Anadolu Türk kültür geleneğinde Şahmaran
Shahmaran in the tradition of Anatolian Turkish culture
- Tez No: 393285
- Danışmanlar: PROF. DR. AYNUR KOÇAK, PROF. DR. MAHMUT ESAT HARMANCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Mitoloji, Şahmaran, Yılan- Ejderha, metinlerarasılık, Yazılı- Sözlü-Elektronik Kültür, Mythology, Sahmaran, Snake-Dragon, Intertextuality, Oral-Written-Electronic Culture
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 374
Özet
Yeryüzünde hemen tüm topluluklarda yılan, hem olumlu hem olumsuz nitelikler yüklenmiş bir semboldür. İlk yazılı kaynaklarda, ilkel dönem mağara resimlerinde sıkça rastlanan bir unsur olan yılan; mitolojilerde, kutsal kitaplarda, efsanelerde, masallarda, halk hikâyelerinde karşımıza çıkmaktadır. Çeşitli kültürlerde yılan; yaşam, ölüm, sihir ve bilgiyle ilişkilendirilmiştir. Anadolu kültür geleneğinde ise yılanın bilgelik vasfı, yüzü insan; bedeni yılan olarak tasvir edilen Şahmaran'la hayat bulur. Anadolu kültüründe süslü tacı, çiçekli motifleri ve ejderha şeklindeki kuyruğuyla Şahmaran, gerek halk anlatmalarında; gerekse evlerde bir bereket sembolü olarak karşımıza çıkar. Şahmaran'ın kültürümüze yansıyan izlerini ise mitten masala; masaldan roman ve sinemaya kadar sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamlarında takip etmek mümkündür. Bu tez çalışmasında Şahmaran'ın günümüz kültürüne yansımaları ve bunların mitolojik arka planı incelenmiştir. Tarsus ve Misis Yılankale'de sözlü kültür ortamından derlenen anlatılar ışığında Şahmaran'ın mitolojik sembolleri ve bunların yazılı- elektronik kültüre yansımaları irdelenmiş; çalışmada Şahmaran'ın sözlü, yazılı, elektronik kültür ortamlarındaki yansımaları ve bu yansımaların işlevsel özellikleri, söylemlerarasılık ve metinlerarasılık ışığında karşılaştırmalı olarak ortaya konmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In Earth, approximately in all of the cultures, snake is a kind of symbol is associated with bpth positive and negative qualifications.Snake which is mostly used in first written resources,, in the pictures of primitive eras is seen in mythologies, holy books, myths, tales, folk tales. In various cultures, snake has been associated with life, death, magic and wisdom. As for Anatolian culture, the wisdom quality of snake is depicted as Şahmaran whose face is human being and body is a snake. In Anatolian culture, Sahmaran with her embellished crown, flowered ornaments, and her tail in the shape of dragon's tail is seen as a fertility symbol in both folk narrates and houses. It's possible anyway to pursue the traces of Sahmaran which take place in our culture from tales to novels and also movies as oral written and electronic culture resources. In this thesis study, the reflections of Sahmaran on today's culture and its mythological background were examined. In Tarsus and Misis Yılankale, in the light of speeches which were compiled from the place of culture, Sahmaran's mythological symbols and their reflections upon written-electronic cultures were taken into consideration. In that study, the reflections of Sahmaran in oral, written, electronic cultural documents and functional features of these documents were tried to be searched comparative in the light of oral and written facilities.
Benzer Tezler
- Türkiye'de özgün baskıresim sanatı'nın gelişimini etkileyen önemli kurumlar
The important institutions which effect the development of the original printmaking art in Turkey
ECEHAN TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
PROF. SEMA ILGAZ TEMEL
- Anadolu dağ efsaneleri (İnceleme – metin)
Anatolian mountain of legends (Research-text)
ÖMER AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
- Kentsel alanda vakıf taşınmazlarının dönüşümü: Başkentlik sürecinde Ankara örneği
The transformation of foundation properties in urban area: The case of Ankara during the capital process
ZAFER AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM VAROL
- Sözlü kültür geleneğinde İslami unsurlar
Islamic elements in oral cultural tradition
HALİL BUNSUZ
Doktora
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Selçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN GÖNEN
- Cumhuriyet dönemi Anadolu sahasında görme engelli âşıklar – naratif bir inceleme
Blind ashiks in the Repuplic period in Anatolia – a naratif analysis
SAMET DOYKUN
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Bolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL OZAN