Enerji Şartı Anlaşması çerçevesinde uyuşmazlıkların çözümü ve Stockholm Ticaret Odası tahkimi
Dispute resolution within the context of Energy Charter Treaty and arbitration of Stockholm Chamber of Commerce
- Tez No: 441016
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM ERMENEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Hukuk, Energy, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Medeni Usül İcra İflas Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Enerji Şartı Anlaşması, enerji sektöründeki uzun dönem işbirliklerini teşvik etmek amacıyla elli bir ülke ve Avrupa Konseyi tarafından 1994 yılında imzalanmış enerji sektörüne münhasır uluslararası ve çok taraflı bir anlaşmadır. Anlaşmanın temelleri, politik bir bildiri olan Avrupa Enerji Şartı'na dayanmaktadır. Anlaşmanın kapsamında ulusal muamele ya da en çok gözetilen ulus kaydı ilkeleri temelinde yabancı enerji yatırımlarının korunması ve teşviki yer almaktadır. İlaveten enerji materyalleri, ürün ve enerjiyle ilgili donanımların DTÖ kurallarına dayalı olarak serbest ticareti, boru hatları ve şebekeler ile enerji transitinin serbestliği, enerji verimliliği artırılırken olumsuz çevresel etkilerin azaltılması ve devletlerin birbiri ile ya da yatırımcıların ev sahibi devlet ile olan uyuşmazlıklarının çözüm mekanizmasının kurulması gibi hususlar da anlaşma kapsamındadır. Anlaşma, maddî koruma hükümlerinin etkinliğini sağlayabilmek adına oldukça kapsamlı bir uyuşmazlık çözüm mekanizması kabul etmiştir. Bu kadar geniş ve kapsayıcı bir düzenlemenin altında yatan sebep, anlaşma müzakereleri sırasında, bazı taraf devletlerin henüz yeterli ölçüde bir yargı sistemine sahip olamamaları durumudur. Bu doğrultuda anlaşma kapsamında ticaret, transit, rekabet, çevre ve yatırım uyuşmazlıklarının çözüm metotları düzenleme konusu edilmiştir. Ticarî uyuşmazlıklar bakımından, anlaşmanın Ek D bölümünde uyuşmazlığın müzakereler ve paneller vasıtasıyla çözümlenmesini amaçlayan, aksi halde tazminat öngören DTÖ benzeri bir model öngörülmüştür. Ayrıca tarafların kararlaştırmaları halinde m.27 bağlamında tahkime gidilmesi de olası çözüm metotları arasında yer almaktadır. Transit uyuşmazlıkları için ise, Enerji Şartı Konferansı genel sekreterliğinin de müdahil olduğu özel olarak düzenlenmiş bir uzlaştırma usulü kabul edilmiştir. Rekabet uyuşmazlıkları da anlaşma kapsamında danışma ve diplomatik çözüm metotlarına tabi kılınmıştır. Çevresel uyuşmazlıklar bakımından ise Enerji Şartı Konferansı'nın uyuşmazlık taraflarına çözüm için tavsiyelerde bulunduğu bir model öngörülmüştür. Bir başka uyuşmazlık türü olan yatırım uyuşmazlıklarının anılan uyuşmazlıklar içerisinde en önemli kısmı oluşturduğu söylenebilir. Söz konusu bu uyuşmazlıklarda, devlet-devlet, yatırımcı-devlet bakımından farklı ve detaylı uyuşmazlık çözüm yolları benimsenmiştir. Şöyle ki, anlaşmanın m.26 düzenlemesine göre, uyuşmazlıklar mümkünse dostane yollarla çözülecektir. Her iki uyuşmazlık tarafı da müzakereler için üç aylık bir süreye sahiptir. Müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanması halinde yatırımcı, uyuşmazlığın çözümü için üç farklı alternatife sahiptir. Bu seçenekler; ev sahibi devletin yerel mahkeme ya da idari makamlarına başvuru, önceden kararlaştırılmış bir çözüm yoluna başvuru ve uluslararası tahkim olanaklarıdır. Eğer yatırımcı uyuşmazlığı uluslararası tahkime götürmeyi tercih ederse temel olarak üç seçeneği bulunmaktadır. Bu kapsamda yatırımcı, Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID), Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL) veya Stockholm Ticaret Odası Tahkim Enstitüsü (Stockholm Tahkim Enstitüsü) tahkim yollarından birini seçebilecektir. İlaveten, anlaşma kapsamında düzenlenen uyuşmazlık çözüm modelleri, kapsam itibariyle genişlik ve çok sayıda devlet tarafından kabul edilmesi açılarından uluslararası arenada yegânedir. Bu kapsamlı uyuşmazlık çözüm yelpazesi içerisinde Stockholm Tahkim Enstitüsü'nün özel ve ayrı bir önemi bulunmaktadır. Enstitü, 1917 yılında Stockholm Ticaret Odası'ndan bağımsız olarak kurulan bir kurumsal tahkim merkezidir. Önceleri sadece bir iç tahkim mekanizması olarak tasavvur edilen bu yapı, 1970'lerden sonra hem uluslararası hem de yerel uyuşmazlıkları ele alan bir merkez olarak faaliyetlerine devam etmiştir. Enstitü bünyesindeki tahkim prosedürü usulüne uygun bir tahkim talebinin Stockholm Tahkim Enstitüsü tarafından alındığı tarihte başlamaktadır. Bu aşamadan sonra sürecin devam edebilmesi için yönetim kurulu tarafından bazı kararlar alınması gerekmektedir. Şöyle ki, yönetim kurulu gerektiği takdirde, yargılama yetkisi, davaların birleştirilmesi, hakem sayısı ve hakemlerin atanması, tahkim yeri ve gider avansı konularında karar vererek yargılamanın devamını sağlamalıdır. Uyuşmazlığın hakem heyetine sevki için tahkim giderleri avansının yatırılması gerekli bir koşuldur. Tahkim giderleri, hakem ücreti, idarî ücretler ve enstitü ile hakem heyetinin yargılama için yapacağı diğer harcamalardan oluşmaktadır. Bu avans ödenmediği takdirde yönetim kurulu davayı kısmen veya tamamen reddedebilecektir. Hakem heyeti, nihai kararını uyuşmazlığın heyet önüne sevkinden itibaren altı ay içinde verecektir. Heyetin vereceği karar nihai ve bağlayıcıdır. Oldukça köklü bir geçmişe sahip olması, doğu batı bloğu arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde kazandığı ün, sunmuş olduğu kurumsal hizmet ve yargılama yetkisi ve süresine ilişkin düzenlemeleri ile enstitü Enerji Şartı Anlaşması bağlamında da tercih edilirliğini her geçen gün artırmaktadır. Yalnızca 2015 yılında dört ECT uyuşmazlığı enstitü bünyesinde dava edilmiştir. Enstitü çatısı altında hızlandırılmış tahkim ve arabuluculuk hizmeti de sunulmaktadır. Yukarıdaki açıklamalarımız ışığında bu çalışmada, Enerji Şartı Anlaşması kapsamında kabul edilen uyuşmazlık çözüm mekanizmalarını ve bu sistem içerisinde Stockholm Tahkim Enstitüsü'nün rolü üzerinde durmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
Energy Charter Treaty, exclusive to the energy sector, an international and multilateral agreement that is signed in 1994 by the Europe Council and fifty-one countries in order to encourage long-term cooperation in the energy sector. The agreement is based on the Europan Energy Charter that is a political declaration. Under the agreement, encouragement and protection of foreign energy investment are invisaged on the basis of national treatment or most favoured nation principles. In addition, issues such as free trade of energy materials, energy products and energy-related equipment based on the rules of the WTO, freedom of energy transit, networks, and pipelines, reducing the negative environmental impacts by increasing energy efficiency and establishment of the state-state disputes or investor-state disputes resolution mechanism are covered within the agreement. Agreement adopts a fairly comprehensive dispute resolution mechanism in order to the effectiveness of substantive protection provision. The underlying cause of this broad and inclusive arrangement is that yet some of the state parties are unable to have a sufficient judicial system during contract negotiations. In this regard, within the context of the agreement, dispute resolution methods of the issues of trade, transit, competition, environmental and investment have been regulation subject. In terms of commercial disputes, a similar way to WTO model which aimed at resolving the dispute through negotiations and panels otherwise envisaging compensation has been adopted in Treaty's Annex D section. In additon, if the parties agree, upon the arbitration in the context of article 27 is also another possible solution methods. For transit disputes, a specially regulated conciliation procedure in which the General Secretariat of Energy Charter Conference involved, has been adopted. Competition disputes are also subject to consultation and diplomatic solution methods under the agreement. In the sense of environmental disputes, a model is envisaged that Energy Charter Conference advises to the parties for resolution of dispute. Also, as another type of disputes, investment disputes are the most important part. In concerned disputes, different and detailed dispute resolution ways have been adopted in terms of state-state and investor-state disputes. According to article 26 of regulation, disputes are to be settled, if possible, amicably. Both parties to the dispute have a period of three months for consultations. If consultations/negotiations fail, the investor has three options where to submit the dispute for resolution. This options are possibility of application to the domestic courts or administrative tribunals of the host state, application to previously agreed dispute settlement procedure and international arbitration. If the investors choose to submit a dispute to international arbitration, they have the choice between basically three alternative arbitration