Geri Dön

Bilimsel bilginin doğasını anlama ile sosyo - bilimsel konularda akıl yürütme

Understanding the nature of scientific knowledge and reasoning in socio - scientific issues

PDF İndir

  1. Tez No: 381739
  2. Yazar: EMEL KARAKAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SERHAT İREZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Bilim ve Teknoloji, Eğitim ve Öğretim, Science and Technology, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Sosyo-bilimsel sorunlar, bilimsel okuryazarlık, bilimsel bilginin doğası, informal akıl yürütme, kolesterol tartışmaları, Socio-scientific issues, scientific literacy, nature of scientific knowledge, informal reasoning, cholesterol discussions
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Biyoloji Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 201

Özet

Günümüzde, insanlığın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gerçekleştirilen çoğu bilim ve teknoloji faaliyetleri sonucunda yaşamı olumsuz etkileyen küresel ısınma, genetiği değiştirilmiş organizmalar, nükleer enerji santralleri, klonlama gibi çevresel ya da sağlıkla ilgili sorunlar yani sosyo-bilimsel sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bilim ve teknoloji ilerledikçe, sosyo-bilimsel sorunlar da hızla ve evrimleşerek artacaktır. Bu sorunlarla başa çıkabilmek, bu sorunlar üzerine etkili bir şekilde akıl yürütebilmeyi, bilimsel okuryazar olmayı gerektirir. Peki, bilimsel bilginin doğasına dair edinilen inançların bu akıl yürütme süreci (informal akıl yürütme) üzerinde, bilimsel okuryazar olmada etkisi nedir? İşte bu çalışma, sosyo-bilimsel konularda akıl yürütme (informal akıl yürütme) ile bilimsel bilginin doğasını anlama arasında var olması muhtemel bir ilişkinin varlığını araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, bu çalışma bir devlet üniversitesinde öğrenim gören, öğrenim hayatı boyunca bilimsel bilginin doğası ile ilgili ders alma, tartışma ve düşünme fırsatı bulan 4. ve 5. sınıf 50 öğretmen adayı üzerinde yapılmıştır. Araştırmada önce VNOS-C anketi kullanılarak katılımcıların bilimsel bilginin doğasına dair inançları ortaya çıkarılmıştır. Katılımcılar VNOS–C'den aldıkları puanlara göre naif, eklektik ve bilinçli-bilgili olmak üzere üç gruba ayrıldıktan sonra, bireylerin sosyo-bilimsel bir sorun olan kolesterol tartışmalarına yaklaşımlarını ortaya çıkarmayı amaçlayan Sosyobilimsel Sorun İle İlgili Karar Alma Anketi (SSKAA) uygulanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Analiz sonrasında her üç grubun SSKAA'da ortaya koydukları bireysel performansları arasında bilinçli-bilgili grup lehine dikkatlice incelenmesi gereken bir fark bulunmuştur. Bu fark, bilimsel bilginin doğasını anlamanın sosyo-bilimsel konularda akıl yürütmeyi (informal akıl yürütmeyi) etkileme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Yani birey bilimsel bilginin doğası konusunda bilinçlendikçe, bireyin bilim anlayışının sosyobilimsel konularda akıl yürütme sürecini biçimlendirme –bireyin etkili bir sosyobilimsel muhakeme yapma- olasılığı fazladır. Fakat, üç grubun puanları arasında fark olsa da ortalamalar her üç grupta toplam soru sayısına göre düşük çıkmıştır. Bu durum, katılımcıların kendisini ifade becerisinin zayıflığından, eleştirel düşünmeyi engelleyen totaliter yönetim anlayışından, araştırmacının beklentilerinden… kaynaklanıyor olabileceği gibi, sosyo-bilimsel konularda akıl yürütmeyi bilimin doğasına dair görüşlerin dışında kişisel deneyim, ahlak, sosyal hususlar, duygusal faktörler gibi başka etmenlerin de etkilediğini göstermektedir. Tüm katılımcıların bilimin doğası dersini almakta veya almış olmalarına rağmen, bilim anlayışını sosyo-bilimsel sorunlarla ilgili akıl yürütme sürecine entegre edebilen bireylerin yanı sıra, akıl yürütme sürecini başka faktörlerin etkisiyle yönlendiren bireylerin varlığı, sosyo-bilimsel konularda etkili bir şekilde akıl yürütebilmek için bilimsel bilginin doğası dersini almış olmanın yeterli olmadığını, eğilimin bireyler bilimsel bilginin doğasını içselleştirdiği ölçüde ortaya çıkacağını göstermektedir. Yani önemli olan bu dersi almış olmak değil, alınan bu dersin niteliğidir. Bilgiyi alıp verme yerine, bilimsel bilginin doğasının bileşenleriyle düşünmeyi, akıl yürütebilmeyi öğrenme önemlidir.

