Özbek yazarı Mumincan Taşkın'ın Şairler Tezkiresi ve tahlili
A Uzbek writer Mo'minjon Tashqin's Shoirlar Tazkirasi and analysis
- Tez No: 399406
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NODİRKHON KHASANOV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Özbek Türkçesi, Mumincan Taşkın, (Taşkentli) Şairler Tezkiresi”, Özbek Türkçesinde Lâtin alfabesi, Yangalif, Özbek Türkçesinde Arap alfabesi, Harf inkılabı, Sovyetler Birliği, Özbekistan, Uzbek language, Mo'minjon Toshqin, (Toshkentli) Shoirlar Tazkirasi”, Romanization of Uzbek language, Reform of the alphabet, Yangalif, Arabization of Uzbek language, USSR, Uzbekistan
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Çağdaş Özbek Türkçesinin alfabe düzenlenmesi, teşkili ve yaygınlaşması XX. yüzyılın başlarından ortalarına kadar Özbeklerin Sovyetler Birliğinin hakimiyeti altında, önce Latin, sonra Kiril alfabesine geçmelerinden sonraki döneme rastlamaktadır. Bu dönem, aynı zamanda Çağatay Türkçesinin son dönemlerine denk gelmektedir. Ancak, Türkiye'de bu Arap alfabesinden Latin ve Kiril alfabesine geçiş dönemiyle alakalı pek çalışma yapılmamıştır. Bu yüzden, biz bu dönemi temsil eden yazarlardan Mumincan Taşkın'ın“(Taşkentli) Şairler Tezkiresi”1 adlı eserinin 1. cildini kullanarak, ayrıntılı bir şekilde incelemeye karar verdik. Çalışmamızın giriş kısmında o dönem hakkında genel bilgi verildikten sonra Mumincan Taşkın'ın hayat hikayesi ve eserleri üzerinde durulmuştur. 3. bölümde alfabe ve eserin transkripsiyonu ile ilgili değerlendirmelerde bulunduk. Metindeki Arapça ve Farsça-Tacikçe ibareleri, konuyla direkt alakası olmadığıiçin tetkik etmedik. 4. bölümde metni Transkripsiyonlu bir şekilde, Arap alfabesiyle farklı şekilde yazılan“Şairler Tezkiresi”ni esasına en yakın şekilde Latin alfabesine aktardık. Sonra telaffuz ve imla üzerine mukayese imkanını sunmak için, bu metni çağdaş Özbek Türkçesine çevirdik. Sonra bu metni Türkiye Türkçesine tercüme ettik. 5. bölümde ise, bugün zor rastlanan o dönemki Arap alfabesinin örneğini sunmak ve el yazma şeklini gösterebilmek için metnin orijinal faksimilesini ekledik.
Özet (Çeviri)
The constitution, getting widespread and alphabet changes of contemporary Uzbek Turkic by the Soviet Union have taken place from the beginning through the middle of 20th century. However, this has not been researched enough in our country except for its indication as one of the language revolutions in the Soviet Union at the beginning of the 20th centry. This, we decided to conduct a research of this transition period of Uzbek Turkic using“Toshkentli Shoirlar Tazkirasi (Taşkentli Şairler Tezkiresi)”1st volume of Mo'minjon Toshqin (Mumincan Taşkın) (who represents that period as one of the authors). After adding general information of Uzbekistan at that time, we placed general information about Mo'minjon Toshqin (Mumincan Taşkın) followed by careful study and transcription. We did not add Arabic and Farsi-Tajik phrases' analysis since they do not relate to the subject. In transcription, we translated text written in an Arabic-like alphabet into Latin alphabet as closely as possible. Then, we translated the text into contemporary Uzbek Turkic to provide comparison on pronunciation and spelling. Finally, we attached the original text facsimile in order to provide a sample of the Arabic Manuscript alphabet of that period which is rare today.
Benzer Tezler
- Özbek yazarı Tahir Melik'in 'Av' hikâyesinin çevirisi ve şekil bilgisi incelemesi
Translation and morphological analysis Uzbek writer Tahi̇r Mali̇k's story about The Hunt
MUHAMMET YURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NODİRKHON KHASANOV
PROF. DR. YUSUF ÇETİNDAĞ
- Özbek yazarı Toğay Murat'ın eserlerindeki halk bilimi unsurları
The elements of folklore in Uzbek writer Togay Murat's novels
FARANGİSBONU SHARIPOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Özbek romanı Humoyun va Akbar'da edatlar
Prepositions in Uzbek novel Humoyun va Akbar
BÜŞRA ÇELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER TEKCAN
- Aman Muhtar'ın 'Ayållär Mämläkäti ve Sältänäti' adlı eserindeki hikâyeler üzerine dil ve üslup incelemesi
The language and style examination of Aman Muhtar's stories on 'Ayållär Mämläkäti ve Sältänäti'
SEVGİ CİHANGİR SARDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHTAP SOLAK SAĞLAM
- Nesir yazarı olarak Cenap Şahabettin
Cenap Şahabettin as a prose writer
SEDA ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZİM HİKMET POLAT