makedonya Türk yazar ve şairlerinin ürünlerinin yanında Türk edebiyatının ve dünya edebiyatlarının tanınmış edebiyatçılarının ürünlerine yer verilmiştir. Ayrıca bu ürünler ile ilgili çeşitli değerlendirme ve tanıtım yazılarıyla çocuklar bilgilendirilmiştir. Çalışmamızın Giriş bölümünde Makedonya ve Makedonya Türkleri hakkında genel bilgi verilmiştir. Birinci Bölüm'de Makedonya Türk çocuk edebiyatının tarihî gelişim süreci ele alınmıştır.“Makedonya Türk Çocuk Edebiyatı'nda Sevinç Dergisi”adını taşıyan İkinci Bölüm'de derginin şekil ve muhteva özellikleri belirtilerek“Sevinç”dergisinin Makedonya Türk çocuk edebiyatındaki yeri tespit edilmiştir.“Sevinç Dergisindeki Şiirlerin Tematik İncelemesi”başlıklı Üçüncü Bölüm'de dergideki 8000 kadar şiir incelenerek genel itibariyle şiirlerin tematik özellikleri üzerinde durulmuştur. Tezin Dördüncü Bölüm'ünde ise dergideki şiirlerin tematik tasnifine uygun örnek metinlere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
It is known that Macedonian Turkish literature was within the Ottoman literature until the Ottoman Empire left the Macedonia territory. In the next periods, this literature was influenced by events and circumstances which were generally seen against the Turks and Muslims in the Balkans. Macedonian Turkish literature found a starting point with the remarkable relaxation due to the politics implemented in Tito's Yugoslavia in the period of World War II and post-war. Macedonian Turks had the right to education and to publish in their mother language from 1944, as in Turkey. Their first published newspaper was called“Birlik”, and later they published a child magazine in 1950. Therefore, Macedonia Turkish literature had the appearance of child literature until the magazine“Sesler”prepared a literary environment in 1965. In a research conducted on Macedonian Turkish child literature, which is a part of contemporary Turkish literature, the 53 years old magazine named“Sevinç”has been analyzed from many aspects. It is one of the most important sources of the Macedonian Turkish child literature. Moreover, a thematic study method has been conducted by classifying the poems of this magazine. Sevinç is an important magazine in Turkish child literature since it has been published for over half a century. It consists of poems, stories, novels, tales, fables, caricatures, cartoons, music, theatre plays, biographies, travel stories, memories, diaries, letters, announcements, news, adverts, science, technology, language related work, dictionaries, literature works, criticism, interviews, jokes, puzzles and so on. In its inventory, primary school pupils have been Sevinç's major target group. Literature competitions and other motivating projects organized under the framework of the magazine have provided suitable means for children to share their literature work. The Magazine“Sevinç”consists of 528 issues in total, including works of Macedonian Turkish authors and poets. This magazine includes also the works of the Turkish and World Literature's well-known authors. In addition, the magazine presents various evaluations and reviews of these works. In our“Introduction”, we have discussed about Macedonia as a country and the Macedonian Turks. The first part has analyzed the Macedonian Turkish children literature.“Sevinç Magazine”defines the Macedonian Turkish Literature. The second parts analyzes the format and the content of the magazine as well as its role in the Turkish children literature. The third part includes the analysis of 8000 poems, generally referring to their thematical specification. The last part of the thesis includes examples which define poems mentioned in the previous part.
Benzer Tezler
- Makedonya Türk çocuk edebiyatında değerler eğitimi Tomurcuk dergisi örneği
Values education in Macedonian Turkish children literature: The case of Tomurcuk magazine
REFİDE SHAINI
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÖZDEMİR
- Kuzey Makedonya Türk çocuk edebiyatında Necati Zekeriya'nın çocuk hikâyeleri üzerine bir değerlendirme
An evaluation on Necati Zekeriya's children's stories in northern macedonian Turkish children's literature
HİLAL LOFÇALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKırklareli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERTUĞRUL KARAKUŞ
- Füruzan'ın hayatı ve edebi eserleri
The life and literary product of Füruzan
NURCAN ŞEN
Doktora
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALEMDAR YALÇIN
- Makedonya'da Türk çocuk edebiyatı
Turkish children literature in Macedonia
GÖZDE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZER
- Makedonya ve Kosova Türk çocuk şiirinde evrensel değerler
The universal values of Macedonia and Kosovan Turkish children poem's
MUHAMMED JAKUPI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY