Türkçe ile Türk İşaret Dili arasında örneğe dayalı makine çeviri sistemi
Example based machine translation between Turkish and Turkish Sign Language
- Tez No: 444628
- Danışmanlar: PROF. DR. İLYAS ÇİÇEKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
İletişim kurmak, insanoğlunun yaşaması ve hayatta kalması için gerekli ilk ihtiyaçlardandır. Yüzyıllardır iletişim kurabilmek adına tanımlanmış pek çok yol mevcuttur; fakat günümüzde temel iletişim metotlarını üç sınıfta inceleyebiliriz: Konuşma, yazım ve işaret yoluyla kullanılan diller. Araştırmalara göre işitme ve/veya konuşma engeli olan bireylerin tercih ettikleri iletişim yöntemi işaret dilidir. Bu bireyler konuşulan dilleri kullanan bireylere kıyasla çoğu açıdan farklılık gösterirler. Bugün yaşadığımız dünya farklılıkların kolay kabul görmediği bir yerdir, buna ek olarak engeli olan bireyler bütüne nazaran azınlık durumundadırlar. Bugüne dek, günlük işlerini halledebilmek için bu bireyler muhakkak bir yardımcıya ve/veya çevirmene ihtiyaç duymuşlardır. Türk dilindeki bu tezde işlenen çalışmanın, işaret dili kullanıcılarının gündelik işlerinin kolaylaşması ve bağımsız yaşayabilmeleri konularında yardımcı olabileceğine inanılmış, bu doğrultuda Türkçe ve Türk İşaret Dili (TİD) arasında bir makine çevirim sisteminin gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. Yapılan çalışmada bütünce tabanlı bir yöntem, örneğe dayalı makine çevirisi, tercih edilerek, konuşulan diller ve işaret dilleri arasında çift yönlü dinamik bir çeviri sisteminin oluşturulması esas alınmıştır. İnanıyoruz ki bu yaklaşım, sistemimizi Türkçe ve TİD arasındaki makine çevirim yaklaşımları arasında özgün kılacaktır. Tez kapsamında TİD'in gösteriminde bir ara dil formatı tercih edilmiştir. Bu çalışma, Türk dili yazım formu ile TİD'in ara dille ifade edilen yazım versiyonu arasında iki yönlü makine çevirim sistemini kapsar. Sistemin değerlendirilmesi için kullanılan ölçütler BLEU ve MRR'dır. Çalışma kapsamında çok sayıda test, çeşitli durumlar gözetilerek gerçekleştirilmiş ve oldukça cesaret verici sonuçlar alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Communication is one of the first necessities for human kind to live and survive. There are many different ways to communicate since centuries, yet there are mainly three ways for today's world: spoken, written and sign languages. According to researches on the language usage of the deaf people, the deaf people commonly prefer sign language over other ways. They are much more different from many aspects comparing to the one using spoken language. We live in a world that being different might be hardly welcomed, additionally, they are minority. Most of the times they need helpers and/or interpreters on daily life and they are accompanied by human helpers. We intend to make a machine translation system between Turkish and Turkish Sign Language (TSL) with the belief of one day this novel work on Turkish would help these people to live independently. We prefer to use an example-based machine translation (EBMT) approach which is a corpus-based approach and intend to create a bidirectional dynamic machine translation system between spoken languages and sign languages. We believe the fact that our approach makes our study a unique work for Turkish. In TSL's notation we use glosses and our study covers a bidirectional machine translation system between written Turkish and TSL glosses. For evaluation, we used BLEU and MRR metrics. We tested our system considering many conditions, and got really encouraging results.
Benzer Tezler
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat
Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları
MEHMET AKİF DUMAN
Doktora
Almanca
2018
DilbilimJohannes Gutenberg-Universität MainzTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN
- 基于汉语国际教育的汉土语序类型研究（a typology study on chinese and Turkish word order based on Chinese international education）
Uluslararası Çince öğretimine(eğitimine)yönelik Çince ve Türkçe söz diziminin tipolojik açıdan incelenmesi
MESUT KESKİN
Doktora
Çince
2020
DilbilimShanghai International Studies University {Shanghai Municipality 上海市}Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LİXİN JİN
- Türk işaret dili öğretimine yönelik çoklu durum araştırması: Kayseri ili örneği
A multi-case research on Turkish sign language education: Example of Kayseri
SELMA KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ BAHAR
- Şiirli ve manzum Türk Tiyatrosu'nun doğuşu (1866-1908)
The Birth of poetic and verse drama in Turkish Theatre (1866-1908)
AYŞE ULUSOY
Doktora
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
PROF. DR. SADIK TURAL