Paris Bibliotheque Nationale'deki resimli Makâmât yazmaları
Pictorial writings Maqamat in Paris Bibliotheque Nationale
- Tez No: 453359
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHATTİN YAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Minyatür, Makâmât, Harîrî, BNF ve Süleymaniye yazması, Miniature, Maqamat, Hariri, BNF, Süleymaniye manuscript
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Arap edebiyatının şaheserlerinden biri olan Makâmât-ı Harîrî, 1054-1122 yılları arasında Basra'da yaşayan, ipekçilikle uğraşan ve ipekçilikle uğraştığından kendisine Harîrî lakabı takılan Ebu Muhammed el-Kâsım ibn Ali ibni Muhammed ibni Osman tarafından yazılmıştır. Harîrî, elli makâmeden oluşan Makâmât adlı eserinde toplumdaki çelişki ve çarpıklıklara dikkat çekmek maksadıyla hayalî kahraman Ebû Zeyd es-Serûcî'nin maceraları Hâris b. Hemmâm'ın dilinden akıcı bir üslûpla anlatılmıştır. Râvi olarak tanıtılan Hâris b. Hemmâm dünyayı dolaşan bir bilge, eserin kahramanı rolündeki Ebû Zeyd es-Serûcî ise dilenci kılığında kurnaz ve düzenbaz bir kişidir; güzel konuşarak insanları etkiler, amacına ulaşmak için her türlü yalanı söyler ve her hileye başvurur. Gittiği yerlerde Hâris b. Hemmâm ile karşılaşır, Hâris onu söylediği yalanlardan ve çevirdiği dolaplardan dolayı ayıplar, o da Hâris'ten kendisini bağışlamasını ister. Harîrî bu iki kişiyi karşıt davranışların birer simgesi olarak seçmiş, okuyucuya içinde yaşadığı toplumun iç yüzünü anlatmak istemiştir. Bu bakımdan eser devrinin siyasî, iktisadî ve fikrî durumunu belirttiği için büyük bir değer taşımaktadır. İlk dönem resimli el yazmalarından olan Makâmât'ın 13. yüzyıldan gelen beş resimli nüshası bilinmektedir. Bunların üçü Paris'te Bibliothéque Nationale'de bulunmaktadır. (Bibl. Nat. Arabe 3929, 6094, 5847). Diğerleri Leningrad'taki Asya İlimler Akademisindeki (no. 23) yazması ile İstanbul'da Süleymaniye kitaplığındaki (Esad Efendi 2916) Makâmât'tır. Tez konusu olan, BNF'de bulunan 5847 numaralı Makâmât yazmasında 99 tane, 6094 numaralı yazmada 39 tane, 3929 numaralı Makâmât yazmasında ise 77 tane minyatür bulunmaktadır. Süleymaniye, Esad Efendi, No. 2916 numaralı Makâmât yazmasında ise 56 minyatür bulunmaktadır. Bu yazmalardan BNF'de bulunan 5847 numaralı Schefer Harîrî'si 1237 tarihini taşır. 6094 numaralı yazma ise 1222 tarihini taşırken 3929 numaralı yazma tarihsizdir. Süleymaniye, Esad Efendi, No. 2916 numaralı yazmada ise, kompozisyonlarda görülen bazı düzensizlikler bu eserin bir olasılıkla 1250 civarında yapılmış bir kopya olduğu fikrini vermekedir. Bu yazmalardan 5847 numaralı yazma minyatürlerin işlenişi bakımından ayrıntılıdır ve dönemindeki insan tiplerini yansıtır. 6094 numaralı Makâmât yazmasında ise mimari basit ve çizgiselken tipler Bizans ve Hıristiyan yazmalarındaki tiplere benzemektedir. 3929 numaralı yazmada ise tipler Karagöz ve Hacivat'taki gibi kuklamsı tiplerdir. Süleymaniye, Esad Efendi, No. 2916 numaralı yazmada ise figür kompozisyonu ve mimari, 5847 numaralı Makâmât yazmasına benzemektedir. Ancak bu yazmada yer alan figürlerin yüzleri tahrip edilmiştir. Bu tarz bir tahribat tasvir düşmanlığının olduğu yıllarda ve daha sonrasında yapılmış olabilir. Bu yazmalarda yer alan minyatürler günlük hayattan, toplumun yaşam biçiminden gerçekçi kesitler sunmaktadırlar. 13. yüzyılda şekillenen ve kendine özgü belli bir üslûp kazanan bu resimler Türk-İslâm resim sanatının ilk örneklerini teşkil etmektedir.
