Çalışma ilişkilerinin farklılaşmasının ve dönüşümünün ulusaşırı bir şirket örneğinde sistem, toplum ve baskınlık etkileri yaklaşımı ile incelenmesi
Examining the transformation of employment relations with system, society and dominance effects approach in the case of transnational corporation
- Tez No: 412114
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞUAYYİP ÇALIŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, İşletme, Labour Economics and Industrial Relations, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Bu çalışmanın amacı, ulusaşırı şirketlerdeki çalışma ilişkisinin nasıl bir etkilenişle ortaya çıktığını ve bu etkileşimin nasıl bir kuramsal çerçeve ile çalışılabilir olduğunu ortaya koymak olacaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle çalışma ilişkileri alanı farklı kuramsal yaklaşımların çalışma ilişkisinin kapitalist toplumsal hayat içerisindeki özgünlüğünü anlamlandırılması ve açıklanmasına ilişkin yazınına odaklanılmıştır. Kapitalizmde çalışma ilişkisi yalnızca bir ekonomiye, kültüre ya da ülkeye karşılık değil, katmanlaşmış bir tarihsel toplumsal ilişkiler bütününe karşılık gelmektedir. Bu ilişkiler bütününün herhangi bir katmanını (örneğin ulusaşırı şirketlerde çalışma ilişkilerini) çözümlemeye girişirken, kapitalizmde çalışma ilişkisinin toplumsal konumunu çözümleme dışı bırakmak, ele alınan meselenin dinamik işleyişini kavramayı güçleştirecektir. Bu çalışmanın odağına ulusaşırı firmalarda çalışma ilişkilerinin nasıl belirlendiği koyulurken; aynı zamanda kapitalizmin dinamik işleyiş örüntülerini kavrayabilecek bir kuramsal çerçeveyi de ortaya koyabilmek amaçlanmıştır. Günümüz kapitalizm koşulları içinde mevcut farklılıkların tek tipleşmesinden, iki tipleşmesinden ya da çok tipleşmesinden öte, bu farklılıkların kapitalist ilişkilere eklemlenip kapitalizmin dinamiğini bağlamsal özgüllüklerle beraber yeniden üretiliyor olduğu ileri sürülebilir. Tarihsel ve coğrafi olarak yaşanan farklılaşmalar bir yandan zamansal olarak genellenebilir özellikler sunarken, diğer bir yandan da mekânsal olarak çeşitliliği kaçınılmaz olarak barındıracaktır. Kapitalist üretim biçiminin yaşadığı kırılmalar, dönüştüğü biçimler bu alan üzerinden zamansal veya mekânsal olarak da okunabilir, gözlemlenebilir. Kurumsal okulun bir bileşeni olan Kapitalizmin Çeşitliliği (KiÇ) yaklaşımı (Hall ve Soskice, 2001) ulusaşırı şirketlerde çalışma pratikleri ile ilgili yaygın bir gündem oluşturmuş ve popülerlik kazanmıştır. Bu çalışma ise bu yaklaşımın sahip olduğu açmazlara değinerek, bu açmazlara takılı kalmayan bir yaklaşım olarak Sistem, Toplum ve Baskınlık Etkileri (Smith ve Meiskins 1995; Smith ve Elger 1997, 2000; Elger ve Smith, 2005) yaklaşımını benimsemiştir. STBE yaklaşımı kuvvetli ve dinamik bir çerçeve sunmasına rağmen görgül çalışmalarla daha fazla beslenmeye gereksinim olduğu belirtilmiştir (Edwards vd., 2013: 609). Buradan hareketle böyle bir gereksinimi karşılamaya da katkıda bulunmak amaçlanmıştır. STBE yaklaşımının sunduğu çerçeve üzerinden yapılması muhtemel çalışmalar için kavramsal bir çıkış noktası yaratabilmek umulan bir katkı olarak da değerlendirilebilir. Çalışma üç bölüm olarak tasarlanmıştır. Birinci bölümde bir akademik disiplin olarak çalışma ilişkilerinin varlığının kapitalizmde çalışma ilişkisini kavramaya yönelik sunduğu çerçeve ele alınmış, ardından da çalışmanın tarihsel olarak değişen bağlamının bu alan için ne ifade ettiği tartışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümü, ulusaşırı şirketlerde çalışma ilişkilerini ele alan popüler bir yaklaşım olarak KiÇ'i sahip olduğu kuramsal ve görgül açmazları gösterebilmek açısından detaylı olarak çözümlenmiş ve bu açmazlara sıkışmadan aynı ilişkiler hangi kuramsal yaklaşımla ele alınmalıdır sorusundan hareketle STBE yaklaşımı hem yazına katkı sağlayacağı düşünülerek hem de olası bir araştırma gündemine atılacak olan bir ilk adım olarak çözümlenmiştir. Böylelikle ulusaşırı şirketlerdeki çalışma ilişkilerini şekillendiren etkilerle daha dinamik bir düzlemde ele alabilmenin imkanları ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümü ise STBE yaklaşımı ile tasarlanmış bir alan araştırmasının yürütülmesini ve çözümlemesini içermektedir. Buna göre STBE yaklaşımının çalışmanın değişen bağlamını kavrayış potansiyeli daha elverişli bir çerçeveye karşılık geldiği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the interaction realm of employment relationship in Transnational Corporation with an appropriate theoretical stance against some mainstream positions especially Varieties of Capitalism (VoC) approach. First focal point of the study is try to concentrate on industrial relations approachs to comprehend employment relation and its uniqueness in capitalist social world. Then the second focal point is about debates on