Geri Dön

Sürdürülebilir kalkınma kapsamında Madra Dağı'nın doğal ve beşeri kaynaklarının değerlendirilmesi

Evaluation of natural and cultural resources of Mount Madra in terms of sustainable development

  1. Tez No: 383404
  2. Yazar: ALPER UZUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SOMUNCU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Coğrafya, Geography
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 320

Özet

Ege ve Marmara bölgelerinin sınırında bulunan, yüksek ve arızalı topografyadan oluşan Madra Dağı; yüzyıllardır insanlar tarafından kullanılmakta, farklı arazi kullanım şekillerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu araştırmada; Madra Dağı'nda doğal kaynakların korunması ve alanda yaşayan halkın refah düzeyinin yükseltilmesi için sürdürülebilir kalkınma konusunda üretilecek politikalar ve yapılacak planlama ve strateji çalışmalarına temel oluşturulmak üzere dağlık alandaki doğal ve beşeri kaynakların saptanması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede araştırmanın amaçlarından biri de dağlık alanda yaşayan yerel halkın çevrenin korunması, kaynakların sürdürülebilirliği ve sürdürülebilir kalkınma konusundaki bilgi düzeyleri ve eğilimlerinin belirlenmesidir. Araştırma kapsamında; masa başı çalışmaları ve saha çalışmaları yapılmıştır. Saha çalışmaları sırasında 440 kişi ile anket yapılmış, gözlem ve görüşmelerle, yapılan anketler desteklenmiştir. 77 sorudan oluşan anket formundan 233 adet veri elde edilmiş ve bu veriler SPSS 20.0 programına aktarılmıştır. Anketler frekans ve ortalama değerleri verilerek yorumlanmıştır. Gözlem yolu ile yerel halkın gündelik faaliyetleri, doğal çevre ile olan ilişkileri ve dağlık alanı kullanım şekilleri tespit edilmiştir. Gözlemler sırasında sıklıkla fotoğraf çekimi metodu da kullanılmıştır. Çekilen fotoğraflar köylere göre tasnif edilmiş ve bu fotoğraflar hem tez metninin zenginleştirilmesinde hem de arazi bilgilerini gözden geçirmede kullanılmıştır. Uzaktan algılama ve coğrafî bilgi sistemleri teknolojileri kullanılarak araştırma alanının arazi örtüsündeki ve arazi kullanımındaki zamansal değişimler tespit edilmiştir. Uydu görüntüleri aracılığı ile oluşturulan arazi sınıflarının doğruluğunun sınanması işlemi için de saha çalışmaları yapılmıştır. Araştırma alanının farklı noktalarından GPS alıcısı ile noktalar alınmış ve bu referans noktaları uydu görüntüleri ile karşılaştırılmıştır. Araştırma alanında kalan yerleşmelerin tarihçesini tespit etmek amacıyla temettuat defterleri elde edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre araştırma alanının sürdürülebilir kalkınma prensiplerine göre kullanılmadığı tespit edilmiştir. Yerel halk, Madra Dağı'nın sunduğu fiziki şartlara farklı şekillerde adapte olmuştur. Yerel halk, gelirleri doğrultusunda doğal çevreyi hem kullanmakta hem de algılamaktadır. Araştırma alanının geçmişinde; tarım, hayvancılık, arıcılık, bağcılık ve toplayıcılık faaliyetleri ile karşılaşılmaktadır. Günümüzde ise alandaki ekonomik aktivitelerde değişiklikler olduğu tespit edilmiştir. Örneğin, fıstıktan elde edilen gelirin yüksek olması nedeniyle Kozak havzasında ekonomik faaliyetlere çam fıstığı egemen olmuş ve havzadaki bağcılık faaliyeti çoğu hane tarafından terkedilmiştir. Araştırma alanındaki hayvancılık ve arıcılık faaliyetlerinde gerileme olmuştur. Arıcılık faaliyetini ısrarlı bir şekilde devam ettiren Değirmenbaşı ve Gümeli köylerinde, geçim sıkıntısı ile karşılaşılmamıştır. Dağın doğu ve kuzeydoğusunda hayvancılık ve kestanecilik ön plana çıkmaktadır. Ayrıca, mevsimlik işçiliğe bağlı olarak, on kilometre ötelerinde bulunan Kozak'ı Almanyaları şeklinde düşünmektedirler. Kişilerin yaşlarına ve gelir durumlarına göre doğal çevreye ve sürdürülebilir kalkınmaya yönelik algıları değişmektedir. Kozak havzası sakinleri için fıstık çamı önemli bir doğal kaynaktır. Buna karşılık Korucu köylüleri için ormanlar daha çok odun ve inşaat amaçlı kullanılan doğal kaynaktır. Yine Kozaklılar, gelirlerinin temelini çam fıstığı ormanları olmasından dolayı, yangın ve yangın tehditlerine karşı hassastırlar. Sonuç itibariyle, fiziki ortam olarak uygun olan Madra Dağı'nın sakinlerinin de fikri olarak sürdürülebilir kalkınmaya açık oldukları tespit edilmiştir. Dağın sakinleri, yereldeki potansiyellerini göz önünde bulundurarak, sürdürülebilir kalkınma araçları olarak organik tarım, et ve süt ürünlerini düşünmektedirler. Diğer bir ifadeyle, tarım ve hayvancılık kapsamında dağlık alanlarda sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşebileceği algısı söz konusudur. Bu noktada yapılması gereken, hem alana hem de alanın kullanıcılarına yönelik faaliyetlerin planlanması ve hayata geçirilmesidir. Planlanan faaliyetler; kamu kurum ve kuruluşlarını, sivil topum örgütlerini, kooperatifleri ve yerel halkı, diğer bir ifade ile tüm paydaşları kapsayacak şekilde olmalıdır.

