Işknâme (Ferruh u Hümâ) mesnevisinde sevgililerin 'ilk âşık olma' motifinin İran aşk mesnevileriyle karşılaştırılması
A comparison of the motif of lovers 'falling in love for the first time' in the Iskname Farruh u Hümâ and in romances of Iran
- Tez No: 440672
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURAN TEZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Adab, Aşk Mesnevisi, Âşık olma, ‗Işknâme, Motif, Adab, Romance/ Mathnawî, Falling İn Love, ‗Işknâme, Motif
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
XIV. yüzyıl Osmanlı aşk mesnevilerinden olan 'Işknâme (Ferruh u Hümâ)'dan yola çıkarak aşk mesnevilerinin ana temasını oluşturan aşkın anlatısında kullanılan motifler aynı döneme ait olan Süheyl ü Nevbahâr ve Hurşîd ü Ferahşâd mesnevileriyle karşılaştırıldıktan sonra İran edebiyatının bugüne ulaşmış olan en eski aşk mesnevilerinden Farsça Vîs u Râmin mesnevisi ve İran edebiyatının en önemli mesnevi yazarı Nizâmî'nin Hüsrev ü Şîrîn menevisinin olay örgüsü ve motif yapısıyla karşılaştırıldı. Ele alınan mesneviler arasındaki karşılaştırma adab literatürü kapsamında irdelenip kullanılan motiflerin benzerliklerinin arkasındaki düşünce ortaya koyuldu. Aynı zamanda farklılık gösteren motiflere de değinerek İran-Osmanlı kültürü ve geleneklerinin bu mesnevilere özgünlük kazandıran görünümlerine de dikkat çekildi. Şehzade yetişimi serüvenini konu alan bu mesneviler aşk hikâyesi kabuğunda sunularak ortak saray geleneği ve şehzade eğitimini en sanatlı biçimde anlatıp kendi dönemlerinin yönetici kesimine ve edebiyatına hizmet eden çok katmanlı edebî ürünlerdir.
Özet (Çeviri)
Taking the fourteenth-century Ottoman romance(Mathnawî) 'ışkname (Ferruh u Hümâ) as its point of departure, this study offers a comparison of the motifs used in the narration of love, the main theme of romances, in the fourteenth-century Ottoman 'ışkname/ Ferruh u Hümâ and in the other contemporary romances of Süheyl ü Nevbahâr and Hurşîd ü Ferahşâd. It goes on to compare the plotline and motif structure of these romances with Vîs u Râmin, one of the oldest surviving romances of Persian Literature, and with Hüsrev ü Şîrîn by Nizâmî, the foremost romance writer of Persian literature. The comparisons between the said romances are dealt with in the context of adab literature to ascertain the idea underlying the similarity between these motifs. Dealing also with differing motifs, the study reveals those perspectives in Iranian-Ottoman cultures and literatures that make these romances unique. Centered around the adventures of a princely upbringing, these romances, presented in the form of amorous tales, are multifaceted works of literature which served the ruling elite and literature of their time by preserving a shared courtly tradition and a tradition of princely upbringing in a most artful language.
Benzer Tezler
- Muhammed'in Ferruḫ u Hümā ('Işḳ-Nâme) adlı eseri üzerine anlambilimsel ve tematik bir inceleme
A semantic and thematic analysis on Muhammad's Ferruḫ u Humā ('Işḳ-Nāme)
SENA DOĞANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- Mehmed'in Işk-nâme'sinde aşk olgusu, vak'a kuruluşuna tesiri
Love in Mehmed's Işk-name and the influence to plot
FAHRİ KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAMIK AÇIKGÖZ
- Işknâme, Tırâşnâme, Risâle-i Âfâk u Enfus (metin-çeviri-inceleme)
Ishknâma, Tırâshnâma, Resâla-e Âfâk u Anfus (text-translation, analysis)
MÜRŞİDE TOPCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ ŞİMŞEKLER
- Feriştezâde Abdülmecid'in 'Işk-Nâme adlı eseri (İnceleme-metin)
The work of feristezade Abdulmecid-Named Iskname (Examination-text)
ABDULEMİN YAPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM YAKAR
- İshak Efendi'nin Kâşifü'l- Esrâr ve Dâfiul'l-Eşrâr adlı eserinin İslam mezhepleri tarihi açısından değerlendirilmesi
The evaluation of İshak Efendi's works of Kâşifü'l-Esrâr and Dâfiu'l Eşrâr in terms of history of Islamic sects
ZÜBEYDE KAFESCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