Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastalarda sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of health literacy levels in patients who apply to family medicine clinic and the factors related to this level
- Tez No: 466486
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALUK MERGEN, UZMAN UMUT GÖK BALCI
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İzmir Tepecik Eğt. ve Arş. Hast.
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
AMAÇ: Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi (EAH) Aile Hekimliği Polikliniği'ne başvuran bireylerde Türkiye Sağlık Okuryazarlığı-32 (TSOY-32) ölçeği kullanılarak sağlık okuryazarlığı düzeyinin tespit edilmesi ve bu düzeyin sosyodemografik ve ekonomik, sağlık durumu, sağlıkla ilgili bilgiye ulaşma yolu ve sağlık hizmeti kullanımı değişkenleri ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. GEREÇ VE YÖNTEM: Kesitsel-analitik tasarım tipinde olan bu çalışmanın evrenini Tepecik EAH Aile Hekimliği Polikliniğine veri toplama tarihlerinde başvuran bireylerden oluşmaktadır. Örneklem seçimi yapılmayıp dahil edilme ve dışlama kriterlerine göre değerlendirildiğinde kalan 141 kişi çalışmanın örneklem grubunu oluşturmuştur. TSOY-32 ölçeği kullanılarak belirlenen sağlık okuryazarlığı düzeyi çalışmanın bağımlı değişkeniydi. Bağımsız değişkenler ise; sosyodemografik ve ekonomik, sağlık durumuyla, sağlık hizmeti kullanımıyla ve sağlıkla ilgili bilgiye ulaşma yoluyla ilgili değişkenler olarak gruplanmıştır. Veriler hazırlanan anket formu aracılığıyla polikliniğe başvuru gününde araştırıcı tarafından yüz-yüze görüşülerek toplanmıştır. TSOY-32 ölçeğinin genel indeks puanı ve alt boyut puanları hesaplanıp, sağlık okuryazarlığı kategorileri oluşturulmuştur. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki analizlerde Student T Testi, Varyans Analizi, Pearson Korelasyon Analizi ve Lineer Regresyon Analizi-Enter yöntemi kullanılmıştır. Çalışma için etik kurul onayı ve bireylerden bilgilendirilmiş gönüllü onam alınmıştır. BULGULAR: Yaş ortalaması 47,30±15,88 olan bireylerin %55,3'ünü kadınların oluşturduğu, %66,7'sinin evli, %64,5'inin ilkokul ve altı eğitim düzeyinde, %31,9'unun emekli olduğu ve %41,8'inin sosyal güvencesinin bulunmadığı saptanmıştır. Eşdeğer hane halkı kullanılabilir geliri ortalaması 1316,67±867,57 TL'dir. Grubun %61,0'ının en az bir kronik hastalığı mevcuttur ve %44,0'ı genel sağlık durumunun iyi olduğunu düşünmektedir. Son bir yılda sağlık kurumlarına ve aile sağlığı merkezine başvuru ortalaması sırasıyla 12,22±10,66 ve 2,72±3,69'dur. Bireylerin %50,3'ünün son on yılda en az bir kez hastaneye yatışı bulunmaktadır. Sağlıkla ilgili edinilen bilgileri her zaman/genellikle sağlık çalışanlarından elde edenler araştırma grubunun %63,9'unu oluşturmaktadır. TSOY-32 ortalama indeks puanı 28,95±5,86,“tedavi ve hizmet”ve“hastalıklardan korunma ve sağlığın geliştirilmesi”alt boyutlarının ortalaması sırasıyla 29,55±6,27 ve 28,36±5,93'tür. Yüzde 60,3'ünün sağlık okuryazarlığı sorunlu-sınırlı, %20,6'sının yetersiz, %17,0'ının yeterli ve %2,1'inin mükemmeldir. Sağlık okuryazarlığının; kadınlarda erkeklere göre 3.501 puan daha düşük olduğu, eşdeğer hane halkı kullanılabilir gelirinin bir birimlik artışında 0.001 puan arttığı, son on yılda hastaneye yatış yapanlarda 2.099 puan düşük olduğu, internetten sağlıkla ilgili bilgi alma sıklığı arttıkça 1.294, broşür, afiş ya da kitaptan sağlıkla ilgili bilgi alma sıklığı arttıkça ise 1.613 puan arttığı saptanmıştır. SONUÇ: Bireylerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri oldukça sınırlı ve yetersizdir. Cinsiyet, gelir, hastane yatışı, internetten ya da broşür, afiş, kitaptan sağlıkla ilgili bilgiyi elde etme sıklığı bu düzeyde etkilidir. Sağlık okuryazarlığına etki eden değişkenlerin ortaya konması, bu değişkenler dikkate alınarak planlama yapılması, sağlık okuryazarlığını geliştirmeye yönelik politikalar üretilmesi, bireylerin sağlık okuryazarlığının arttırılması konusunda yararlı olabilir.
