Özbek Türkçesinde enklitikler
Enclitics in Uzbek Turkish
- Tez No: 405663
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Dilleri ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu çalışmada Özbek Türkçesindeki enklitikler incelenmiştir. Aynı zamanda belirlenen enklitiklerin tarihi Türk lehçelerindeki durumları, zaman içerisinde geçirdikleri fonolojik değişiklikler tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda Özbek Türkçesinden altı eser belirlenerek fişleme yapılmıştır. Tarihi Türk lehçelerinden ise döneme ait metinlerde tespit edilmiş olan örnekler verilmiştir. Giriş kısmında, çalışmanın amacı ve yöntemi hakkında bilgi verildikten sonra enklitiğin tanımından yola çıkılarak önce klitiğin tanımı yapılmış ve sırasıyla enklitik, proklitikle beraber enklisis ve proklisis süreci hakkında kısa bilgi verilmiştir. Enklitik terimi yerine kabul görmüş Türkiye Türkçesindeki edat, Özbek Türkçesindeki yükleme kavramları tanıtılmıştır. Ek hȃlindeki ve kelime hȃlindeki enklitikler olarak ikiye ayrılan çalışmada önce incelen enklitik verilmiş sonrasında yapısı, kullanımı ve işlevleri belirlenmiştir. Kullanım kısmında tespit edildiği kadarıyla ele alınan enklitiğin hangi kelime türleriyle daha sık kullanıldığı belirlenmeye çalışılmıştır. Toplamda incelenen yirmi üç enklitiğin bir kısmının yapısı ve kullanımı hakkında taranan gramer kaynaklarında herhangi bir bilgiye ulaşılmamış olup sadece Özbek Türkçesinde belirlenen işlevlerdeki örnekleri verilmiştir. Sonuç kısmında ise incelenmiş olan tüm enklitikler hakkında kısa bilgi verilmiş ve ekler kısmında da bu enklitikler tablolar hȃlinde gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Enclitics of Uzbek Turkish was examined in this study. History of determined enclitics, their positions within Turkish dialects and their phonological changes evolved in time was attempted to be identified at the same time. In this context, six works of art was selected from Uzbek Turkish and analysis was carried out scanning. As to historical Turkish dialects, samples that was determined from texts belonged to the term were given. In the introduction part, firstly aim and method of study was stated and then definition of clitic was made on the basis of definition of enclitic and respectively a brief information was given about the process of enclisis and proclisis, along with enclitic and proclitic. The concepts of ' edat ' that was accepted by Turkey Turkish instead of the term of enclitic and 'yükleme' in Uzbek Turkish were introduced. The study was divided into two parts as enclitics in the form of addition and word. In the study, first of all analyzed enclitic was given and then its structure, its use and its functions were determined. According to gained determinations in use section, enclitic is frequently used with what kind of word types was attempted to be determined. Any information was'not reached in grammar sources where structures and uses of some part of totally examined twenty three enclitics were scanned but only samples whose functions were determined in Uzbek Turkish were given. In the conclusion section, a brief information was given about all of the examined enclitics and these enclitics were showed as tablos in the appendix.
Benzer Tezler
- Özbek Türkçesinde isimler
The Onomata in Uzbek Turkish
AYNUR ÖZ
Doktora
Türkçe
1999
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRİSTAY KUÇKARTAYEV
- Özbek Türkçesinde bitki adlarıyla kurulan Özbek atasözleri
Uzbek proverbs created with phytonyms in Uzbek Turkish
SEMA ÜNÜVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKastamonu ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNE ARSLAN
- Özbek Türkçesinde pekiştirme ve derecelendirme
Comparative and superlative in Uzbek Language
RIDVAN OKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZİ ERSOY
- Özbek Türkçesinde istem (valenz)
Valenz in Uzbek language
FEYZİ ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. MEHMET KARA
- Özbek Türkçesinde kullanılan eylemsilerin batı Türkçesindeki eylemsilerle mukayesesi
The comparing of Uzbek Turkish's nonfimite verbal forms with west Turkish nonfimite verbal forms
SERDAR ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DilbilimCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT