Kamusal açık mekan kullanıcılarının alan kullanımlarını etkileyen faktörlerin parklar bağlamında incelenmesi: Lüleburgaz Gençlik Parkı örneği
Examining the elements that affect open public space use in context of public parks: Case study of Luleburgaz Genclik Park
- Tez No: 455364
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE LALE BERKÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kamusal Açık Alan, Kamusal Yeşil Alan, Park, Kullanıcı-Mekân İlişkisi, Kent Kültürü, Kentlilik Bilinci, Use of Public Space, Urban Green Area, Public Parks, Environment and Behaviour, City Culture, Citizen Consciousness
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Sanayi Devrimi ile birlikte kentleşmenin hızla artması yeni yaşam şartları ortaya koymuştur. Yeni yaşam şartlarına uyum sağlamaya çalışan kentli toplumların farklı ölçeklerde mekânsal gereksinimleri olmuştur. Kentlilerin birlikte vakit geçirebildikleri ve kent yaşantısının bireyler üzerinde yarattığı baskıyı bir nebze olsun azaltmalarına yardımcı olan bu alanlar arasında yeşil alanlar ilk sırada yer almaktadır. Kentli hayatının önemli bir parçasını oluşturan kamusal mekânlar, yaşayan organizmalar misali yüzyıllar içerisinde kentlerin ve toplumların değişen yapılarıyla birlikte sürekli değişikliklere uğramışlardır. Dönemlerin özelliklerini yansıtan kamusal alanlar, kullanıcıları ve kullanıcılarının çeşitli gereksinimleri doğrultusunda şekillenmişlerdir. İnsan yoğunluğunun her geçen gün arttığı günümüzde, kamusal açık alan üretiminin ve kullanımının aynı hızda artmadığı görülmektedir. Bu durumda kamusal açık alan kullanımları hangi etmenlere göre şekillenmektedir? Bu sorudan yola çıkarak, bu tez çalışmasında kentlerde ulaşımı en kolay ve kullanımı yaygın kamusal alan olan parklar üzerinden bu sorunun cevapları aranmıştır. Kamusal açık mekân kullanıcılarının alan kullanımlarını etkileyen faktörlerin parklar bağlamında incelendiği bu tez çalışması beş bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ana hatlarıyla açıklandığı giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi ve hipotezlere yer verilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümlerde çalışmanın teorik alt yapısı oluşturulmuştur. Alan çalışmasının yer aldığı dördüncü bölümde gözlemler ve anket çalışması verileri aktarılmıştır. Beşinci bölüm olan sonuç bölümünde ise genel bir değerlendirme yapılarak, öneriler getirilmiştir. Teorik çerçevenin oluşturulduğu ilk bölümde kamusal mekân çerçevesinde park kavramına ve parkların tarihsel süreç içindeki oluşumuna değinilmiştir. Parkların kentlerde üstlendikleri rekreasyonel, sosyal, ekolojik, estetik, ekonomik işlevlerden bahsedilerek parkların kentlerdeki rolleri iredelenmiş ve toplumların parklardaki rolüne değinilmiştir. Teorik çerçevenin ikinci adımını oluşturan üçüncü bölümde ise kamusal mekân olarak parkların insan ve toplum boyutuna değinilerek, kullanıcı ve park ilişkisinden, detaylarından bahsedilerek parklardaki insan kullanımlarını şekillendiren faktörler açıklanmıştır. Bu faktörler belirlenirken kamusal alan kullanımı gelişmiş ülkelerdeki çalışmalardan ve kaynaklardan faydalanılmıştır. Kamusal mekân kullanımını etkileyen dört ana faktör; kullanım ve aktiviteler, ulaşılabilirlik ve bağlantılar, konfor ve imaj, sosyallik başlıkları parklar üzerinden detaylı olarak incelenmiştir. Bu bağlamda ortaya çıkan etmenler üzerinde aktif ve başarılı kullanıma sahip parkları özetlemek gerekirse parklar farklı kullanım ve aktivite imkanları sağlayarak çeşitli yaş ve sosyal gruplara hitap etmelidir, kent ile kuvvetli bir bağlantıya sahip olmalıdır, konfor ve imaj açısından kullanıcılarını tatmin etmelidir ve son olarak da kullanıcıların sosyalleşmesine olanak sağlamalıdır. Bu bağlamda, dördüncü bölümde; kamusal alan kullanımı aktif ve küçük bir şehir olan Lüleburgaz'ın en eski ve geniş yeşil alanı olan Gençlik Parkı çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma alanı seçilirken küçük ölçekli bir şehrin çalışmalara yeni bir yaklaşım getirebileceği düşüncesi ile hareket edilmiştir. Aktivite ve kullanımlar, ulaşılabilirlik ve bağlantılar, konfor ve imaj, sosyallik başlıkları üzerinden hazırlanan anket Gençlik Parkı kullanıcıları ile yazar tarafından tesadüfi örneklem yöntemi ile yüzüyüze yapılmıştır. Anket çalışması sonucunda çıkan sonuçlara göre Gençlik Parkı'nın kullanıcılarına çeşitli kullanım ve aktivite imkanları sağlayarak çeşitli yaş ve sosyal gruplardan kullanıcılara hitap ettiği, kent ile kuvvetli bir bağlantıya sahip olduğu, konfor ve imaj açısından kullanıcılarını tatmin ettiği ve son olarak da kullanıcıların sosyalleşmesine olanak sağladağı ortaya çıkmıştır. Bu sayede öne sürülen hipotezler doğrulanmış ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda konuyla ilgili öneriler getirilmiştir. Beşinci bölüm olan sonuç bölümünde çalışma ile ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır. Buna göre çalışma boyunca incelenen faktörlerin küçük bir şehrin parkı olan Gençlik Parkı kullanıcılarının park kullanımını etkilediği açıkça ortadadır. Bu bağlamda yapılan çalışmanın