Kitâbü'l - Ef'âl Grameri: Fiil
A grammar of Kitāb al - Ef'āl: Verbs
- Tez No: 396734
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GALİP GÜNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Kıpçak Türkçesi, fiiller, ses bilgisi, şekil bilgisi, Kipchak Turkish, verbs, phonology, morphology
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Bu çalışmada Memlûk Kıpçak Türkçesi döneminin önemli dil yadigârlarından biri olan Kitâbü'l-Ef'âl adlı eserdeki fiiller incelenmiştir. Bu eser Mısır'da Abbâs İbni Hamza es-Sabrânî tarafından yazılmış 173 sayfadan oluşan satır arası sözlüktür. Kıpçak Türkçesiyle yazılmış sözlükler dönemin dil varlığını yansıtması açısından büyük bir öneme sahiptir. Tezimiz giriş bölümüyle başlayıp eserdeki fiiller iki bölüme ayrılarak incelenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde Kıpçaklar hakkında bilgi verilmiştir. Kıpçakların tarih sahnesine çıkışı ve Kıpçak adı üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte Kıpçak Türkçesi açıklanmıştır. Dönemin genel özellikleri verildikten sonra Kitâbü'l-Ef'âl adlı eser tanıtılmış ve eserin önemi üzerinde durularak giriş kısmı sonlandırılmıştır. Tezin birinci bölümünde fiiller ses bilgisi yönüyle; ikinci bölümünde de şekil bilgisi yönüyle incelenmiştir. Ses bilgisi bölümünde fiillerde görülen ünlü uyumları, ünlü değişmeleri, daralma, yuvarlaklaşma, düzleşme, ötümlüleşme ünlü düşmesi, ünsüz uyumları ve değişmeleri, ünsüz düşmesi, ünsüz türemesi ile göçüşme, hece binişmesi olayları açıklanmıştır. Şekil bilgisi bölümü, kendi içersinde yapı ve çekim olarak ayrılmıştır. Yapıyı oluşturan basit, türemiş, birleşik fiiller ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Çekim kısmında ise fiil çekim ekleri, fiillerin birleşik kipli çekimleri ve fiillerde olumsuzluk incelenmeye tabi tutularak sıfat, zarf, isim fiiller verildikten sonra sonuç bölümüne geçilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the verbs in the book called Kitāb al-Ef'āl are analyzed, which is one of the significant heirlooms from the Memluk Kipczak Turkish era. This work is a line space dictionary consisting of 173 pages, written by Ibni Hamza es-Sabrani in Egypt. Dictionaries which are written in Kipchak Turkish are of high significance since they reflect the language existence of the era. Our thesis verbs starting with the introduction of the work examined the two parts. Chapter One; creating a sound information is the second part of morphology. Verbs derived from work are subjected to examine in this section. Information is given about the introduction of the study Kipchak. Exit the stage of history and focused on the Kipchak Kipchak name. However Kipchak Turkish explained. After the general features of our work entitled Kitâb al-Ef'âl introduced preamble of the period was terminated. In the first part of the thesis acts it has been studied with directional sound information. In the second part; verbs were investigated for their morphology. Shape characteristics of the act was also investigated in detail in the building and shot himself. Making of our actions and was concluded by examining the shooting. The findings obtained during the thesis are listed in the Results section. Results are listed in the section on information obtained during the investigation of the thesis.
Benzer Tezler
- 13. yüzyıla ait bir Türk dili yadigârı: Kitabü'l-Ef'al (Metin-inceleme-dizin)
A Turkish language relic from the 13th century: Kitabü'l-Ef'al ( Text-analyis-index)
LAMİNE TAMSSAOUT
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL BÜLBÜL OĞUZ
- Arap dilinde ism-i tafdîl
Comperative and superlative in Arabic (ismu't-tafdîl)
YUSUF ZİYA BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZİFE NİHAL İNCE
- Kuyucaklı Abdullah Efendi ve Şerhu'l-Binâ adlı eseri (tahkik ve inceleme)
The work called Kuyucakli Abdullah Efendi and Şerhu?l Bina?s verification and study
SEMRA GÖKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL DURMUŞ
- Tarihi Kıpçak Türkçesi metinlerinde Oğuzca unsurlar
Oghuz elements in the historical Kipchak Turkish texts
MUZAFFER SAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDİNÇ DEMİRAY