İngilizce Kur'an çevirilerinde eşdeğerlik sorunu: M.A.S. Abdel Haleem ve Tarıf Khaldi örneği
Equivalence problems in Qur'an translations in English: M.A.S. Abdel Haleem and Tarif Khalidi samples
- Tez No: 453108
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ESRA GÖZELER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Din, Mütercim-Tercümanlık, Linguistics, Religion, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Kur'an, Tefsir, Kur'an Çevirisi, Eşdeğerlik, Dinamik Çeviri, Literal Çeviri, Anlam Kayıpları, Çeviribilim, the Qur'an, Tafsir, Qur'an Translation, Equivalence, Dynamic Translation, Literal Translation, Semantic Gaps, Translation Studies
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu çalışma İngilizce Kur'an çevirilerindeki eşdeğerlik sorunlarını M.A.S. Abdel Haleem ve Tarif Khalidi'nin Kur'an çevirileri uyarınca tespit ve tasnif etmeyi amaç edinmiştir. Bu çerçevede, mukayese ve tahlil metodları kullanılmıştır. Mona Baker ve Eugene Nida'ya ait eşdeğerlik kuramları ise çalışmanın dayandığı teorik zemindir. Eşdeğerlik sorunları kelime düzeyinde ve kelime üstü düzeyde olmak üzere iki ana başlık altında incelenmiştir. Kelime düzeyinde eşdeğerlik sorunları kültürel kavramlar, karmaşık semantik yapıdaki kelimeler ile üst ve alt anlamlı kelimelerdir. Kelime üstü düzeyde eşdeğerlik sorunları ise deyimler, mecazlar ve eş dizimli yapılardır. Kur'an çevirilerinde eşdeğerlik sorunlarına yönelik tespit edilen çeviri stratejileri kelimenin mahiyetini açıklama, yabancılaştırma ve kültürel uyarlamadır. Bu yöntemler içinde kelimenin mahiyetini açıklama yönteminin, eşdeğerlik sorunlarının çözümü için en işlevsel olan strateji olduğu tespit edilmiştir. Yabancılaştırma yöntemi, kaynak dilin hedef dilde kendini hissettirdiği ve hedef kitle için anlaşılması güç kelimelerin ortaya çıkmasına yol açarak, anlam kayıplarına yol açmıştır. Kültürel uyarlama ise, kaynak dil olan Arapçadaki bir kelime veya yapının hedef dilin kültürel art alanıyla ilişkilendirilmesi sebebiyle anlam kaymalarına yol açmıştır. Buna göre Abdel Haleem'in çoğunlukla dinamik çeviri yöntemini kullanarak, ayetlerin anlam düzeyinde eşdeğerini hedef dile aktardığı gözlenmiştir. Tarif Khalidi ise genellikle ilgili ayetin lafzına bağlı kalarak literal çeviri yöntemini kullanmıştır. Bu yöntemle eşdeğerlik sorunlarının çözülemediği görülmüştür. Çeviribilim kuramlarının bir cüzü olan eşdeğerlik, İngilizce Kur'an çevirilerinde de sıkça rastlanan problematik bir konudur. Yapılan çeviriler ve mütercimlerin bu sorunlara yönelik izlediği çeviri stratejileri, kimi zaman işe yarar olmakla birlikte, her daim uygulanamamıştır. Böylelikle Kur'an'ın mesajının hedef dil olan İngilizce'de eksiksiz iletilmesi bazı ayetler özelinde sağlanamamıştır. Edebîlik vasfını en belirgin şekilde taşıyan Kur'an'ın tercümesi yapılırken, çeviribilim bünyesinde oluşmuş kuramların dikkate alınması gerekmekte ve disiplinler arası çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine and classify equivalence problems in the Qur'an translations in English as per the translations by M.A.S. Abdel Haleem and Tarif Khalidi. To this end, comparison and analysis methods are used. Equivalence theories of Mona Baker and Eugene Nida are the theoretical grounds this study stands on. Equivalence problems are analyzed under two main titles as equivalence problems at word level and equivalence problems above word level. Equivalence problems at word level are cultural concepts, semantically complex words and superordinate and hyponym words. Equivalence problems above word level are idioms, fixed expressions and collocations. Translation strategies used for equivalence problems in Qur'an translations are paraphrasing, foreignizing and cultural substitution. Paraphrasing method is found to be the most functional strategy among these methods for eliminating equivalence problems. Foreignizing method leads to semantic gaps, causing to emerge incomprehensible words and structures for target audience. As for the cultural substitution method, it leads to semantic shifts as a word or structure, which belong to source language Arabic, to be associated with cultural background of the target language. Accordingly, it is observed that Abdel Haleem has mostly employed dynamic translation method and transferred the equivalence of verses' meanings to the target language. Tarif Khalidi, however, has usually adhered to wording of the subject verse and used literal translation method. Equivalence problems are found to remain unsolved. Equivalence, one part of the theories in translation studies, is a problematic topic which is frequently encountered in the translations of the Qur'an in English. Translations overall and the methods of translators for these problems are not practiced for each cases; they are sometimes effective, though. Thus, message of the Qur'an is not conveyed in full to the target language English. The theories of translation studies should be applied in case of translating the Qur'an which is a distinct literary text and interdisciplinary studies are needed.
Benzer Tezler
- A Stylistic and analytical approach to Can Yücel's poetry and its translation into English
Can Yücel'in şiirlerinin ve bunların Türkçe'den İngilizce'ye çevirilerinin biçembilimsel ve analatik olarak incelenmesi
NESLİHAN YETKİNER (KANSU)
- A critical study on Pınar Kür as author-translator: Authorial and translatorial styles in interaction
Yazar-çevirmen olarak Pınar Kür üzerine eleştirel bir inceleme: Yazar ve çevirmen biçemleri arasındaki etkileşimler
ELİF AKA
Doktora
İngilizce
2011
Mütercim-TercümanlıkBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEHNAZ TAHİR GÜRÇAĞLAR
- A historical and conceptual analysis of the terms used in the titles of Turkish Qur'an translations since 1923 (With a supplementary bibliography of the translations)
1923'ten günümüze kadar Türkçe Kur'an tercümeleri başlıklarında kullanılan terimlerin tarihsel ve kavramsal analizi ve bir Türkçe Kur'an tercümeleri bibliyografya çalışması
SEMA ÜSTÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
BibliyografyaBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM BERK ALBACHTEN
- Nisa suresinin İngilizce, Almanca ve Türkçe çevirilerinin sosyolojik ve kültürel açıdan incelenmesi
Research on the English, German and Turkish translations of the Surah An-Nisa in aspects of sociological and cultural
ESRA AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSEL NURSEN DURDAĞI
- Tevrat, İnciller ve Kur'ân'da H-S-B kökünün semantik açıdan incelenmesi
The semantic study of the root H-S-B in the Old Testament, New Testament, and the Quran
SAİDA SAİPOVA
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİS ALBAYRAK