anket sonucuna istinaden getirilen önerilerin park kullanıcıların memnuniyetini ve park kullanımını arttıracağı öngörülmektedir. Ancak kentleşme sürecini çok hızlı bir şekilde yaşamış olan Türkiye'de toplumun büyük çoğunluğu tarafından kentli olma kültürünün kavranamamış olduğu bilinmektedir. Çalışmanın sonucu genelleyerek aktarılacak olursa park kullanıcılarının çoğunluğunun kentteki diğer kamusal alanları da aktif bir şekilde kullandığı, kullanıcıların parka gelmeyi ve burada vakit geçirmeyi günlük/haftalık alışkanlıkları arasına yerleştirdiği ve bunu parkların kentlerde üstlendikleri işlevlerin bilincinde olarak yaptıkları görülmektedir. Bu durumda anket çalışması sonucunda getirilen önerilerin mevcut kullanıcıların memnuniyetlerini arttırmak ve yeni birkaç kullanıcıyı çekmekten öteye gitmeyeceğini söylemek yanlış olmayacaktır, ancakülke olarak daha kökten bir çözüme ihtiyacımız olduğu da ortadadır. Kentli olma, kentte yaşama kültürünün bir parçası ve ihtiyacı olan kamusal mekân kullanımı kentlilik bilincinin bireylere anlatılması, öğretilmesi yoluyla arttırılması mümkündür. Bireylerin bilinçlenmesi, toplumların açık-yeşil alanlar oluşturma konusunda etkin olmaları açısından önemlidir. Bununla birlikte şehir yöneticileri, şehir plancıları, peyzaj mimarları ve kentli halkın katılımının sağlandığı, bilinçli bir kamusal açık- yeşil alan üretim ve yönetim şekli oluşturulması ile toplumun kamusal mekânları sahiplenmelerine yardımcı olmak parkların kullanımlarını etkileyecektir.
Özet (Çeviri)
The rapid increase in urbanization with the Industrial Revolution has revealed new living conditions. Living conditions and daily routines of life have begun to change. The change of lifestyle had big impacts on the physical and social effects of cities on human life. New spatial requirements have emerged for urban societies trying to keep up with new living conditions. Urban societies needed to adapt to new living conditions have space requirements at different scales. Among these areas, green areas are at the top of the list, helping urbanites to spend time together and reduce the pressure on the individual that urban life has created. The need for open spaces where urban citizen can spend time together and where they can conceal the unhealthy living conditions in the cities has become a preoccupation for the creation of public spaces of different sizes. Public spaces, which constitute an important part of urban life, have undergone constant changes like living organisms with the changing structures of cities and societies for centuries. For this reason, the public open spaces started get shaped in accordance with the type of users and their needs. The public spaces that reflect the characteristics of the periods are shaped according to the various requirements of the users and users. It is seen that the production and use of public open space does not increase at the same rate as the human density increases day by day. In this case, what are the factors that affect the use of public open space? From this question, the answer to this question was sought through parks which are the easiest and most common public areas to be reached in the cities in this thesis study. In this context, the factors that affect use of public space were examined and evaluated within the context of public parks within the scope of this thesis study. The criterias of using public open space were examined through literature examples and the theoretical framework was established in this context. These factors affect the use of public space; Usage and Activities, Accessibility and Connections, Comfort and Image, Sociability. According to the criterias and subheadings formed in this direction, a small public park which has active user population was selected and a case study was carried out. The findings of the field study based on the results of the questionnaire survey with the users and the personal observation were explained. The proposed hypotheses have been confirmed and relevant proposals have been proposed in the light of the results obtained. This thesis study, which examines the factors affecting the field use of public open space users in the context of parks, consists of five parts. The purpose, scope, methodology and hypothesis of working in the introductory section, which the workshop outlines, are included. The theoretical sub-structure of working in the second and third sections was established. In the fourth part of the field study, xxiii observations and questionnaire data were given. In the final section, which is the fifth chapter, a general evaluation was made and suggestions were made. In the first part of the theoretical framework, the concept of park in the frame of public space and the formation of parks in historical process have been mentioned. Recreational, social, ecological, aesthetic, economical functions of parks in cities are mentioned and the roles of parks in cities are awarded and the role of the public in parks is mentioned. In the third section, which constitutes the second