Özet (Çeviri)
Arab literature masterpiece Makâmât one Harîrî, 1054-1122 living in Basra, between sericulture and sericulture Harîrî him from dealing ibn Ali ibn Muhammad Ibn was mounted nicknamed Abu Muhammad Al-eliminated as Osman. Harîrî, Makâmât, consisting of fifty at makâmeden in order to draw attention to a contradiction in the society and distortions fictional hero Abu Zayd Al-Serûcî 's adventures, was told by Hemman's language fluently. Rawi was introduced as the protagonist of the Hemmâm, including b., the work in the world through the eyes of one Abu Zayd Al-Serûcî is dressed as a beggar, cunning and wily is a person; is nice to talk to people, in order to achieve any kind of lie to tell, and each refers to cheat. Encounters with the battus places, including b. Hemmâm, Including told him lies and turned into the Cabinet because of the shame, he ask himself from forgiving. Harîrî choosed a symbol of these two people as the opposite behavior, he wanted to tell the reader insight into the society in which he lives. In this regard, the political, economic and intellectual works of the State, as it is a great value. The First period illustrated manuscript of Makâmât's is known as five illustrated copy of the 13th century. All three of them are in Bibliotheque Nationale in Paris. The others are the writing in Leningrad Academy of Asian Scicence and is Makamat in Suleymaniye library in İstanbul (Assad Efendi 2916). 99 miniature in 5847 number of Makamat writing in BNF, 39 miniature in 6094 number writing, 77 miniature in 3929 number Makâmât writing are located. In Süleymaniye, Esad Efendı, writing number ofNo. 2916, there are 56 miniatures Makâmât writing number. Schefer Harîrî of 5847 number moves dates 1273. While 6094 number writing moves dates of 1222, 3929 number writing moves no date. Süleymanıye, Esad Efendı, 2916 No. Write that number in some irregularitiesvin the composition of this work probably gives the idea that is a copy of one made around. 5847 number writing is detailed in terms of processing of miniatures and reflects the human type of that period in 6094 number Makâmât writing, while the architecture is simple and linear, types are similar to types in Byzantine and Christia writing. In 3929 number writing, types are such puppet as types in Hacivat and Karagöz. Süleymanıye, Esad, Efendı, No in figure 2916, the figurecomposition and arcitecture of number 5847. However, the the faces of the figures in this writing have been destroyed. This kind of destruction may have been made in years and later when teh enemy of portraying was. The miniatures located in this writing offer realistic sections from everyday life, lifestyle of society. This pictures which are the winner of a certain and distinctive shaped are first examples of Turkish- Islamic art.
Benzer Tezler
- Zahîrüddîn Muhammed Bâbür'ün Arûz risalesi (İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
Zahiruddin Muhammed Bâbür's Aruz risalesi (Review-transcription-index-facsimile)
REZA KHALILY
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
- 13.yüzyılda minai tekniğinde uygulanmış seramiklerde minyatür etkileri ve özgün tasarımlar
Miniature effects and original designs on ceramics applied in the 13th century with minai technique
DEVRİM TEKİN TÖMEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. FİLİZ ADIGÜZEL
- Paris Bibliotheque Nationale Supp. Turc. 344'te kayıtlı bir Kahramân-nâme örneği: Kıssa-i Kahramân-ı Kâtil (inceleme-metin)
Kahramân-nâme /Kıssa-i Kahramân-i Kâtil (Paris Bibliotheque Nationale Supp. Turc 344) (Analysis-text)
İMRAN İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN BARDAKÇI
- Kadınlar üzerine bir hikâye kitabı: Mekr-i Zenân (metin-inceleme)
A storybook on women: Mekr-i̇ Zenan (text-investigation)
MELTEM DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GENÇ
- İbni Mühennâ Lügati Bibliotheque Nationale nüshası (İnceleme - metin - tercüme - dizin)
Copy of İbni Mühenna Dictionary of Bibliotheque Nationale (Examination - text - translation - index)
KEMAL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOKER