Erken adolesanlarda obeziteyi önleyen belirleyicilerin transteoretik model'in davranış değişim aşamaları'na göre incelenmesi
An analysis of the determinants of obesity in early adolescence based on the behavior change phases of the transtheoretical model
- Tez No: 433245
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA ERDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Adolescents, Body Mass Index, change phases, exercise behaviors, handling stress, nutrition behaviors, nutritional information, self-efficacy, social support, transtheoretical model, Adolesan, Beslenme bilgisi, Beslenme davranıĢları, Beden Kütle Ġndeksi, DeğiĢim aĢamaları, Egzersiz davranıĢları, Öz-yeterlik, Sosyal destek, Stresle baĢ etme, Transteoretik Model
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Tanımlayıcı-ilişki arayıcı tipte tasarlanan bu çalışmanın amacı, Transteoretik Model çerçevesinde adolesanların beslenme davranışı değişim aşamalarını belirleyerek her aşamaya özgü psikososyal belirleyicileri öngörmek, böylece adolesanları bir sonraki değişim aşamasına hazırlayan girişimler için yol göstermektir. Araştırmanın örneklemini, 2014 eğitim öğretim yılında, Uşak ilindeki beş ortaokulun 5. sınıf öğrencileri arasından, tabakalı rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 530 adolesan ve ebeveynleri oluşturdu. Veriler“Beslenme Değişim Aşamaları Ölçeği”,“Aile Soru Formu”,“Adolesan Beslenme Bilgi Ölçeği”,“Beslenme Davranış Ölçeği”,“Çocuk Beslenme Öz-Yeterlik Ölçeği”,“Egzersiz Davranışları Ölçeği”,“Stres Yönetimi Ölçeği”,“Çocuk-Ergen Sosyal Destek Ölçeği”,“Psikososyal ve Davranış Sorunları Kontrol Listesi-17”kullanılarak ve Beden Kütle İndeksi değerleri hesaplanarak elde edildi. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistiksel testler, bağımsız örneklem t testi, ANOVA (varyans) analizi, Pearson korelasyon testi ve çok değişkenli Multinominal Lojistik Regresyon analizi kullanıldı. Adolesanların beslenme davranış değişimlerinde, Düşünme aşamasında babanın eğitim düzeyi ve annenin BKİ; Hazırlık aşamasında; annenin BKİ, çocuğun beslenme bilgisi ve öz-yeterlik algısı; Hareket aşamasında çocuğun BKİ, beslenme bilgi düzeyi ve stres yönetimi; Sürdürme aşamasında ise cinsiyet, çocuğun BKİ, beslenme bilgi düzeyi, beslenme davranışları, öz-yeterlik algısı, stres yönetimi ve sosyal destek algısı belirleyicisi oldu. Sonuç olarak, adolesanlarda obeziteyi önleyen sağlıklı beslenme alışkanlıkları değişim aşamalarına göre yapılacak görüşmelerle geliştirilebilir. Her değişim aşaması için öngörülen belirleyicilerin dikkate alınması, bir sonraki değişim aşamasına ilerlemeleri için cesaretlendirici olabilir.
Özet (Çeviri)
This is a descriptive and correlational study. Its aim is to determine the change phases of adolescents' nutritional behaviors, anticipate the unique psycho-social determinants of each phase and provide guidance about initiatives that prepare adolescents for the next change phase. The sample of the study included 530 adolescents and their parents. The adolescents were fifth grade students at five middle schools in Usak, Turkey in the 2014 academic year. They were selected using stratified randomized sampling method. The study data were collected using the Nutrition Change Phases Scale, the Family Information Form, the Adolescent Nutrition Information Scale, the Nutrition Behaviors Scale, the Child Nutrition Self-efficacy Scale, the Exercise Behaviors Scale, the Stress Management Scale, the Child-Adolescent Social Support Scale and the Psycho-social and Behavioral Problems Control List-17. Body Mass Index (BMI) values were also used. The collected data were analyzed using descriptive statistical tests, independent samples t test, ANOVA (analysis of variance), Pearson's correlation test, and multiple variable multinominal logistic regression analysis. In the adolescents' nutrition behavior changes, fathers' education levels and mothers' BMI were determinants in the thinking phase. Mothers' BMI, children's information about nutrition and self-efficacy perception were determinants in the preparation phase. Children's BMI, information about nutrition and stress management were determinants in the action phase, and gender, children's BMI, information about nutrition, nutrition behaviors, self-efficacy perception, stress management and social support perception were determinants in the maintenance phase. In conclusion, healthy nutrition behaviors to prevent obesity in adolescents can be improved by interviews held according to the change phases. If the determinants anticipated for each change phase are considered, this will encourage adolescents to proceed to the next change phase.
Benzer Tezler
- Diyarbakır il merkezindeki adolesan öğrencilerde obezite sıklığı
The prevalance of obesity in the adolescent students in the central district of Diyarbakir
NEŞERİZ NİHAL AKARCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk SağlığıDicle ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PERRAN TOKSÖZ
- Ortaokul adolesan öğrencilerde obezite prevalansı ve risk faktörlerinin belirlenmesi
Determining of the risk factors and the prevalence of obesity at adolescent students of secondary school
SEHER CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞAHİN
- Obeziteli adölesanlarda obezite derecesi ile metabolik sendrom kriterlerinin karşılaştırılması
Comparison of obesity degree and metabolic syndrome criterias in adolescents with obesity
RUMET ARJEN AKTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAZİYE DUT
PROF. DR. ZUHAL AYDAN SAĞLAM
- Obez adölesanlarda erken mikrovasküler yaşlanmanın ve kardiyovasküler yaşlanmanın denetimi
The assessment of early microvascular aging and cardiovascular performance in obese adolescents
BÜLENT HACIHAMDİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖNÜL ÖÇAL
- Juvenil idiopatik artritli hastalarda metabolik sendrom gelişiminin değerlendirilmesi
Evaluation of the metabolic syndrome occurance rates in patients with juvenile idiopathic arthritis
NURHAYAT YAKUT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜFERET ERGÜVEN