step of the theoretical framework, the factors that shape the human use of the parks are explained by explaining the details of the user and the park relation by referring to the dimension of the public and the community of the parks as public space. When these factors are determined, the use of public space has been exploited in studies and resources in developed countries. Four main factors influencing public space use are; Usage and activities, accessibility and links, comfort and image, sociality were examined in detail through parks. To summarize parks with active and successful use of the factors that arise in this context, parks should address different age and social groups by providing different uses and activities, have a strong connection with the city, satisfy users in terms of comfort and image, and finally, It should be possible. In this context, in the fourth chapter; has been chosen as the working area of the Gençlik Park, the oldest and largest green area of Lüleburgaz, which is an active and small city with public use. While choosing the study area, it has been thought that a small city can bring a new approach to work. The questionnaire prepared by using the activities and uses, accessibility and connections, comfort and image, sociality topics was made by the author of the Gençlik Park and the author by chance method of sampling. According to the results of the questionnaire survey, Gençlik Park has various uses and activities for its users, appealing to users from various age groups and social groups, having a strong connection with the city, satisfying the users in terms of comfort and image and finally enabling the users to socialize Has come out. The hypotheses put forward on this issue have been confirmed and relevant proposals have been proposed in the light of the results obtained. In the fifth section, a conclusion is given about the study. Accordingly, it is obvious that the factors examined during the study affect the use of the park by the users of the Gençlik Park, which is a small city park. It is envisaged that the recommendations made in the context of the survey in this context will increase the satisfaction of park users and the use of parking. However, it is known that in Turkey, which has experienced the urbanization process very rapidly, the majority of the society has not acquired the urbanization culture. It is seen that most of the park users actively use the other public spaces in the city as well, that users come to the park and spend time here in their daily / weekly habits if the end result of the work is generalized and they are aware of the functions parks have undertaken in the cities. In this case, it would not be wrong to say that the proposals made as a result of the survey study will not increase the satisfaction of existing users and attract more new users, but it is also necessary to have a more radical solution in the country. Urbanization, the use of public space as a part of the cultural product of living in the city, and the need to increase public awareness through the teaching and teaching of urban awareness. Individual awareness is important for ensuring that societies are effective in creating open-green spaces. However, helping the community to take ownership of public spaces will affect the use of parks through the creation of a conscious public open-green space production and management system provided by city administrators, city planners, landscape architects and citizens.
Benzer Tezler
- Assessing mothers' use of neighborhood open spaces
Annelerin mahalle açık alanları kullanımlarının değerlendirilmesi
ILGIN KURUM
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜCEL CAN SEVERCAN
- Kentsel boşlukların yeniden işlevlendirilerek yeşil altyapıya kazandırılması bağlamında tasarım sürecinin belirlenmesine yönelik bir model önerisi
A model proposal for the determination of the design process in the context of integrating re-functioning urban voids to green infrastructure system
NAZLI DENİZ ERSÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN AYTAÇ
- Examination of the links between communication and environment in urban areas and their change in the digital age
Kentsel alanlarda iletişim ve çevre arasındaki bağlantıların ve dijital çağdaki değişimlerinin incelenmesi
NERGİS AŞAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ERDEM KAYA
- Tarihi kentlerdeki açık mekanların değişen kullanımlarının değerlendirilmesi: Amasya örneği
The evaluation of the changing usage of the open spaces in the historic cities: Amasya example
YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
Doktora
Türkçe
2005
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Üniversite kampüslerinde evrensel tasarım: Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluyazı Kampüsü örneği
Universal desing in universities campuses: Example of Çankırı Karatekin University Uluyazı Campus
SADETTİN DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıÇankırı Karatekin ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN KELEŞ