Divan şiirinde rüzgâr
The wind in divan poetry
- Tez No: 398268
- Danışmanlar: PROF. DR. H. DİLEK BATİSLAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Divan şiiri, rüzgâr, hava, anâsır-ı erbaa, Divan Poetry, wind, weather, four elements
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
Rüzgâr, pek çok sanatkâra ilham kaynağı olan doğa olaylarından biridir. Divan şiirinde de rüzgâr ve rüzgâr çeşitleri türlü ilgilerle sıklıkla söz konusu edilmiştir. Bu tezde Divan şiirinde rüzgârın yeri, işlevleri, varsa kazandığı yeni anlamlar, yüzyıllara göre seyri ve kullanım sıklığı XIV. yüzyıl ile XIX. yüzyıl arasından seçilen 50 Divan'dan yola çıkılarak araştırılmıştır. Rüzgârın Divan şiirinde hangi nitelikleriyle yer aldığı, rüzgâr ve rüzgâr çeşitlerinin oluşturduğu tamlamalar, ilişkilendirildiği sanatlar örnek şiir ve beyitler yoluyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Redif olarak rüzgâr ve rüzgâr çeşitlerinin kullanıldığı kaside ve gazeller, motifin kullanım alanının genişlediği ve şairler için yeni çağrışımlara kapı açan şiirler olmaları yönüyle ayrıca dikkate alınmıştır. Bir hava olayı olarak rüzgârın özellikleri, tabiattaki yeri, anâsır-ı erbaanın bir unsuru olması, mevsimlere ve zaman dilimlerine göre nasıl estiği, din ve peygamberlerle ilgisi, âşık ile sevgili arasında kazandığı vasıflar tezde başlıca incelenen konulardandır. Bununla birlikte çalışmada Osmanlı toplum hayatında var olan meslek, tip ve unsurların rüzgârla olan ilgileri de değerlendirilmiştir. Daha önce hakkında ayrıntılı bir çalışma yapılmamış olan rüzgârın Divan şiirindeki bir benzetme ve hayal unsuru olarak yüzyıllar içinde nasıl kullanıldığına dair, metin merkezli kapsamlı ve ayrıntılı bir inceleme yapılarak konuya açıklık getirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Wind is one of the natural phenomena, which has been a source of inspiration to many artists. Also in Divan Poetry, the wind and the types of the wind has often been mentioned in various regards. In this thesis, the importance of the wind in Divan Poetry, its functions, its new meanings (if there are any), the course and the frequency of its usage according to centuries have been searched by analyzing 50 Divans that have been selected between XIV and XIX centuries. Which of wind's features took place in Divan Poetry, the phrases formed by the wind and the types of the wind, arts that are associated with the wind have been tried to put forward via examples of poems and couplets. In addition, odes and ghazals in which the wind and the types of the wind were used as“redif”have been taken into consideration because of the theme's expanded area of usage and new connotations brought about for poets in these poems. As a weather phenomenon, features of the wind, its importance in the nature, as being one of the four elements, how it blows according to seasons and time periods, its relation with religions and prophets, its characteristics gained between the lover and the beloved are among the main topics that have been examined. Moreover, in this study, the relevance between existed occupations, types, and elements within the Ottoman social life and the wind have been evaluated. How the wind was used in Divan Poetry as an element of simile and imagination through the centuries, on which elaborated study has not been conducted previously, has been tried to be clarified via a text-based, comprehensive, and elaborative examination.
Benzer Tezler
- The scent of the beloved's hair in Divan poetry
Divan şiirinde sevgilinin saçının kokusu
MUHAMMET ALİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA TOSKA
- XVI. yüzyıl klasik Türk şiirinde mevsimler
Classic century six seasons on Turkish poem
BAHAR YAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA BATUR
- Halk şiirinde tabiat
Nature in folk poetry
ADEM YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiHalk Edebiyatı Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAMDİ GÜLEÇ
- Divan şiirinde İslam dini dışındaki diğer dinlerle ilgili mefhumlar
The Concept in divan poems which are about religions out of İslam
ADNAN UZUN
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SÜREYYA ALİ BEYZADEOĞLU
- Divan şiirinde musiki ve makamlar
The music and medieval concept of mode in the poetry of the classical school
AYŞEGÜL NAİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LÜTFİ BAYRAKTUTAN