Bir ders kitabı olarak Ahmed Reşid rey'in Nazariyyât-ı Edebiyyesi
Ahmed Reşi̇d Rey's Nazari̇yyât-i Edebi̇yye as a textbook
- Tez No: 450202
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. M. KAYAHAN ÖZGÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Nazariyyât, ders kitabı, sosyal eleştiri, estetik (sanat), üslûp, retorik, eğitim, theoretics, textbook, social criticism, aesthetic (art), style, rhetoric, education
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 521
Özet
Bu araştırmanın amacı, 1912 yılında Mekteb-i Sultanîler için yazılmış olan Nazariyyât-ı Edebiyye adlı eseri bir ders kitabı olarak incelemek, eğitim tarihimiz ve edebiyat tarihimiz açısından taşıdığı değeri ortaya koymaktır. Bu çalışma nitel bir araştırma ve inceleme çalışmasıdır. Eser öncelikle yeni harflere aktarılmış; yazarın hayatı, dönemin eğitim anlayışı ve müfredatı, bu alanda yapılan diğer çalışmalar hakkında tarama yoluyla bilgiler toplanmış, bu bilgiler ışığında eser, ders kitabı olarak değerlendirilmiştir. Nazariyyât-ı Edebiyye'nin sağlıklı olarak ele alınması için öncelikle kitaptan önceki dönemde yazılmış olan Talîm-i Edebiyyat, Edebiyat ve Istılahat-ı Edebiyye ve sonra yazılmış olan Nazariyyât-ı Edebiyye Dersleri edebiyat dersi kitapları sınıflama, teori ve örnekler açısından ayrı bir bölüm olarak karşılaştırılmıştır. Yazarın hayatı ve edebî şahsiyeti üzerinde durulmuştur. Sonuçlara giderken hem dönemin eğitim anlayışı hem de liseler için hazırlanmış müfredat programı yanında Mekteb-i Sultanî için özel olarak hazırlanan ders müfredat programı temel alınmıştır. Ayrıca giriş bölümünde başlangıçtan eserimize kadar olan eğitim tarihimiz irdelenmiş bu bilgiler ışığında ders kitabımız değerlendirilmiştir. Araştırmamız sonucunda Nazariyyât-ı Edebiyye ile ders kitaplarının hemen hemen aynı bakış açısına, benzer özelliklere sahip oldukları görülmüş; kitabımızın kazandırdığı yenilik ve farklılıklar özellikle vurgulanmıştır. Rey'in edebiyat alanına getirdiği bakış açısı Batının retorik anlayışına dayanmaktadır. Eserde edebiyat bir bilim ve sanat dalı olarak zevk, haz ve estetik çevresinde yeniden tartışılmış ve gerçek vazifesi“sanat için sanat”anlayışı ekseninde değerlendirilmiştir. Bu yeni anlayış Taine'in sosyal eleştirisi ışığında ortaya konulmuş, bir edebî esere üslûptan hareketle öze, özden yazara, yazardan da topluma ilerleyen bir yöntemle yaklaşmak ve değerlendirmek gerektiği vurgulanmıştır. Geleneğimizden hareketle birçok edebî terime modern ve uygulamaya dayalı bir anlayış kazandırılmıştır. Kitabımız edebî anlayışı ve okur odaklı tasnifiyle ayrı bir çizgiyi yakalamış fakat bir ders kitabı olarak çağının gerisinde ve nazarî olarak çizdiği çıtanın altında kalmıştır. Edebiyat ve eğitim tarihimizin ortak değerlerinden olan bu kitabın, bir devrin edebiyat teorisi, retoriği ve pedagojisi adına önemli yanları bulunduğu ve daha birçok çalışmaya ışık tutabileceği kolayca fark edilmektedir.
Özet (Çeviri)
Aim of this work to examine Nazariyyât-ı Edebiyye written for high schools by Ahmed Reşid Rey in 1912, as a textbook and also to demonstrate the value of this book in terms of our literary history and our training history. This study is a qualitative research and investigation. Firstly the work was transferred to the new Turkish letters; the information about the author's life, the educational philosophy and curriculum of the period, and other studies in this area is collected by screening and in the light of this information the work is examined as a textbook. Primarily Talîm-i Edebiyyat, Edebiyat, Nazariyyât-ı Edebiyye Dersleri and Istılahat-ı Edebiyye written in the period before the book, were compared in terms of theory examples and classification as a separate section in order to evaluate Nazariyyât-ı Edebiyye in healthy ways.We focused on the author's life and literary personality. The curriculum program specially designed for high schools and for Sultani schools and understanding of the training period are based for resulting. In the introduction, the history of education Nazariyyât-i Edebiyye has the same viewpoint with textbooks almost and has been shown to have similar properties; innovation and diversity of the book is especially emphasized. By the perspective he brought to the literature that is based on the Western rhetorical approach. Literature was re-discussed as a science, an art according to the pleasure and aesthetics around and the actual task of literature is assessed on axis“art for art”concept. This new concept has been introduced by Tainan light social criticism. To examine a literary work with a progressive methot beginning from interpretation of stylistic to meaning, from meaning to the author and from the author to society was expressed. Moving from tradition, an understanding that based on modern and applications was achieved in literary terms.The book has achieved a separate line with literary understanding and reader-focused classification. But it was below the theoretically drawn bar and behind of the age as a textbook. This book as a common value of our educational history and literature has significant aspects in point of literary theory, rhetoric and pedagogy of the period and this book has shed light on many studies elaborated and then Nazariyyât-ı Edebiyye was evaluated in the light of this information.
Benzer Tezler
- Tarih-i Burhaneddin-i Belhi (Lady Sheil'in anıları)
History of Burhaneddin-i Belhi (Memories of Lady Sheil)
NİHAL ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KANAR
- Fâik Reşâd'ın Fenn-i İnşâ'sında Osmanlı'da yazışma usûl ve adabı
Ottoman correspondence procedures and manners in Fâik Reşâd's Fenn-i İnşâ
MESUT PATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET VURGUN
- Asker ressamlar kuşağı temsilcilerinden Hüseyin Zekai Paşa ve Ahmet Ziya Akbulut
Hüseyin Zek?i Paşa ve Ahmet Ziya Akbulut: Two representatives of soldier painters generation
AYLİN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- İlköğretim üçüncü sınıf Türkçe ders kitaplarının resim (illüstrasyon) ve içerik uyumuna ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri.
The teacher?s and student's opinions about the harmony of the illustration and content of pictures that are on the 3rd grade Turkish text books
IŞILAY ERDOST
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM K. ALP
- Ortaokul 5. sınıf ders kitaplarında kullanılan görsellerin bu yaş gurubu (9-11) öğrencilerin eğitimine katkısı ve gelişim düzeyine uygunluğunun incelenmesi (Sivas ili örneği)
Investigation of the contribution of visuals used in 5th grade textbooks to the education of students of this age group (9-11) and their level of development, case of Sivas province
SELDA ÖNAL KARATAŞTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KANİ ÜLGER