Mehmed Abdülkadir'in Uaváèid-i Lisán-ı Türkì adlı eseri Metin – dizin – sözlük
On to the work was called Uaváèi̇d-i̇ Lisán-i Türkì of Mehmed Abdülkadi̇r Text – index – dictionary
- Tez No: 430545
- Danışmanlar: PROF. DR. SUZAN SUZİ TOKATLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk dili, Gramer, KavÀèid, Turkish language, Grammer, KavÀèid
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Türk dili grameri için önemli; ama henüz gün yüzüne çıkmamış olan, 20. yüzyılın başlarında yazılmış Mehmed Abdülkadir'in eserinin incelenmesi, Osmanlı Türkçesiyle yazılmış olan metnin Türkiye Türkçesine transkripsiyonu, dizin ve sözlüğünün hazırlanması bu tezin konusunu oluşturur. Bu tezin yapılma amacı, Türk dilinin mevcut gramer konularında tam bir fikir birliği olmamasından dolayı bu soruna çözüm getirmeye yardımcı olabilmektir. Bunun için Mehmed Abdülkadir'in ÚavÀèid-i LisÀn-ı Türkì adlı eserinin seçilmesinin sebebi ise, bu eserin daha önce hiçbir bilimsel çalışmaya konu olmamasıdır. Eser,“medòal”başlığında“lisÀn, óarf, óarflerin elsineye taúsìmi, óarflerin úırÀèat itibÀrıyla taúsìmi, óarflerin imlÀ cihetiyle taúsìmi, óurÿf-ı şemsiyye ve úameriyye, óarflerin aúsÀm-ı mütenevvi'aya taúsìmi, hemze, óareke, óareke-i óarfiyye, óarekÀt-ı ùabì'iyye ve kelime”alt başlıklarıyla girişe sahiptir. Bu girişten sonra eser“fasıllar”hâlinde yazılmıştır. Birinci fasıl“isim”òavaãã-ı esmÀé, keyfiyet-i esmÀé, óayåiyet-i esmÀé, terkìb-i iôÀfì; ikinci fasıl“ãıfat”esmÀé-i aèdÀd, ism-i işÀret, mübhemÀt; üçüncü fasıl“øamìr”maãdar, maãdarıñ envÀ'ı, fÀèil-mefèul, maèlÿm-mechÿl, müte'addì-lÀzım; dördüncü fasıl“fièil”fièil-i zamÀn, fièil fer'ì, efèÀl-i mürekkebe, fièil-i óikÀye, fièil-i rivÀyet, fièil-i şarùì, efèÀl-i taècìliyye, efèÀl-i zamÀniyye, efèÀl-i istimrÀriyye, efèÀl-i muúÀrebe, rabù sìàaları; beşinci fasıl“edevÀt”kısımlarından oluşur. Yazar, bu kısımları genellikle sorular sorup cevaplar vererek oluşturur. Bölüm sonlarında ise bölümle ilgili sorular yer almaktadır. Eserin literatüre katkısı, Türk dili gramerinin 19 ve 20. yüzyıl birikimiyle yazılmış bir eser olmasıdır.
Özet (Çeviri)
There hasn't any study about the work of Mehmed Abdülkadir was written in the early of 20th century, yet. This work has an importance for Turkish grammer. The subject of this thesis is translation to Turkey Turkish from Ottoman Turkish with transcription alphabet and then make a dictionary and index of text. The aim of this thesis that make clear about subjects of Turkish grammer. Because of there is no work on Mehmed Abdülkadir's work, we have decided work on this text. The text has these subjects called“lisÀn, óarf, óarflerin elsineye taúsìmi, óarflerin úırÀéat itibÀrıyla taúsìmi, óarflerin imlÀ cihetiyle taúsìmi, óurÿf-ı şemsiyye and úameriyye, óarflerin aúsÀm-ı mütenevvi'aya taúsìmi, hemze, óareke, óareke-i óarfiyye, óarekÀt-ı ùabì'iyye and kelime”. From this introduction the text has five chapters. Chapter one is called“isim”and this chapter contains òavaãã-ı esmÀé, keyfiyet-i esmÀé, óayåiyet-i esmÀé, terkìb-i iôÀfì; chapter two is called“ãıfat”and this chapter contains esmÀé-i aèdÀd, ism-i işÀret, mübhemÀt; chapter three is called“øamìr”and this chapter contains maãdar, maãdarıñ envÀ'ı, fÀèil-mefèul, maèlÿm-mechÿl, müte'addì-lÀzım; chapter four is called and this chapter contains“fièil”fièil-i zamÀn, fièil fer'ì, efèÀl-i mürekkebe, fièil-i óikÀye, fièil-i rivÀyet, fièil-i şarùì, efèÀl-i taècìliyye, efèÀl-i zamÀniyye, efèÀl-i istimrÀriyye, efèÀl-i muúÀrebe, rabù sìàaları; chapter five is called“edevÀt”. The method of author is question and answer teaching method. The importance of text that it contains cultural accumulation of 19th and 20th centuries.
Benzer Tezler
- Mehmed Abdülkadir'in Kâvâʿid-i Lisân-ı Türkî adlı eserinin Türkçe öğretimindeki yeri ve önemi
The place and importance of Mehmed Abdülkadir's Kâvâʿid-i Lisân-ı Türkî in Turkish teaching
DİLEK YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL DEMİR
- Mehmed Abdülkâdir'in Kavâid-i Lisân-ı Türkî adlı eserinin Türkiye Türkçesine aktarımı ve incelenmesi
The analysis and translation of Kavâi?d-i Lisân-i Türkî by Mehmed Abdülkâdir to Turkish
AYŞE ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimNevşehir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZAFER YEŞİLÖZ
- İslâm ahlâk düşüncesi geleneği ve Osmanlı'nın son döneminde kaleme alınan felsefî ahlâk risaleleri
Tradition of Islamic moral thought and philosophical ethics treatises written in the late Ottoman period
NUR TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinTrakya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA NECİP YILMAZ
- Mecmûa-yı Letâif fî Sandukatiel-Meârif (metin ve değerlendirme)
Mecmûa-yi Letâif fî Sandukatiel-Meârif (text and evaluation)
ERDAL KILIÇ
- 16. yüzyıl Osmanlı tarihine kaynak olarak 'Gazâvât-Nâme-i Muhammediye' adlı eserin transkripsiyon ve değerlendirmesi
Transcription and evaluation of the book named 'Gazâvât-Nâme-i̇ Muhammmedi̇ye' as a source for the sexteeth century Ottoman history
NURETTİN SAKOĞLU