Ortaokul Türkçe ders kitaplarının söz varlığı üzerine art zamanlı bir inceleme 1947 tarihli Türkçe 1 ve MEB 2014 Türkçe 6 ders kitapları örneği
A diachronic research on vocabulary of secondary school Turkish coursebook 1947 - dated Turkish 1 and sample of MEB 2014 Turkish 6 grade coursebook
- Tez No: 465895
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA SARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: dil, söz, söz varlığı, ders kitabı, neolojizm
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mevlana Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Bir sesli işaret sistemi olan dil, aynı toplulukta yaşayan veya aynı milletten olan insanların anlaşmasını sağlayan en gelişmiş iletişim aracıdır. Bu iletişimde söz varlığının önemi büyüktür.“Söz varlığı, bir dilde bir takım seslerin bir araya gelmesiyle kurulmuş simgeler, kodlar – ya da dil bilimindeki terimiyle göstergeler – olarak değil, aynı zamanda o dili konuşan toplumun kavramlar dünyası, maddi ve manevi kültürünün yansıtıcısı, dünya görüşünün bir kesiti olarak düşünülmelidir.”(Aksan, 1996: 16). Söz varlığı zamana bağlı olarak değişmektedir. Günlük gazetelerin 10 yıllık arayla basılmış iki nüshası karşılaştırılırsa bu değişim somut biçimde görülebilir. Söz varlığında zamanla ortaya çıkan değişmeyi çok iyi gösteren bir diğer araç da ders kitaplarıdır. Bu araştırmada 1947 tarihli Türkçe I ders kitabı ile 2014-2015 öğretim yılında okutulan MEB Türkçe 6 ders ve çalışma kitaplarının söz varlığı şu sınırlılıklara bağlı kalınarak tespit edilmiştir:“Yerli ve yabancı sözcükler, atasözleri, deyimler, kalıp sözler, ikilemeler, kalıplaşmış sözler ve sözcük türleri”. Çalışmada dil devrimiyle söz varlığında ortaya çıkan değişmelerin 1947 tarihli Türkçe I ders kitabına nasıl yansıdığı, söz varlığındaki bu değişmenin öğrencilere nasıl aktarıldığı tespit edilmiş, kitap söz varlığı açısından MEB 2014 Türkçe 6 ders kitabı ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca 1947 tarihli Türkçe I ders kitabında neolojizm (yenileşme) üzerinde de durulmuştur. Araştırmada betimsel tarama modeli ve doküman incelemesi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde problem durumu, araştırmanın önemi, amacı, sınırlılıkları ve tanımlar verilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde söz varlığının tanımı ve kapsamı üzerinde durulmuş ilgili araştırmalar ve yayınlara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi ve uygulama süreci yer almaktadır. Dördüncü bölümde elde edilen bulgular ve bulguların yorumlanması yer almaktadır. Beşinci bölümde araştırma sonuçları ortaya konmuş ve öneriler sunulmuştur. Araştırmanın sonucunda art zamanlı olarak incelenen kitapların söz varlığı tespit edilmiş ve karşılaştırmaları verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Language, a voiced sign system, is the most developed communication means providing to get in touch with people who lives in the same community or the members of same nation. In this communication, vocabulary has a great importance.“Vocabulary should be thought not only symbols, codes consiting of some voices in a language – or as a linguistics term instruments – but also world of concept of which a community talking that language, reflector of material and spiritual culture, a section of world-veiw”(Aksan, 1996: 16). Vocabulary has been changing depending upon time. If two copies of a daily newspaper pressed in ten year's period were compared, this change could be seen obviously. Other means which indicates the change in vocabulary during time perfecly is coursebooks. In this research 1947 - dated Turkısh I and sample of MEB 2014 Turkish 6 Grade Coursebook and Workbooks were determined with bound to these limits of vocabulary:“native and foreign elements, proverbs, idioms, routines, reduplications, stereotypes and word types”. In research, with language revolution, effects of changes in vocabulary in 1947 - dated Turkısh I coursebook and how these changes were transfered to the students is determined. The book, in terms of vocabulary, is compared with MEB 2014 Turkısh 6 Grade Coursebook. Besides in 1947 - dated Turkish I Coursebook innovation (neologism) is emphasized. In research, descriptive scanning model and documentary analysing tecniques are used. In the first part of the research situation of the problem, importance of research, intention, limitation and definitions are stated. In the second part of the research, definition of vocabulary and its content are emphasized and related studies and editions are placed. In the thirth part method of resarch and implementation process are stated. In the fourth part, derived finding and interpretation of findings is stated. In the fifth part, consequences of researh are revealed and suggestions are presented. In the conclusion of the research vocabulary of books, which are analyzed diachronicly, is determined an their comparisons are given. Key Words : Language, word, vocabulary, coursebook, neologism
Benzer Tezler
- Sözcük öğretimi yoluyla ortaokullarda Türkçe dil bilincinin kazandırılması
Raising Turkish language awareness in secondary schools through word teaching
ZEKİYE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAMİ BASKIN
- Türkçe dersi ortaokul öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerin söz varlığı üzerine bir araştırma
Thi̇s i̇s study related to exi̇stance of vocabulary whi̇ch takes place i̇n the acti̇vi̇ti̇es of course books i̇n turki̇sh lesson at elemantary school
FARUK DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimSiirt ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAHİT EPÇAÇAN
- 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı ögeleri üzerine bir inceleme
A study on vocabulary items in 6, 7 and 8th grade Turkish textbooks
FATMA KARGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET NURİ KARDAŞ
- Söz varlığı ve sözcük öğretimi öğretimi üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi (Ortaokul düzeyi)
Evaluation of postgraduate thesis on vocabulary and vocabulary teaching (Secondary school level)
EKREM SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİGAR İPEK EĞİLMEZ
- Kelime öğretimine yönelik lisansüstü tezlerin incelenmesi: Bir meta-analiz ve meta-sentez çalışması
Examination of postgraduate theses on vocabulary teaching: A meta-analysis and meta-synthesis study
NURBANU KANSIZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZMİYE NAZAN BEKİROĞLU