Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programı'nın (ETEÇOM) otizm spektrum bozukluğu sergileyen çocukların sosyal etkileşim becerileri ve anne - çocuk etkileşimi üzerindeki etkililiği
The efficacy of Responsive Teaching (RT) program on social interaction skills and mother – child interactions of children with autism spectrum disorder
- Tez No: 419415
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELDA ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Bu araştırmada, Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programı'nın (ETEÇOM), otizm spektrum bozukluğu (OSB) sergileyen çocukların sosyal etkileşim becerileri ve anne-çocuk etkileşimi üzerine etkililiği araştırılmıştır. Çalışmanın temel amacı, ETEÇOM Programı'nın OSB'li çocukların sosyal etkileşim becerileri üzerine etkisini belirlemektir. Bu temel amaç çerçevesinde alt sorular oluşturulmuştur. ETEÇOM Programı'nın sırasıyla; 1)Anne katılımcıların etkileşim davranışları, 2) Çocuk katılımcıların temel davranışları, 3) Çocuk katılımcıların genel gelişim düzeyleri, 4) Çocuk katılımcıların OSB sergileme düzeyleri üzerine etkililiği incelenmiştir. Araştırma, üç OSB'li çocuk ve OSB'li çocukların anneleri ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcı çocukların cinsiyetleri, biri kız diğer ikisi erkektir. Birinci katılımcı çocuğun yaşı, çalışmaya başlandığı tarih itibariyle 6 yaş 0 aylık, ikinci katılımcı çocuk 4 yaş 0 aylık, üçüncü katılımcı çocuk 3 yaş 2 aylıktır. Katılımcı annelerin yaşları 33-35 yaş arasıdır. Bu araştırmanın uygulamaları, Ankara'da bir devlet üniversitesinin özel gereksinimli çocuklar için açılmış araştırma ve uygulama merkezi ile bir katılımcı çocuğun devam ettiği kurumda (özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi) gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın izleme oturumları ise katılımcıların evlerinde doğal ortamlarında gerçekleşmiştir. Araştırmada, ETEÇOM Programı'nın çocuk katılımcıların sosyal etkileşim becerilerine etkisi tek denekli deneysel desenlerden denekler arası çoklu başlama desenine yer verilerek uygulama öncesi, sırası ve sonrası gözlem verileri yoluyla toplanmıştır. Aynı zamanda a) çocukların temel davranışlarının düzeyi, b) çocukların gelişimsel düzeyi, c) çocukların OSB sergileme düzeyi ve d) anne katılımcıların etkileşim davranışları kullanılan ölçeklerle bağlantılı (EDDÖ-TV, ÇDDÖ-TV, GOBTÖ2-TV ve GEÇDA) öntest-sontest verilerle betimsel özetine yer verilmiş, sosyal geçerlilik verisi için, yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla anne katılımcılardan toplanmıştır. Araştırmanın uygulamaları 4 aşamada tamamlanmıştır. Bu aşamalar, katılımcıların başlama düzeylerinin belirlenmesi, ETEÇOM Programı'nın uygulanması, ETEÇOM Programı sonu değerlendirme ve izlemedir. Araştırma sonunda, çocukların sosyal etkileşim becerilerinde, anne ve çocuk katılımcıların anne-çocuk etkileşimi davranışlarında, çocukların bilişsel, iletişim ve sosyal-duygusal alanlardaki becerilerde ilerlemeler gösterdikleri belirlenmiştir. Ayrıca anneler ETEÇOM Programı'nın uygulama kolaylığına, anne-çocuk etkileşimine ve çocuklarının sosyal etkileşim becerilerine ilişkin olumlu yönde görüş belirtmişlerdir.
Özet (Çeviri)
In this study, efficacy of Responsive Teaching (RT) program on social engagement skills of children with autism spectrum disorder (ASD) and mother-child interactions were investigated. The main purpose of this study was to determine the effects of the RT program on social engagement skills of children with ASD. Sub questions were generated in the framework of this main purpose. The effects of the RT program on 1) Engagement behaviors of participating mothers, 2) Pivotal behaviors of participating children, 3) Development of participating children and 4) ASD levels of participating children were investigated respectively. The study was carried out with one female and two male children with ASD and mothers of these children. First participant was 6 years old, second participant 4 years old and third participant was 3 years old at the beginning of the study. Participating mothers were between 33-35 years old. Implementations of the study was conducted at a university research center for children with special needs located in Ankara and one of the participating children's attending special education center. The maintenance data was collected at the participants' houses with in their natural environments. In this study, the efficacy of the Responsive Teaching (RT) program on social engagement skills of children with ASD was assessed based on observation data gathered before, during and after the study implementations, using a multiple baseline design, one of the single subject study designs. In addition, a) pivotal behaviors of children, b) development of children, c) ASD levels of children and d) engagement behaviors of participating mothers gathered via measurement scales used in the study (Parent Behavior Evaluation Scale, Child Behavior Evaluation Scale, Gilliam Autism Rating Scale-Turkish Version and Gazi Early Childhood Evaluation Tool), descriptive summary of pretest-posttest data and semi structured interviews with mothers in order to assess the social validity of the intervention program were provided. The implementation of the study was completed in four stages which are, determining the baseline levels of the participants, implementation of the RT, evaluation and monitoring after the completion of the RT program. Social engagement skills, cognitive skills, communication skills and social-emotional skills of children with ASD and mother-child interactions of the participants indicated improvements at the end of this study. Furthermore, the mothers expressed positive opinions about the use of the RT program, improvements in mother-child interactions and improvements in children's social engagement skills.
Benzer Tezler
- Eve dayalı olarak gerçekleştirilen etkileşim temelli erken çocuklukta müdahale programının (ETEÇOM) otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuklar ve anneleri üzerindeki etkililiği
Effectiveness of home-based responsive teaching (RT) early intervention program on children with autism spectrum disorder and their mothers
ÖZLEM TOPER KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALİL DİKEN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların babalarına sunulan ETEÇOM programı çevrimiçi grup müdahalesinin etkililiği
The effectiveness of the ETEÇOM online group intervention program offered to fathers of children with autism spectrum disorder
ALİ KAYMAK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALİL DİKEN
- Down sendromlu çocukların gelişimine ve anne-çocuk etkileşim davranışlarına DIR/floortime modeline dayalı müdahale programının etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of a dir/floortime model-based intervention program on development and mother-child interaction behaviors in children with DOWN syndrome
NURAY ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERİMAN ARAL
- Otizm spektrum bozukluğunda erken ve yoğun davranışsal eğitimin (EYDE) etkililiğinin incelenmesi: Vaka çalışması
Effectiveness of early intensive behavioral intervantion (EIBI) for a young child with autism spectrum disorder: A case study
İMAN ŞİFA BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBiruni ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE TUBA CEYHUN
- 2010-2014 yılları arasında sokak çocuklarına Maltepe Üniversitesinde verilen akran temelli terapötik grup desteğinin odak grup görüşmesi ile takibi: SOYAÇ Modeli
Follow-up research of peer-based therapeutic group support provided to street children at Maltepe University between 2010-2014 with focus group meeting: SOYAÇ Model
YAĞMUR ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVVA ÖZDEN BADEMCİ