Étude comparative des quatre traductions en turc du livre « Les Mémoires D'un âne » d'après différentes théories de la traduction
« Bir Eşeğin Anıları » eserinin Türkçeye yapılmış dört çevirisinin çeşitli çeviri kuramlarına göre incelenerek yapılan karşılaştırmalı analizi
- Tez No: 461489
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜL BAYSAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fransız Dili ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, French Linguistics and Literature, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Fransızca
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fransız Dili Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu doktora tezinde, çocuk edebiyatının dünyaca ünlü Fransız yazarı Comtesse de Ségur'ün“Bir Eşeğin Anıları”romanının Türkçe'ye yapılan bütün çevirileri büyük bir titizlikle incelenmiştir. Çevirilerin incelenmesine paralel olarak çeviri kuramları gözden geçirilmiş ve kuramcılar tarafından geçmişten günümüze yapılan çeviri tanımları taranmıştır. Bu araştırmaların sonucunda çocuk edebiyatı çevirisi yaklaşımıyla belirlediğimiz ve kaynak odaklı çeviri tanımına uyan, farklı yıllarda (1940, 1948, 1959, 2006) yapılmış dört çeviri karşılaştırmalı çeviri analizi amacıyla seçilmiştir. Romanın diğer çevirilerini uyarlama kategorisinde değerlendirmenin daha doğru olacağı düşünülmüştür. Çalışmamızın amaçları doğrultusunda, çeviri kuramlarının bir kısmı çocuk edebiyatının özelliklerine göre yorumlanmıştır. Ardından, « Bir Eşeğin Anıları » romanının çevirilerinin Türk Edebiyatı çoğuldizgesindeki konumunu belirlemek üzere Even Zohar'ın « Polysystem Theory » adlı kuramı kapsamında dizgesel bir analiz yapılmıştır. Daha sonra, seçilen dört farklı çeviride Lawrence Venuti'nin ileri sürdüğü“yabancılaştırma ve yerelleştirme”, Vinay ve Darbelnet'nin benimsediği“yedi çeviri basamağı”ve Danica Seleskovitch'in“Yoruma Dayalı Çeviri”kuramının benimsediği çeviri stratejilerilerine göre karşılaştırılmalı olarak özel adlar, yer adları ve kültürel ögeler (yiyecekler, giysiler, dinsel ögeler, para birimleri, saatler ve ölçü birimleri) incelenmiştir. Böylelikle, çevirmenlerin çeviri sürecinde uyguladıkları ya da göz ardı ettikleri stratejiler doğrultusunda çeviri tutumları saptanmıştır. Gerçekleştirdiğimiz araştırma ve veri tarama çalışmaları sonucunda, ülkemizdeki çocuk edebiyatı çevirilerinin karşılaştırmalı analiz çalışmalarında, birden çok çeviri kuramının aynı anda kullanılmadığı saptanmıştır. Bu çalışmamızda, çocuk edebiyatı yapıtlarının özellikle eğitici özelliklerinin hedef dile aktarılabilmesi önemsendiğinden, kaynak odaklı bir yaklaşım izlenerek ve birçok kuramdan yararlanılarak oluşturulan « eklektik bir yöntem » in kullanımının daha verimli olacağı savunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Within the scope of this study, all Turkish translations of the novel“Les Mémoires d'un Âne”, penned by Countess of Ségur, a well-known French author of children's literature were analyzed in detail. In parallel to this analysis, theories of translation studies were examined and the definitions of translation as put forward by translation scholars throughout the history were discussed. At the end of this survey, four different translations of the novel which were published in 1940, 1948, 1959 and 2006 were selected for the textual analysis as they fit to the definition of source-oriented translation as set out in the study within the context of translation of children's literature. Furthermore, it was found out that the other translations of the novel should be assessed in the adaptation category. For the purposes of the study, a number of translational studies were discussed in accordance with the inherent features of the children's literature. Then, within the framework of Even-Zohar's“Polysystem Theory”, a systemic analysis was carried out to determine the position of Turkish translations of“Bir Eşeğin Anıları”in the home literary polysystem. Next, a comparative analysis was conducted on the proper names, toponyms and culture-specific items (food, clothing, religious elements, and currencies, units of time and measurement) in the four abovementioned translations. The textual analysis was based on“foreignization and domestication”approach by Venuti,“seven translation procedures”as adopted by Vinay and Darbelnet and lastly the translation strategies adopted by Danica Seleskovich in her“Interpretive Model”. In this way, the translators' approaches to translation were uncovered in the light of the strategies they adopted or disregarded during the act of translation. At the end of the surveys and data analysis, it was observed that none of the earlier studies on the comparative analysis of the translations of children's literature in Turkey adopted more than one translational theory concurrently. On the other hand, in this study, it was argued that especially the educational characteristics of children's literature should be transferred into the target language. Therefore, it was suggested that a source-oriented“eclectic approach”which will be based on more than one theoretical study should be adopted. It is thought that the translation of children's literature bears similarities to foreign language teaching for children. Thus, a number of principles and characteristics which the translator of children's literature should have were set out in the study.
Benzer Tezler
- Un Travil compare sur les trilogies de Jean Giono et de Yaşar Kemal
Jean Giono ve Yaşar Kemal'in trilogyaları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
ABDULHALİM AYDIN
Doktora
Fransızca
1996
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ÖZMEN
- İki psikolojik romanın karşılaştırılması, Eylül ve La Princesse de Cleves
A Study of the comparative study of two psychologie novels: Eylül and La Princesse de Cleves
MESUT BULUT
Doktora
Türkçe
1997
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM AKSOY
- L'emploi comparé des temps et des indicateurs de temps dans les textes narratifs en Français et en Turc
Zaman ve zaman belirteçlerinin Türkçe ve Fransızca anlatısal metinlerde karşılaştırmalı olarak kullanılması
SELİN DANIŞMAN
Yüksek Lisans
Fransızca
2009
Batı Dilleri ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. AYŞE KIRAN
- Garibname'nin dili üzerinde sistematik bir gramer çalışması
Başlık çevirisi yok
AVNİ GÖZÜTOK
Doktora
Türkçe
1991
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EFRASİYAP GEMALMAZ