Özet (Çeviri)
AİM: To determine the level of health literacy by using the Turkish Health Literacy-32 (TSOY-32) scale in the individuals who applied to the Tepecik Education and Research Hospital (ERH) Family Medicine Clinic and the relationship between this level and socio-demographic and economic, health status, health service utilization variables. MATERIALS AND METHODS: The target population of this study, which was of cross-sectional analytical design type, constitutes the individuals who applied to the Tepecik ERH Family Physician Clinic in data collection dates. The sample selection was not made and when evaluated according to the inclusion and exclusion criteria, the remaining 141 individuals constituted the sample group of the study. The level of health literacy determined using the TSOY-32 scale was the dependent variable of the study. The independent variables were grouped as socio-demographic and economic, health status, health care utilization and health related information. The data were collected by face-to-face interview by the investigator on the application day to the clinic via the prepared questionnaire. General index scores and subscale scores of TSOY-32 scale were calculated and health literacy categories were established. Student's T Test, Variance Analysis, Pearson Correlation Analysis and Linear Regression Analysis-Enter method were used in the analyzes between dependent and independent variables. Ethical committee approval and informed voluntary consent from the individuals were obtained for the study. RESULTS: It was found that 55.3% of the individuals with an age average of 47.30 ± 15.88 were women, 66.7% were married, 64.5% were in primary and lower education, 31.9% were retired and 41.8% had no social security. The average income of the equivalent households was 1316,67 ± 867,57 TL. 61.0% of the group had at least one chronic illness and 44.0% thought that general health status was good. In the last year, the average number of applications to health care center and family health center were 12,22 ± 10,66 and 2,72 ± 3,69, respectively. 50.3% of the individuals had been hospitalized at least once in the last decade. 63.9% of the study group said that they always / generally obtained the health-related information from the health care workers. TSOY-32 mean index score was 28,95 ± 5,86, and the means of“health care”and“disease prevention and health promotion”subscales were 29,55 ± 6,27 and 28,36 ± 5,93, respectively. 60,3% of them were problematic in health literacy, 20,6% were inadequate, 17,0% were adequate and 2,1% were perfect. Health literacy, was 3.501 points lower than men in women, increased 0.001 points in one unit increase of equivalent households' income, was 2.099 points lower in those who hospitalized in the last decade, increased 1.294 points in every increase of frequency of getting information about health from the internet and 1,613 points in every increase of frequency of getting information about health from brochures, posters or books. CONCLUSION: Health literacy levels of the individuals are very limited and inadequate. Gender, income, hospitalization, the frequency of getting information about health from internet or brochures, posters, books were influential at this level. To find out variables that affect health literacy, to plan by considering these variables and to create policies to improve health literacy can be useful in increasing the health literacy of individuals.
Benzer Tezler
- Gebe kadınlarda sağlık okuryazarlığı ile genital hijyen davranışları ve bunlarla ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of health literacy and genital hygiene behaviors along with related factors in pregnant women
EMRE MUSAOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSakarya ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. HASAN ÇETİN EKERBİÇER
- Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran hastalarda siberkondri düzeyinin hekim algısı ve e-sağlıkokuryazarlığı ile ilişkisinin incelenmesi
The relationship between cyberchondria level and physician perception and e-health literacy in patients applying to Family Medicine Outpatient Clinic
ÇAĞLA İLBAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEBAHAT GÜCÜK
- Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastalarda siberkondri düzeyleri ve sağlık okuryazarlığı ile ilişkisi
Cyberchondria levels and relationship with health literacy in patients who applied to the family medicine outpatient clinic
İSA EMRE GÜLTEKİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF HAYDAR ERTEKİN
- Aile Hekimliği polikliniğine başvuran hastalarda sağlık okuryazarlık düzeyi ile hastalanma ve tedavi arayış davranışları arasındaki ilişki
The relationship between HEALTH literacy level and illness and treatment seeking behaviors in patients applying to family medicine outpatient clinic
ECEM DİCLE ASAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KASIM
- Ankara Şehir Hastanesi Aile HekimliğiPolikliniği'ne başvuran 18 yaş ve üzeri bireylerinsağlık okuryazarlık düzeyi ile grip aşısı hakkındabilgi tutum ve davranışları arasındaki ilişki
The relationship between health literacy level ofindividuals aged 18 and above applying to Ankara CityHospital Family medicine policlinic and theirknowledge, attitudes and behaviors regardinginfluenza vaccination
BURCU YAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KASIM