employment practice in Transnational Corporation which is bifurcated in two main contrasting perspectives as convergence and divergence respectively. Ever since 1980s, 'globalization' has been a very popular but imprecise and contested concept which refers a transformation among all aspects of social life. Nevertheless the ambiguity of the concept and in respect to critical considerations on globalization, there can be seen clear trends towards liberalization and reconfiguration of cross-national trade through the removal of national tariff barriers and the cross-national integration of production within Transnational Corporations (TNCs). Neither international trade nor the reconfiguration of its circumstances is a distinctive feature of late 20th century, what really matters is distinctiveness feature of capital as a relation in terms of geographical mobility and variant aspects of accumulation regime. But yet, every reconfiguration period comes with the reformation of capitalist institutional and organizational structures and so the organization of work has a vital component of this process. Therefore, the role of TNCs and its impact on employment practice by choosing relocation and disaggregation of production chain is an area which we can see and interrogate the re-formed work relationship. As a follower of national business systems framework, Varieties of Capitalism (Hall and Soskice, 2001) approach has very lively debates on employment relations and is a broadening literature in terms of comparative analysis which contains rich descriptive knowledge. As being critical to 'best practice' and cultural perspectives, Varieties of Capitalism (VoC) approach claims that different national types of capitalism exist simultaneously regarding to comparative advantages. In spite of fertileness of the VoC literature, this approach has been also criticised in many levels. Bruff (2011:482) defines the VoC literature as a 'body of knowledge comprised of contributions which take institutions as their starting point when considering the evolution of national political economies' and this stance leads them to an institutional reductionism. Institutions can be important in the evolution of capitalist society, but such institutions are also grounded in capitalist conditions of existence. They are not the foundation of social life; 'there are varieties of capitalism, but they are varieties in capitalism as well'. This research project is trying to overcome these limitations and dichotomous debates between convergence - divergence on Employment Practice in TNCs literature by following the System, Society and Dominance Effects framework (Smith and Meiskins 1995; Smith and Elger 1997, 2000). This triple influence involves political economy or mode of production ('system effects'); different national institutions, cultures, and histories ('societal effects'); and the diffusion of best practices or modernization strategies by the 'society-in-dominance' in specific periods of global competition, such as the United States or Japan in recent years ('dominance effects') (Elger and Smith, 2005: 58).
Benzer Tezler
- Bir altkültür olarak grafiti & sokak sanatının hakim kültürle iletişimi: Atina örneği
Graffiti & street art as subculture and its communication with dominant culture: The case of Athens
HANDE ARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖNDER MURAD ÖZDEMİR
- Karakoy re-vısıted: A threshold space
Karaköy'ün bir eşik mekanı olarak yeniden incelenmesi
NAZLI MÜRÜVVET GÜNGEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR AKSUGÜR
- Mekânsal değişim ve dönüşümün gündelik hayat ilişkilerine etkisi: Halfeti örneği
The impact of spatial change and transformation on everydaylife relationships: The case of Halfeti
AYNUR TOKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiMuş Alparslan ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ AYDEMİR
- Kentsel mekânda kültürel pratiklerin modernleşmesi sürecinde yurttaşlık bilincinin ve kimliğin toplumsal inşası: Bayrampaşa Yıldırım ve Kadıköy Erenköy mahalleleri örneği
Social construction of citizenship consciousness and identity in the process of modernisation of cultural practices in urban space: The case of Bayrampaşa Yıldırım and Kadıköy Erenköy neighbourhoods
FURKAN TARIK AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerÜsküdar ÜniversitesiMedya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEM TUTAR
- Restoran performansının öncülleri olan inovasyon, girişimci öz yeterlilik, beşeri sermaye ve restoran performansı ilişkilerinin araştırılması: Türkiye örneği-bir model önerisi
Pioneers of restaurant performance reseraching the relations of innovation, enterpreneural self-efficiency, human capital and restaurant performance: Turkey case-a model proposal
RAMİS KURT