Özet (Çeviri)

Madra Mountain, which is located on the borders of Aegean and Marmara regions and is formed by high and rough topography; is being used by the people and it hosts different types of land use for ages. Determining and evaluating the natural and humane resources in the mountain area to form a basis for the policies, planning and strategy works about sustainable development for protecting the natural resources and raising the welfare of the residents on Madra Mountain; are aimed in this study. In this regard, one of the aims of this study is determining the levels of knowledge and tendencies of the local people of the mountain area about the preservation of the environment, sustainability of the resources and sustainable development. Within the context of this research, desk works and field surveys have been done. 440 public surveys have been done during the field surveys and the surveys have been reinforced with observations and interviews. 233 numbers of data have been gathered by the survey form which is composed of 77 questions and the data have been transformed to SPSS version 20.0. Surveys have been interpreted by determining frequency and average values. By observation, the daily activities of the local people, their relationship with natural environment and their use of the mountain landscape have been determined. Photography method has been frequently used during the observations. The photos taken have been sorted with regard to the villages and have been used both in enriching the thesis and revising the information about the landscape. Temporal changes in the land cover and use of land in the landscape researched have been determined using remote perception and geographical information technologies. Field surveys have been done to prove the accuracy of land types which were formed by satellite images. Different points within the research area have been marked by a GPS receiver and these points referred have been compared with satellite images. To evaluate the history of the settlements in the research area some registry books have been obtained. According to the findings the research area has not been used with respect to the principles of sustainable development. The local people have adapted to the physical conditions of Madra Mountain. They use and perceive the natural environment in accordance with their income. In the past of the research area, you come across activities of agriculture, livestock breeding, apiculture, viticulture and foraging. However, changes in the economical activities have been observed today. For example, viticulture has been abandoned by many people in Kozak basin and pine nut economy has been dominant because the income gained by selling pine nut is high. Also, there has been a decline in stockbreeding and apiculture activities. And we haven't observed financial difficulties within the villages of Değirmenbaşı and Gümeli who are continuing apiculture activities insistently. In the east and northeast of the mountain, stockbreeding and chestnut gathering is in the foreground. They also see the Kozak basin, which is ten km's away, as their Deutschland because of seasonal work opportunities. The perception of people for sustainable development and natural environment changes according to their ages and level of income. Pine tree is a very important natural resource for the inhabitants of Kozak basin. On the other hand, for the people in Korucu village, the forest is a source which is used for wood and building. Again, the Kozak people are very sensitive to fires and fire threats because they see the pine forest as the source of their income. Consequently, it has been determined that the inhabitants of Madra Mountain, which is physically suitable for sustainable development, are open to sustainable development. The inhabitants of the mountain think of organic agriculture, meat and milk products as sustainable development tools considering their potential within the local area. In other words, the perception that sustainable development within the context of agriculture and stockbreeding can be accomplished is available. What is to be done at this point is planning and implementing activities intended both for the landscape and the users of the land. Planned activities should involve the public institutions and organizations, NGOs, co-operative foundations and local people; in other words, all the shareholders.

Benzer Tezler

  1. Sürdürülebilir kalkınma kapsamında eko-verimlilik ve eko-inovasyon: Dinamik mekansal panel veri analizi

    Eco-efficiency and eco-innovation in the context of sustainable development: Dynamic spatial panel data analysis

    MEHMET ALİ YÜCEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    EkonometriTrakya Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET KENAN TERZİOĞLU

  2. Sürdürülebilir kalkınma kapsamında Türkiye'de çevre politikalarının dönüşümü: AB ve uluslararası çevre rejimlerinin etkileri

    The transformation of turkey's environment policies within the framework of sustainable development: The impact of European union and internaional environmental regimes

    BESTE BİLUN YALÇIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiDokuz Eylül Üniversitesi

    Avrupa Birliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLKAY TAŞ GÜRSOY

  3. Sürdürülebilir kalkınma kapsamında yeşil tahvil uygulamasının AB örneği ve Türkiye'de uygulanması

    The EU example of green bond application within the framework of sustainable development and its application in Turkey

    KADİR KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Kamu YönetimiHacettepe Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UĞUR SADİOĞLU

  4. Sürdürülebilir kalkınma kapsamında yenilenebilir enerji ve karbondioksit emisyonu ilişkisi: Türkiye analizi

    The relationship between renewable energy and carbon dioxide emissions in the context of sustainable development: Analysis of Turkey

    YEŞİM ÇAKAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    İktisat Teorisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZAHİDE AYYILDIZ ONARAN

  5. Sürdürülebilir kalkınma kapsamında döngüsel ekonomi: Seçilmiş Avrupa ülkeleri ve Türkiye üzerine bir araştırma

    Circular economy within sustainable development: A research on selected European countries and Türkiye

    SERAP BOLAYIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    EkonomiTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLHAN EROĞLU