Geri Dön

Çağatayca Taberî Tarihi (Tarih-nâme)(120a-181b) İnceleme-metin-sözlük

Chagatai Turkish Taberian History (History book)(120a-181b) Examination-text-glossary

  1. Tez No: 431448
  2. Yazar: BAYRAM GÖBEKLİ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SADİ GEDİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Çağatayca Taberî Tarihi, Vâhid-i Belhî, Çağatay Türkçesi, Tarihname, Taberî Tarihi, Çağatayca Tarihname, Chagatai Turkish Taberian History, Vahid-i Belhî, Chagatai Turkish, Chronicles, Taberian History, Chronicles in Chagatai
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 305

Özet

Ebu Cafer Muhammed bin Cerirü't-Taberî tarafından Arapça telif olarak kaleme alınan Taberî Tarihi daha sonra Ebu Ali Bel'amî tarafından Farsçaya çevrilmiştir. Bel'amî'nin bu eseri 1521-1522 yılarında Şeybanî şehzâdelerinden Abdüllatif Han'ın emriyle defterdâr Vâhid-i Belhî tarafından Çağatay Türkçesine tercüme edilmiştir. 15. ve 20. yüzyıllar arasında Orta Asya'da yazı dili olarak kullanılan Çağatay Türkçesiyle verilen eserlerin çoğunluğu manzum eserlerdir. Oysa üzerinde çalışılan eser oldukça hacimli bir mensur eserdir. Ayrıca bu eserin İslam dünyası tarafından önemli bir kaynak olarak görülen Taberi Tarihi olması dikkat çekicidir. Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma Vahid-i Belhî tarafından Çağatay Türkçesine çevrilen Taberî Tarihi (Tarih-nâme)'nin 120a-181b varakları arasını kapsamaktadır. Çalışma, giriş, inceleme, metin (transkripsiyonlu) ve sözlükten oluşmaktadır. Giriş bölümünde eser ve dönem hakkında bilgiler verilmiştir. İnceleme bölümünde eserin yazım, ses ve biçim özellikleri incelenmiştir. Metin bölümünde eserin transkripsiyonu yapılmıştır. Son bölümde ise metinden hareketle sözlük, özel adlar sözlüğü ve ayetler dizini hazırlanmıştır. Bu çalışmayla Klasik Dönem Çağatay Türkçesinin söz varlığı ve dil özelliklerine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Özet (Çeviri)

Taberian History, written in Arabic by Ebu Cafer Muhammed bin Cerirü't-Taberî, was later translated into Persian by Ebu Ali Bel'amî. This work of Belami was translated into Chagatai Turkish by Vahid-i Belhî, minister of finance, with the order of Abdullatif Khan who was one of the shahzadahs of Şeybanî. Most of the works written in Chagatai Turkish used as written language between 15th and 20th centuries in Middle Asia, were written in verse. Yet, the work we study on is a quite voluminous prose. In addition, it is remarkable that this work is Taberian History which is considered as a significant source by the Islamic world. This study prepared as a post graduate thesis includes sheets between 120a and 181b of Taberian History translated by Vahid-i Belhî into Chagatai Turkish. This study consists of introduction, examination, transcribed text and glossary sections. Information on the work and its period was given in the introduction section. In the examination section, orthographical, phonological and morphological properties of the work were examined. In the text section, the transcription of the text was done. In the last section, a glossary, a glossary of proper names and an indice of verses of Koran were prepared considering the text. Via this study it was aimed to make a contribution to the vocabulary and language properties of Classical Period Chagatai Turkish.

Benzer Tezler

  1. Çağatayca Taberî tarihi (Tarih-nâme) (243a – 302b) inceleme-metin-sözlük

    Chagatai Turkish Taberian history (History book) (243a – 302b) examination-text-glossary

    MURAT DURAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SADİ GEDİK

  2. Çağatayca Taberî Tarihi (Tarih-nâme) (60a – 119b) İnceleme - metin - dizin

    Chagatai Turkish Taberian History (History Book) (60a – 119b) examination - text- index

    HAKAN ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SADİ GEDİK

  3. Çağatayca Taberî Tarihi (Tarihnâme) tercümesi (182a-242b) inceleme-metin-dizin

    Chagatay Tabarî History (History book) (182a-242b) examination-text-index

    FAZİLET GEDİKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. SADİ GEDİK

  4. Çağatayca rüya tabirnamesi (2b-54b: inceleme - metin - aktarma - dizin)

    Tabirnama (interpretation) of dream in Chaghataiturkish (2b – 54b: analysis – text – translation – index)

    EDA TABAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıKarabük Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SAIDBEK BOLTABAYEV

  5. Doğu Türkçesi ile yazılmış bir Kitāb-ı Ta'bìr-nāme: Dil incelemesi – metin – Türkiye Türkçesine aktarım - dizin

    A Kitāb-i Ta'bir-nāme, written in Eastern Turkic: Language features, text, modern Turkish translati̇on, index

    ÖZGE ÖZDAMAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP ALPER