procedures. In this context, investor can choose the International Centre for the Settlement of Investment Disputes (ICSID), a sole arbitrator or an ad hoc arbitration tribunal established under the United Nations Comission on International Trade Law (UNCITRAL) Arbitration Rules or the Arbitration Institute of the Stockholm Chamber of Commerce (Arbitration Institute of Stockholm). In addition, dispute settlement models regulated under the agreement are of unique position in the international arena both for the broad scope of covered issues and the number of countries having subscribed to it. Among this range of comprehensive dispute settlement mechanisms, The Arbitration Institute of Stockholm is of a special and seperate importance. Institute is an institutional arbitration center that was established independent from the Stockholm Chamber of Commerce in 1917. The structure of institute that formerly envisaged only as domestic arbitration, has continued its activities after 1970's as a centre dealing with both international disputes and domestic disputes. Arbitration procedure within the Institute is commenced on the date when the Arbitration Institute of Stockholm receives a duly request for arbitration. After this stage certain decisions should be taken by the board to be able to continue the process. The board, if necessary, must ensure the continuation of the proceedings by deciding lack of jurisdiction, consolidating of cases, the number and appointment of arbitrators, seat of arbitration and advance on costs. The payment of advance on costs is a necessary condition for referral the case to the arbitral tribunal. The costs of the arbitration consist of the fees of the arbitral tribunal, the administrative fee and the expenses of the arbitral tribunal and the institute. The board are to dismiss a case, in whole or in part, if the advance on costs is not paid. The arbitral tribunal shall make final award in six months from the date upon which the arbitration was referred to the arbitral tribunal. The decision of the arbitral tribunal is final and binding. The institute increases day by day its preference in the context of the Energy Charter Treaty with quite a well-established tradition, through its reputation as the resolution of disputes between the east and west block, institutional services that have been presented and regulations for jurisdiction and judgement period. For instance, in 2015, four ECT disputes have been the case within the institute. Expedited arbitration and mediation services under the roof of the institute are also available. In this study, in the line with our above statements, we focus on the dispute resolution mechanisms adopted under the Energy Charter Treaty and the role of the Stockholm Arbitration Institute in this system.
Benzer Tezler
- Enerji Şartı Anlaşması çerçevesinde uyuşmazlık çözüm yöntemleri
Dispute settlement methods under the Energy Charter Treaty
MÜNEVVER İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukBaşkent ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA ÇÖRTOĞLU KOCA
- Enerji Şartı Anlaşması çerçevesinde uyuşmazlıkların çözüm yöntemleri
Methods for resolving disputes within the framework of the Energy Charter Treaty
KIFAYAT MAMMADLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ GÜMRAH TOKER
- Uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde enerji yatırım uyuşmazlıkları
Energy investment disputes under the rules of international law
KASIM UĞUR KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2024
Hukukİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Hukuku ve Avrupa Birliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDÜLKADİR AKIL
- Avrupa Birliği'nde yenilenebilir enerji yatırımlarının teşvikine dair düzenlemelerin Avrupa Birliği hukukuna uygunluğunun değerlendirilmesi
Assessment of the compliance of the regulations on promotion of renewable energy investments in the European Union with European Union law
HALİL ÇEÇEN
Doktora
Türkçe
2022
Enerjiİstanbul ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK KEREM GİRAY
- The application of denial-of-benefits clauses in the settlement of international energy disputes
Uluslararası enerji uyuşmazlıklarının çözümünde faydaların reddi klozlarının tatbiki
MUHAMMET GÖKSEL AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Hukukİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiHukuk Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİN TİRYAKİOĞLU