Arap Baharı'ndan etkilenen Yakın ve Orta Doğu ülkeleri ile Türkiye arasındaki ithalat ve ihracat miktarlarının ARIMA modelleri ile incelenmesi
The analysis of import and export quantities between the Near and Middle East countries which are affected from the Arab Spring and Turkey with ARIMA models
- Tez No: 410440
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HAMDİ EMEÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, İşletme, Econometrics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Zaman Serileri, ARIMA Modelleri, Dış Ticaret, Öngörümleme, Time Series, ARIMA Models, Foreign Trade, Forecasting
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Yakın ve Orta Doğu bölgesi coğrafi konumu ve zengin yer altı kaynaklarına sahip olması nedeniyle dünya üzerinde önemli bir yere sahiptir. 2010 yılı Aralık ayında Tunus'ta başlayan halk hareketlerinin kısa zamanda Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yayılmasıyla birlikte bölgede çeşitli protesto ve gösteriler düzenlenmiştir. ''Arap Baharı'' olarak adlandırılan bu süreç, bölge ülkeleriyle güçlü ticaret ilişkilerine sahip ülke ekonomilerini çeşitli yollardan etkilemiştir. Türkiye de son yıllarda bu ülkelerle olan dış ticaret ağını genişleterek ticari ilişkilerini güçlendirmiştir. Dolayısıyla yaşananların ülke ekonomimize yansıması da sürecin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkacaktır. Ekonomik gelişmişliğin bir göstergesi olan ithalat ve ihracat miktarları için kurulan modeller ile elde edilen öngörüler ülkelerin gelecek dönem bütçe programlarının hazırlanmasına yardımcı olur. Doğru öngörüler neticesinde hazırlanan bütçe programları ise gelir ve giderlerin sürekli kontrol altında tutulmasını sağlayarak zarar riskini minimuma indirir. Zaman serileri analizinde değişkenin geçmiş dönem değerlerinden yararlanılarak seriye uygun bir model belirlenir ve belirlenen model yardımıyla gelecek hakkında öngörümlemede bulunulur.Öngörüler; gerek işletmeler gerekse ülke ekonomileri gibi farklı alanlarda farklı değişkenler üzerinden yapılabilir. Bu değişkenlere satış rakamları, ürün miktarı, işsizlik miktarı, ithalat ve ihracat miktarları örnek olarak verilebilir. Bu çalışmanın amacı, Yakın ve Orta Doğu ülkelerinde yaşanan siyasi ve ekonomik krizlerin Türkiye'nin ithalat ve ihracatına nasıl yansıdığını görmektir. Böylece kurulan modeller yardımıyla öngörümleme yapılarak söz konusu ülkelerle gerçekleştirilen dış ticaretin benzer krizlerde nasıl sonuçlar verdiği analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla,01.1996-10.2014 zaman aralığında Türkiye İstatistik Kurumu'ndan(TÜİK) elde edilen verilerden yararlanılarak Arap Baharı'ndan etkilenen Yakın ve Orta Doğu ülkeleri ile Türkiye arasındaki ithalat ve ihracat miktarları için uygun ARIMA modelleri belirlenmiş ve gelecek sekiz ay için öngörümlemede bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The Near and Middle East have an important place on earth in terms of their geographical position and having wealthy resources.In December, 2010 different protest and demonstrations were organized in the region with the civil commotions which had started in Tunis, spreading to the Near and Middle East countries at short notice. This period called“The Arab Spring”, affected the countries in the region and economics of the countries which have powerful business relations in different aspects.In recent years, Turkey has strengthened its business relations, by expanding its foreign trade system with these countries, as well.Therefore, the reflection of experiences to the economics of our country will come up as a spontaneous outcome of the process. Forecasts, which are the indicators of economic growth and have been acquired with the models that are set up for the measures of imports and exports help the countries arrange coming period budget programmes.The budget programmes which are prepared with the correct forecasts minimise the risk of loss by keeping the incomes and expenses under control.In the analysis of time series, an appropriate model for the series is assigned in the light of former amounts of the variable and with the help of assigned model, a forecast is made for the future.The forecasts can be made in terms of different variables of different fields, such as administration or national economy.Sales figures, quantity of the product, unemployment rate, quantity of the imports and exports can be given as examples for these variables. The purpose of these researches is to see how the political and economic crises in the Near and Middle East reflected on Turkey's imports and exports.With the help of built models, forecastings are made and how the foreign trade with these countries resulted under similar crisis conditions is tried to be analyzed.For this purpose, in the light of the data acquired from Turkish Statistical Institute between the time period of 01.1996-10.2014, appropriate ARIMA models areset for the quantity of imports and exports between Turkey and the Near and Middle East countries which are affected from the Arab Spring and forecasts are made for the next eight months.
Benzer Tezler
- Barınma merkezlerindeki Suriyeli kadınlara yönelik hizmetlerin çözümlenmesi: Yayladağı örneği
Analysis of services for Syrian women in the refuge centers: The sample of Yayladağı
DİDEM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERMİN ATAK
- 11 Eylül olayından sonra ABD-Türkiye ilişkileri
US-Turkey relations after 11 September
YI YUN CHEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN ATEŞ EKŞİ
- Estimation of PM10 variations in the Southeastern and Eastern Anatolia regions of Türkiye using remote sensing and statistical models
Türkiye'nin Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki PM10 değişimlerinin uzaktan algılama ve ı̇statistiksel modeller kullanılarak tahmini
SULTANAY MURZAEVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL
- Klasik jeopolitiğin dış politikaya etkisi: Adalet ve Kalkınma Partisi Döneminde Türkiye'nin Ortadoğu politikası
The effect of classical geopolitics on foreign policy: The middle east policy of Turkey in Justice and Development Party Era
SİBEL ÖZSAVAŞ ATAY
Doktora
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİN GÜRSES
- Mağrib ve Cezayir'de İslami ve sosyal hareketler
Islamic and social movements in the Maghreb and Algeria
ÖZCAN ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerKütahya Dumlupınar ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSAMETTİN İNAÇ