Özet (Çeviri)

Today many environmental or health-related issues, in other words socio-scientific issues come into view as the result of many scientific and technological activities carried out in order to fulfill the needs of people, which affect life negatively such as global warming, genetically modified organisms, nuclear power plants and cloning. As the science and technology progress, socio-scientific issues will increase in numbers rapidly, by evolving. Being able to cope with such issues require efficient reasoning ability based on these issues, in other words being scientifically literate. Then, what are the effects of beliefs acquired about the nature of scientific knowledge, on this reasoning (informal reasoning), being scientifically literate? This study aims at investigating the existence of a relation which may possible exist, between understanding the nature of scientific knowledge and reasoning (informal reasoning) on socio-scientific issues. With this purpose, this study has been carried out on 50 teacher candidates (4. and 5. classes) who receive education at a state university in Istanbul and who have had the chance to receive lessons, discuss and think regarding the nature of scientific knowledge during their education lives. Firstly, VNOS-C survey is used in the study to reveal participants' beliefs on the nature of scientific knowledge. According to the points they obtained from VNOS–C, the participants were categorized into three groups (naive, eclectical and conscious-informed) and Decision Making Survey On Socio-scientific Issues (SSKAA) is applied, which aims at revealing individuals' approaches to cholesterol debate, which is one of the socio-scientific issues. Obtained data has been analyzed based on descriptive analysis. After the analysis, a difference which needs to be examined carefully, has been found in favor of conscious-informed group among the individual performances of three groups, in SSKAA. This difference shows that understanding the nature of scientific knowledge has the tendency to affect socio-scientific reasoning (informal reasoning). That means, when the individual becomes more conscious on the nature of scientific knowledge, it becomes more possible for the individual's scientific understanding to shape socio-scientific reasoning-performing an efficient socio-scientific reasoning-. But, even if there is a difference between the points of three groups, the averages are low in all three groups regarding the number of total questions. This situation may be arising from the participants' low ability of expressing themselves, totalitarian administration understanding that prevents critical thinking, or because of the expectation of the researcher..... but also shows that socio-scientific reasoning is affected by factors other than opinions on the nature of science, such as personal experiences, ethics, social matters and emotional factors. Despite the fact that all participants are receiving or received lessons about the nature of science, the existence of individuals that direct their reasoning process with the effects of other factors in addition to the individuals who can integrate their scientific understanding to reasoning processes about socio-scientific issues show that; in order to perform an effective socio-scientific reasoning, it is not enough to receive lessons about the nature of scientific knowledge, but also the tendency becomes obvious to the extent the individuals internalized the nature of scientific knowledge. In other words the important thing is not taking such lessons, but the quality of such lessons. It is important to learn how to carry out reasoning, thinking with the components of the nature of scientific knowledge, instead of giving and receiving the knowledge.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    784898

    Halkın bilime ve bilimsel araştırmaya dair görüşleri: COVID-19 pandemisi örneği

    Public views on science and scientific research: The case of COVID-19 pandemic

    HANDE BAĞDU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLTEKİN ÇAKMAKCI

  2. Tez No

    111186

    İlköğretim fen bilgisi öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki anlayışlarının tesbiti

    Determine the primary science teachers understandings about on the nature of science

    N. YÜCEL OYMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ESRA MACAROĞLU

  3. Tez No

    275777

    Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğasını anlama düzeylerinin tespit edilmesi

    The determination of pre-service science teachers? views on nature of science

    ZEYNEP ÖZBUDAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimKocaeli Üniversitesi

    İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FİKRİYE POLAT

  4. Tez No

    204660

    Examining middle school students' understanding of the nature of science

    İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeylerinin araştırılması

    MELİHA ÇELİKDEMİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2006

    Bilim ve TeknolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CEREN TEKKAYA

    Y.DOÇ.DR. JALE ÇAKIROĞLU

  5. Tez No

    258343

    Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının ilköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik motivasyonlarına ve bilimin doğasını anlama düzeylerine etkisi

    The effect of project-based learning approach on elemantary school students' motivation toward science and technology course and the level of understanding the nature of science

    ÖZGE ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    İlköğretim Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. BERNA GÜCÜM

Geri Dön