Geri Dön

Aşıklı Höyük boncukları: Tipoloji, tanım ve sosyal açıdan değerlendirme

Aşıklı Höyük beads: Descriptive variables and social aspects

  1. Tez No: 451500
  2. Yazar: SERA YELÖZER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MİHRİBAN ÖZBAŞARAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tarih Öncesi Arkeolojisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 306

Özet

Çanak Çömleksiz (Akeramik) Neolitik Dönem'e tarihlenen (MÖ kal. 8500-7200) Aşıklı Höyük yerleşmesi Orta Anadolu Platosu'nun Volkanik Kapadokya bölgesinde yer alır.“Aşıklı Höyük Boncukları: Tipoloji, Tanım ve Sosyal Açıdan Değerlendirme”başlıklı bu çalışmada, Aşıklı Höyük topluluğunun kişisel süs eşyaları olarak boncukların hammadde, üretim teknikleri, tipoloji ve renk parametreleri kapsamında, zamansal/diyakronik ve mekansal dağılım analizleri yoluyla ele alınması; boncuk üretimi ve kullanımının, topluluğun sosyal yaşamı içerisindeki yerinin anlaşılması amaçlanmaktadır. Farklı hammadde, renk ve tipte kişisel süs eşyası tercihleri, gerek topluluğun iç dinamikleri gerekse de farklı bölgeler ve topluluklar ile olası etkileşim mekanizmaları çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışma neticesinde ortaya çıkan sonuçlar, topluluklar arası etkileşim, bireysel ve sosyal kimlikler, teknoloji gibi kavramlar bağlamında tartışılmıştır. Aşıklı Höyük boncukları, çeşitli taş ve mineraller, hayvan kemikleri ve dişleri, deniz ve tatlısu kabukları, kil ve bakır gibi çeşitli hammaddelerden üretilmiştir. Taş ve kemik, en sık kullanılan hammadde türleridir. Farklı hammadde türleri için, farklı üretim tekniklerinin uygulandığı görülmektedir. Boncuk üretiminin, diğer birçok günlük faaliyet gibi, açık alanlarda gerçekleştirildiğini önermek mümkündür. Disk tipli taş boncuklar, silindir tipli kemik boncuklar ve geyik dişinden pendantlar ile bunların imitasyonları gibi çeşitli öğeler en erken evrelerden itibaren kullanılmaktadır. Yerleşmenin geç evrelerinde ise yakın çevrede bulunmayan yeni hammadde türleri ve daha önce görülmeyen boncuk tipleri kullanılmaya başlar. Yine bu süreçte, ölülerin, süs eşyaları ile birlikte gömülmeye başladığı görülmektedir. Gömütler ile birlikte bulunan kişisel süs eşyalarının yaş ve cinsiyete göre dağılım analizleri, farklı yaş ve cinsiyet gruplarından bireyler arasında farklı hammadde, tip ve renkte boncuk kullanımında bir ayrım bulunmadığını önermektedir.

Özet (Çeviri)

Aşıklı Höyük is an aceramic Neolithic settlement, dated between 8500-7200 cal. BC, located at the Volcanic Cappadocia region in Central Anatolia. In this thesis titled as“Aşıklı Höyük Beads: Descriptive Variables and Social Aspects”, it is aimed to understand and explain the meaning and significance of bead production and use as personal ornaments within the social life of the Aşıklı community through statistical analysis and diachronic and spatial distribution analysis. Different bead types from different materials and colors from Aşıklı Höyük are evaluated with the perspective of understanding the inner dynamics of the community and its relations with different regions and communities. The overall results are discussed under themes such as interaction, individual and social identity and technology. Aşıklı Höyük beads were produced from various stones and minerals, animal bone and teeth, sea and freshwater shells, clay and copper. Stones/minerals and animal bones stand out as the most preferred raw material types. Different production techniques were applied on different materials. Like other daily activities, there is evidence to suggest that bead production was due to external open areas. Some elements of personal ornamentation, such as stone disc beads, cylindrical bone beads and deer canine pendants and their imitations have been used from the earliest levels. Throughout the later levels of the occupation, it is seen that non-local raw materials and new bead types begin to appear. At around the same phase, the dead also begin to be buried with personal ornaments. Age and sex distribution of the personal ornaments found with burials suggest that there were no clear distinctions between individuals from different age and sex groups regarding use of beads from different raw materials, types and color.

Benzer Tezler

  1. Aşıklı Höyük 4 G-H derin sondaj açması kemik buluntuları

    Aşıklı Höyük 4 G-H deep sounding trench bone tools

    MÜNÜSE KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Prehistorya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NUR BALKAN ATLI

  2. Aşıklı Höyük yerleşmesinde ateş yerleri ve kullanımı

    Fire installations and their use in Aşikli Höyük

    MELİS UZDURUM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİHRİBAN ÖZBAŞARAN

  3. Aşıklı höyük kerpiç yapılarının korunması üzerine çalışmalar

    Başlık çevirisi yok

    YÜKSEL DEDE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Prehistorya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAVAŞ HARMANKAYA

  4. Küçük buluntular yoluyla Aşıklı Höyük topluluğunun çağdaşı topluluklarla etkileşimi

    Aşıklı Höyük's interactions with contemporary communities through small finds

    DEVRİM SÖNMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİHRİBAN ÖZBAŞARAN

  5. Aşıklı Höyük Sürmetaş endüstrisi ve sorunları

    Ground stone industry of Aşıklı Höyük and it's problems

    EMRE GÜLDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Prehistorya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NUR BALKAN-ATLI