Fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inanç sistemleri ve sosyobilimsel konular hakkında yaptıkları öğretimler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi
Investigation of the relationships between science teachers' epistemological belief systems and their teaching of socioscientific issues
- Tez No: 415917
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET KILINÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Alan-bağımsız epistemolojik inanç, alan-bağımlı epistemolojik inanç, sosyobilimsel konular, Fen Bilimleri öğretmenleri, çoklu durum çalıĢması, Domain-general epistemologies, domain-specific epistemologies, socioscientific issues, science teachers, multiple-case study
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Sosyobilimsel konular bahsedilen doğasından dolayı diğer birçok fen bilimleri konusuna göre öğretimi daha farklı olan ve öğretmenlerin öğretim sırasında zorlandıkları konulardır. Genel olarak bakıldığında birçok öğretmenin bu konuları ya anlatmadıkları ya da plansız tartışmalarla geçiştirdikleri gözlenmiştir. Bu anlamda Fen Bilimleri öğretmenlerinin bu konuları nasıl öğrettikleri ve bu öğretimlerinin altında yatan muhtemel nedenleri araştırmak önemlidir. Öğretmenlerin epistemolojik inançlarının sosyobilimsel konular gibi tartışmalı konuların öğretiminde etkili olduğu bilinmektedir. Bu noktada, bu araştırmanın amacı, Fen Bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inanç sistemleri ve sosyobilimsel konularda yapmış oldukları öğretimleri tespit etmek ve bu iki faktör arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden biri olan çoklu durum çalışması (multiple-case study) kullanılmıştır ve naturalistik bir perspektiften yararlanılmıştır. Araştırma Ankara ili merkez okullarından birinde görev yapmakta olan üç Fen Bilimleri öğretmeni ve Kırşehir ili merkezi okullarından birinde görev yapmakta olan bir Fen Bilimleri öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Bu bireyler ile görüşme ve gözlem basamaklarından oluşan iki aşamalı bir araştırma yapılmıştır. Görüşme basamağında yedi adet, gözlem basamağında ise iki adet form kullanılmıştır. Bunlar; Kişisel Bilgilere Yönelik Görüşme Formu, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Motivasyonel İnançlar Formu, Fen Öğretimine Yönelik Görüşme Formu, Yapılandırmacı Öğretim Görüşme Formu, Alan-Bağımsız (Genel Bilgi) Epistemoloji Görüşme Formu (3 Aşamalı; Genel Epistemolojiye Yönelik Sorular, Epistemolojik Dünya Görüşlerine Yönelik Vignetler, Epistemolojik İnanç Senaryosu), Alan-Bağımlı (Bilimsel Bilgi) Epistemoloji Görüşme Formu, Sınıf İçi Fen Öğretimi Gözlem Formu, Sınıf İçi Diskors Gözlem Formu, Sosyobilimsel Konuların Öğretimine Yönelik Görüşme Formu'dur. Araştırmada tümevarım (indüktif) ve tümdengelim (dedüktif) kodlamalarından yararlanılmıştır. İlk olarak, yapılan görüşme ve gözlem sonuçlarının çözümlenmesi aşamasında benzerlik ve farklılıkları göz önüne alınarak karşılaştırılıp tümdengelimsel kodlamadan yararlanılmıştır. Tümdengelimsel kodlama ile öğretmenlerin epistemolojileri ve sosyobilimsel konu öğretimleri belirli kategorik isimler altında toplanmış ve ardından öğretmenlerin epistemolojileri (alan-bağımlı ve alan-bağımsız) ve öğretimleri (Sosyobilimsel konuların öğretimi) arasındaki ilişkiler için tümevarımsal kodlamadan yararlanılmıştır. Bu noktada olay çalışmalarında da kullanılan gömülü (grounded) teoriden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; öğretmenlerin alan-bağısız ve alan-bağımlı epistemolojik inançları tespit edilmiş ve sosyobilimsel konuların öğretimi ile Fen Bilimleri öğretmenlerinin alan-bağımsız ve alan-bağımlı epistemolojik inançları arasında bazı ilişkilerin olduğu gözlenmiştir. Örneğin, epistemik inanç sisteminde, bilgiyi kesin olarak gören öğretmenlerin bilimsel bilgiyi de kesin olarak gördükleri gözlenmiştir. Ayrıca genelde gelişmiş (sofistike) bir epistemik inanç sistemine sahip olan öğretmenlerin sosyobilimsel konuların öğretiminde de reform beklentilerine uygun bir öğretim sergilediği görülürken, gelişmemiş (naif) bir epistemik sisteme sahip olan öğretmenlerin sosyobilimsel konuların öğretiminde reform beklentilerine uygun olan bir öğretim sergilemediği tespit edilmiştir. Ancak araştırmada gelişmiş (sofistike) epistemolojik inançlara sahip olmasına rağmen sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik reform beklentilerine uygun olmayan bir öğretim sergilediği gözlenen öğretmen de bulunmaktadır. Yapılan görüşmelerde öğretmenin eğitim sistemindeki aksaklıklar nedeniyle şartların gerektirdiği yönde bir öğretim yaptığını dile getirdiği ve bu durumun bazı kültürel faktörlerden ve alışkanlıklardan kaynaklandığını ifade ettiği gözlenmiştir. Bu noktada öğretmen epistemolojilerinin geliştirilmesi ve belirtilen bazı ön yargıların ortadan kaldırılması amacıyla