Geri Dön

Mehmed Abdülkadir'in Uaváèid-i Lisán-ı Türkì adlı eseri Metin – dizin – sözlük

On to the work was called Uaváèi̇d-i̇ Lisán-i Türkì of Mehmed Abdülkadi̇r Text – index – dictionary

  1. Tez No: 430545
  2. Yazar: MURAT İMDAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SUZAN SUZİ TOKATLI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Türk dili, Gramer, KavÀèid, Turkish language, Grammer, KavÀèid
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 163

Özet

Türk dili grameri için önemli; ama henüz gün yüzüne çıkmamış olan, 20. yüzyılın başlarında yazılmış Mehmed Abdülkadir'in eserinin incelenmesi, Osmanlı Türkçesiyle yazılmış olan metnin Türkiye Türkçesine transkripsiyonu, dizin ve sözlüğünün hazırlanması bu tezin konusunu oluşturur. Bu tezin yapılma amacı, Türk dilinin mevcut gramer konularında tam bir fikir birliği olmamasından dolayı bu soruna çözüm getirmeye yardımcı olabilmektir. Bunun için Mehmed Abdülkadir'in ÚavÀèid-i LisÀn-ı Türkì adlı eserinin seçilmesinin sebebi ise, bu eserin daha önce hiçbir bilimsel çalışmaya konu olmamasıdır. Eser,“medòal”başlığında“lisÀn, óarf, óarflerin elsineye taúsìmi, óarflerin úırÀèat itibÀrıyla taúsìmi, óarflerin imlÀ cihetiyle taúsìmi, óurÿf-ı şemsiyye ve úameriyye, óarflerin aúsÀm-ı mütenevvi'aya taúsìmi, hemze, óareke, óareke-i óarfiyye, óarekÀt-ı ùabì'iyye ve kelime”alt başlıklarıyla girişe sahiptir. Bu girişten sonra eser“fasıllar”hâlinde yazılmıştır. Birinci fasıl“isim”òavaãã-ı esmÀé, keyfiyet-i esmÀé, óayåiyet-i esmÀé, terkìb-i iôÀfì; ikinci fasıl“ãıfat”esmÀé-i aèdÀd, ism-i işÀret, mübhemÀt; üçüncü fasıl“øamìr”maãdar, maãdarıñ envÀ'ı, fÀèil-mefèul, maèlÿm-mechÿl, müte'addì-lÀzım; dördüncü fasıl“fièil”fièil-i zamÀn, fièil fer'ì, efèÀl-i mürekkebe, fièil-i óikÀye, fièil-i rivÀyet, fièil-i şarùì, efèÀl-i taècìliyye, efèÀl-i zamÀniyye, efèÀl-i istimrÀriyye, efèÀl-i muúÀrebe, rabù sìàaları; beşinci fasıl“edevÀt”kısımlarından oluşur. Yazar, bu kısımları genellikle sorular sorup cevaplar vererek oluşturur. Bölüm sonlarında ise bölümle ilgili sorular yer almaktadır. Eserin literatüre katkısı, Türk dili gramerinin 19 ve 20. yüzyıl birikimiyle yazılmış bir eser olmasıdır.

Özet (Çeviri)

There hasn't any study about the work of Mehmed Abdülkadir was written in the early of 20th century, yet. This work has an importance for Turkish grammer. The subject of this thesis is translation to Turkey Turkish from Ottoman Turkish with transcription alphabet and then make a dictionary and index of text. The aim of this thesis that make clear about subjects of Turkish grammer. Because of there is no work on Mehmed Abdülkadir's work, we have decided work on this text. The text has these subjects called“lisÀn, óarf, óarflerin elsineye taúsìmi, óarflerin úırÀéat itibÀrıyla taúsìmi, óarflerin imlÀ cihetiyle taúsìmi, óurÿf-ı şemsiyye and úameriyye, óarflerin aúsÀm-ı mütenevvi'aya taúsìmi, hemze, óareke, óareke-i óarfiyye, óarekÀt-ı ùabì'iyye and kelime”. From this introduction the text has five chapters. Chapter one is called“isim”and this chapter contains òavaãã-ı esmÀé, keyfiyet-i esmÀé, óayåiyet-i esmÀé, terkìb-i iôÀfì; chapter two is called“ãıfat”and this chapter contains esmÀé-i aèdÀd, ism-i işÀret, mübhemÀt; chapter three is called“øamìr”and this chapter contains maãdar, maãdarıñ envÀ'ı, fÀèil-mefèul, maèlÿm-mechÿl, müte'addì-lÀzım; chapter four is called and this chapter contains“fièil”fièil-i zamÀn, fièil fer'ì, efèÀl-i mürekkebe, fièil-i óikÀye, fièil-i rivÀyet, fièil-i şarùì, efèÀl-i taècìliyye, efèÀl-i zamÀniyye, efèÀl-i istimrÀriyye, efèÀl-i muúÀrebe, rabù sìàaları; chapter five is called“edevÀt”. The method of author is question and answer teaching method. The importance of text that it contains cultural accumulation of 19th and 20th centuries.

Benzer Tezler

  1. Mehmed Abdülkadir'in Kâvâʿid-i Lisân-ı Türkî adlı eserinin Türkçe öğretimindeki yeri ve önemi

    The place and importance of Mehmed Abdülkadir's Kâvâʿid-i Lisân-ı Türkî in Turkish teaching

    DİLEK YAĞCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CELAL DEMİR

  2. Mehmed Abdülkâdir'in Kavâid-i Lisân-ı Türkî adlı eserinin Türkiye Türkçesine aktarımı ve incelenmesi

    The analysis and translation of Kavâi?d-i Lisân-i Türkî by Mehmed Abdülkâdir to Turkish

    AYŞE ÜNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DilbilimNevşehir Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ZAFER YEŞİLÖZ

  3. İslâm ahlâk düşüncesi geleneği ve Osmanlı'nın son döneminde kaleme alınan felsefî ahlâk risaleleri

    Tradition of Islamic moral thought and philosophical ethics treatises written in the late Ottoman period

    NUR TURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinTrakya Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA NECİP YILMAZ

  4. Mecmûa-yı Letâif fî Sandukatiel-Meârif (metin ve değerlendirme)

    Mecmûa-yi Letâif fî Sandukatiel-Meârif (text and evaluation)

    ERDAL KILIÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Müzikİstanbul Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAHMUT AK

  5. 16. yüzyıl Osmanlı tarihine kaynak olarak 'Gazâvât-Nâme-i Muhammediye' adlı eserin transkripsiyon ve değerlendirmesi

    Transcription and evaluation of the book named 'Gazâvât-Nâme-i̇ Muhammmedi̇ye' as a source for the sexteeth century Ottoman history

    NURETTİN SAKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    TarihGaziosmanpaşa Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SONGÜL ÇOLAK