Ortaokul (6, 7, 8) Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapısı ile bunlara ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin özyeterlik algıları
The structures of meaning in texts in Turkish main course books in secondary schools (6, 7, 8th grades) and the opinions of teachers about them and the self-sufficiency perceptions by students
- Tez No: 387209
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AHMET TURAN SİNAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 689
Özet
Bu araştırmanın amacı; 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinleri anlam bilim yöntemleriyle incelemek; metinlerin sözcük anlam bilimi, tümce anlam bilimi ve edim bilim açısından yapısına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerini belirlemek; bu metinlerin 2006-2007 eğitim-öğretim yılında uygulanmaya konulan Türkçe programı ile uygunluğunu belirlemektir. Araştırmanın ilk aşamasında ders kitaplarındaki metinler; başta anlam bilim olmak üzere dil bilimi, yazın bilimi, gösterge bilimi ve edim bilimi yöntem ve teknikleri ile çözümlenmiş; yapısal ve anlamsal özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu aşamada ilk olarak ilgili metinlerin söz varlıkları sözcük anlam bilimi açısından ele alınmış, metinler içerisindeki göstergelerin anlam özellikleri belirlenip bunların metinlerin söz varlıklarındaki oranı, kullanım sıklıklarının yoğunlukları belirlenmeye çalışılmıştır. Tespit edilen kullanım düzeylerinin kitapların söz varlıklarındaki yerleri sınıf değişkeni açısından ele alınmış ve karşılaştırmalı olarak yapısal özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu ilk aşamada ikinci olarak ders kitaplarındaki tümcelerin, tümce anlam bilimi açısından türleri belirlenmiş ve bu tümcelerin yine sınıf değişkeni açısından kitaplardaki dağılımı, yapısal etkileri tespit edilmiştir. Araştırmanın bu ilk aşamasında son olarak ders kitaplarındaki metinlerden alınan konuşma dilinin yansıması olan sözceler, edim bilim açısından ele alınmış, ilgili sözcelerin türleri tespit edilmiştir. Düzsöz, edimsöz ve etkisöz çerçevesinde ele alınan sözcelerin metin türleri ve sınıf değişkeni açısından ortaya koyduğu iletişimsel ve metinsel roller belirlenmeye çalışılmıştır. Bu noktada sözcelem durumlarının metnin yüzeysel yapısında somutlaşma şekilleri, bağlam ve alımlayıcı da dikkate alınarak yorumlanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapılarına ilişkin öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 31 maddeden oluşan beşli Likert tipi bir ölçek hazırlanmış ve bu ölçek Malatya ilindeki beş eğitim bölgesinden seçilen 15 ortaokulda 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Okullar belirlenirken sosyoekonomik yapı farkı gözetilmiş ve her bölgeden sosyoekonomik açıdan alt, orta ve üst olmak üzere üçer okul seçilerek beş eğitim bölgesinde toplam 15 ortaokulda araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu okullarda eğitim gören toplam 1.370 öğrenciye ölçek uygulanmış ve bu ölçeklerden 66 tanesi çeşitli sebeplerden dolayı geçersiz sayılmış ve 1.304 tanesi SPSS programına yüklenerek değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen bulgular benzer çalışmalar ile karşılaştırılarak çeşitli değişkenler açısından yorumlanmıştır. Araştırmanın son aşamasında ise Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapılarına ilişkin öğretmen görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu noktada Malatya merkez ilçede görev yapan 30 Türkçe öğretmeninin görüşlerine başvurulmuştur. Bunun için nitel desende oluşturulmuş yarı yapılandırılmış 6 maddelik bir ölçek hazırlanmış ve hazırlanan ölçek ile öğretmenlerin görüşleri alınmaya çalışılmıştır. Öğretmenlerin görüşleri araştırmacı tarafından bilgisayar ortamına aktarılmış ve NVivo programında içerik analizi yapılarak ders kitaplarının anlam yapılarına ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma, ana dili eğitiminde kullanılan en önemli materyallerden biri olan ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapılarının sözcük, tümce ve sözce boyutlarında belirli bir çerçeve belirlemesi açısından önemlidir.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to analyze the texts in Turkish Course books in 6, 7, 8 grades through semantic methods and to get the ideas of students and teachers in terms of lexical semantics in texts, and semantics in clauses and pragmatics and to determine the compatibility of these texts with Turkish Programme put into effect in 2006-2007 academic year. At the stage of study, the texts in course books were scrutinized primarily using semantics, grammar, letters, and semiotics and pragmatics techniques and also their semantics ad structural assets were tried to be determined. Firstly, words in related texts were handled in terms of semantics and by determining the properties of semantics of semiotics in texts, the ratio of theirs in vocabulary (söz varlıkları) and usage sequence of them and density of usage sequence in texts. The determined levels of usage in vocabulary (söz varlıkları) in books have been studied on and their structural properties have been studied comparatively. Secondly, at this stage, the clauses in the course books have been singled out in terms of semantics of clause and the distribution, structural effects of these clauses have been determined from the point of class variable. At this stage of study, finally, statements, which are reflection of spoken language, derived from course books have been determined in terms of pragmatics and the sorts of related statements. The statements that were taken into consideration in the framework of locution, illocution and perlocution have been worked on in order to determine the communicative and textual roles that they take on in terms of text kinds and class variables. At this stage, they have been assessed taking into consideration the kinds of enunciation that become concrete in superficial structures of texts and context and reception. At the second phase of the study, it is aimed to determine the opinions of students about meaning structures in texts in course books. Therefore, a questionnaire consisting of 31 items was prepared in accordance with 5-likert type and this questionnaire were applied to students attending 6,7,8 grades in 15 secondary schools located in 5 different regions in province of Malatya. When choosing schools, social-economical situations were taken into consideration and three schools in each region were selected according to low, medium, and upper-leveled social-economical situations. The questionnaire were applied to 1.370 students in these schools and 66 questionnaires were labeled as invalid due to some sorts of reasons and so, 1.304 questionnaires were subjected to evaluation through SPSS program. By comparing the findings with similar studies, they were interpreted in various variables. At the last stage of study, the opinions of teachers about the meaning structures in Turkish course books were to be noted down. Therefore, 30 teachers of Turkish working in central districts were contacted and their opinions were taken. In order to do that, a questionnaire consisted of 6 items prepared as half completed questionnaires in accordance with quality design and by directing these questionnaires to teachers, their opinions were obtained. The opinions of teachers were written on computer by the researcher and the opinions of teachers about meaning structures in course books were tried to be determined by carrying out content analyze on NVivo programme. The research is vital in terms of setting up a specific framework for meaning structures in course books which are one of the most important materials used in teaching mother tongue in which there are words, phrases and statements.
Benzer Tezler
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Türkçe eğitimi ders kitaplarında Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin kullanılabilirliği
The utility of Evliya Çelebi's Seyahatname i̇n Turkish course book
ESRA BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. ATÂ ÇATIKKAŞ
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin PISA ölçütünde metinsellik özelliklerine göre incelenmesi
Examining the texts in the secondary school Turkish textbooks according to the textuality features in PISA criteria
BÜŞRA EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BENZER
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin bağdaştırma ve sapmalar açısından incelenmesi
Examining the texts in secondary school Turkish textbooks in terms of reconciliation and deviations
YAĞMUR DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENER DEMİREL
- Ortaokul ders kitaplarındaki değerlerin göstergebilimsel açıdan incelenmesi
Analyse of values in textbooks of secondary schools by semi̇oti̇cal vi̇ew
ÜBEYDULLAH PİLATİN
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHÇET ORAL