Fotoaktivasyon analizi ile diş örneklerinde Sr/Ca oranının belirlenmesi
Determination of Sr/Ca ratio in teeth samples by photoactivation analysis
- Tez No: 459353
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL MARAŞ, PROF. DR. İSMAİL BOZTOSUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nükleer Fizik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Dişin yapısında stronsiyum (Sr), kalsiyum (Ca), baryum (Ba) ve magnezyum (Mg) gibi toprak alkali metaller mevcuttur. Bu alkali metallerden Sr/Ca oranı sıklıkla kullanılan bir parametredir. Dişlerde bol miktarda bulunan stronsiyum (Sr) ve kalsiyum (Ca) elementlerinin oranının biyolojik, arkeolojik, adli tıp ve antropolojik çalışmalarda sağlanacak yararın yanı sıra kişilerin farklı zaman dilimlerindeki beslenme alışkanlığı ve buna bağlı olarak refah düzeyleri, emzirme sürecinin insan sağlığına etkisi, çevresel faktörlerin beslenmeye ve hastalıklara etkisi, yaş-ırk tayini, gibi önemli sağlık konularına ışık tutması beklenmektedir. Bu tez çalışmasında amacımız, farklı yaşlarda insan dişi örneklerindeki stronsiyum (Sr) ve kalsiyum (Ca) elementlerinin oranlarının belirlenmesi ve beslenme alışkanlığı ile yaşın dişler üzerindeki Sr/Ca oranlarına olan etkisinin incelenmesidir. Akdeniz Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi hastalarından diş örnekleri toplanarak, toplanan örnekler ve standartlar (SrO ve CaO) 18 MeV'lik Bremsstrahlung enerjisine sahip Klinik Lineer Hızlandırıcı (cLINAC) ile belirli bir süre boyunca yüksek enerjili fotonlar ile ışınlanıp fotoaktivasyon gerçekleştirilmiştir. Daha sonra, örnekler ve standartlar, HPGe dedektör sistemi aracılığıyla gama spektroskopisi yöntemi ile analiz edilmiştir. Tahribatsız bir yöntem olan fotoaktivasyon analizi yöntemi, ülkemizde sağlık bilimi konusunda ilk defa bu çalışmada kullanılmıştır. Bu tez çalışması sonucunda, Fotoaktivasyon Analizi yönteminin, Diş örneklerinde Sr/Ca oranının belirlenmesinde uygun bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar ile Türkiye'de ilk defa diş numunelerinde Sr/Ca oranları ile ilgili bir veri tabanı oluşturulmuş ve bu veriler ileride yapılacak çalışmalar için de örnek teşkil edebilecektir. Yapılan analizler neticesinde, 12-18 yaş grubunda Sr/Ca oranının diğer yaş gruplarına göre daha belirleyici bir etkisinin olduğu sonucu elde edilmiştir. Ayrıca, sığır eti tüketiminin Sr/Ca oranlarına etkisi incelenmiş ve yine 12-18 yaş grubunda sığır eti tüketimin Sr/Ca oranlarına katkısının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Son olarak, Gazlı içecek tüketiminin Sr/Ca oranlarıyla olan ilişkisi incelenmiş ve yine 12-18 yaş grubunda gazlı içecek tüketiminin Sr/Ca oranının belirlenmesinde diğer yaş gruplarına kıyasla önemli rol oynadığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
There are alkaline earth metals present in the structure of teeth like strontium (Sr), calcium (Ca), barium (Ba) and magnesium (Mg). The Sr/Ca ratio is a frequently used parameter of these alkali metals. The ratios of strontium (Sr) and calcium (Ca) elements which are found abundantly in teeth will have benefits in biological, archeological and anthropological studies. Besides, this study is expected to provide an insight on health issues like eating habits -therefore welfare levels-of people within different time frames, effects of breastfeeding, environmental influence on disease and nutritional status, determination of age-race, evaluation of teeth quality, and evaluation of treatment success of teeth recovery. Our aim in this thesis study is to determine the ratios of strontium (Sr) and calcium (Ca) elements in human teeth samples of different ages, and investigate the effects of nutrition attitudes and age on Sr/Ca ratios. Teeth samples will be collected from the patients of Akdeniz University Faculty of Dentistry. The collected samples and standards (SrO and CaO) will be irradiated for a specific period of time under high energy photons with a clinical linear accelerator (cLINAC) of 18 MeV bremsstrahlung energy to achieve photo activation. Afterwards, the samples and standards will be analyzed with gamma spectroscopic analysis method using an HPGe detector system. Photo activation analysis, a non-destructive method, will be used for the first time associated with medical sciences in our country. As a result of this thesis study, it has been concluded that photoactivation analysis method is a suitable method for the determination of Sr/Ca ratios in teeth samples. A database on Sr/Ca ratios has been formed for the first time in Turkey. This database will also set an example for future studies. As a result of data analysis, it has been obtained that Sr/Ca ratio has a more pronounced effect in age category of 12-18 compared with other age categories. Moreover, the effect of beef consumption on the Sr/Ca ratio has been examined, and it has been established that the contribution of the beef consumption in the range of 12-18 age to the Sr/Ca ratio is higher than the one in other age ranges. Finally, the relationship between the fizzy drink and Sr/Ca ratio has been searched, and it has been seen that the fizzy drink consumption in the 12-18 age category also plays an important role on the determination of the Sr/Ca ratio when compared with the other age categories.
Benzer Tezler
- Fotoaktivasyon analizi yöntemi ile diş numunelerindeki element çeşitliliğin tespit edilmesi
Determination of element diversity into tooth samples by photoactivation analysis method
AHMET ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Fizik ve Fizik MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KARAKOÇ
- Identification of novel interaction partners of nuclear factor I B
Nükleer faktör I B'nin etkileşim partnerlerinin tanımlanması
AHMET ERDAL YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ASLI KUMBASAR
- Bazı toprak numunelerinde ağır metal konsantrasyonlarının fotoaktivasyon analizi ile belirlenmesi
Determınatıon of heavy metals ın some soıl samples by photoactıvatıon analysıs
OSMAN AĞAR
Doktora
Türkçe
2016
Fizik ve Fizik MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL BOZTOSUN
- Fotoaktivasyon yöntemi ile kum numunelerinin elementel analizi ve fotofisyon ürünlerinin belirlenmesi
Elemental analysis of sand samples by photoactivation and detection of photofission products
CANEL EKE
Doktora
Türkçe
2015
Fizik ve Fizik MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL BOZTOSUN
- Fotoaktivasyon analiz yöntemi ile antik sikkelerin element konsantrasyonlarının belirlenmesi
Determination of elemental concentrations of antique coins by photoactivation analysis method
CAN ERTUĞAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Fizik ve Fizik MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL BOZTOSUN