çalışmanın sonunda bazı önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Socioscientific issues are different from many other science topics due to their aforementioned nature and they are hard to teach topics to many science teachers. Many teachers either do not simply teach these topics or organize unplanned discussions. In this sense, it is important to study science teachers' teaching practices about socioscientific issues and the underlying mechanism of these practices. It is well-known that teachers' epistemological beliefs influence teachers' teaching of controversial topics. At this point, the purpose of this research is to investigate the relationships between science teachers' epistemological belief systems and their teaching of socioscientific issues. In this multiple-case study, the naturalistic inquiru perspective was adopted. The sample included three science teachers from Ankara and one from Kirsehir. The interviews and observations were used as data collection tools. These tools are Interview Form (IF) of Demographics, IF of Motivational Beliefs about Teaching, IF of Science Teaching, IF of Constructivist Teaching, IF of Domain-General (general knowledge) Epistemologies, IF of Domain-Specific (scientific knowledge) Epistemologies, IF of General Classroom Teaching, IF of Teaching of Socioscientific Issues and Classroom Discourse Observation Form. Inductive and Deductive codding procedures were adopted. First, deductive codding was used in order to categorize science teachers' domain-general and domain-specific epistemologies as well as their teaching of socioscientific issues. In order to understand the relationships between epistemologies and teaching practices, inductive codding was used. The grounded theory also informed inductive procedures. The results showed that there were close relationships between teaching of socioscientific issues and domain-general as well as domain-specific epistemologies. For example, in the epistemic belief system, those who considered that the knowledge was certain also believed that scientific knowledge was certain. In addition, science teachers possessing sophisticated epistemic belief system taught the socioscientific issues in a way that is consistent with reform expectations, whereas those having naïve epistemic belief system presented socioscientific issues in a way that is inconsistent with reform goals. However, one of the teachers possessing sophisticated epistemologies taught socioscientific issues with an inconsistent approach with the reforms. She expressed that certain cultural factors and old educational philosophies were responsible for the inconsistencies between her teaching of socioscientific issues and epistemologies. At the end of the thesis, certain implementations about the development of teachers' epistemologies and removal of prejudies were suggested.
Benzer Tezler
- Fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inançları ve fen, teknoloji, mühendislik ve matematik farkındalıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik i̇nançlari ve fen, teknoloji, mühendislik ve matematik farkindaliklari arasindaki i̇lişkinin belirlenmesi
SEMA NUR DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE AKÇAY
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının ve fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inançları ve bilişötesi farkındalıklarının incelenmesi
Investigation of science teachers and pre-service science teachers' epistemologic beliefs and metacognitive awareness
FATMA ADAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMehmet Akif Ersoy Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SELDA BAKIR
- Fen bilimleri öğretmenlerinin pedagojik-epistemolojik inanç sistemlerinin sınıf içi pratiklerine ve sınıf yönetimi algılarına etkisinin incelenmesi
The investigation about influence of the pedagogic-epistemological belief systems of science teachers on intraclass practices and classroom management perceptions
SEDA SARITAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SOMAYYEH RADMARD
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILMAZ SOYSAL
- Fen bilimleri öğretmenlerinin araştırma sorgulamaya dayalı öğretim ile ilgili epistemolojik inançlarının ortaya konularak bu inançların sınıf içi uygulamalara etkisinin incelenmesi
Determining science teachers epistemological beliefs and exploring their influence on science teachers practices
SERHAT ORDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ SAKA
- Fen bilgisi öğretmenlerinin düşünme stilleri ve epistemolojik inançlarının kullandıkları yöntemler ve ölçme araçlarına etkisi
The effect of science teachers' thinking styles and epistemological beliefs on the methods and measurement tools used
AYSEL MURAT
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLMİ ERTEN