İmgelenebilir kentsel mekânların niteliklerinin fraktal yaklaşım ile saptanması ve bir tasarım gramerinin geliştirilmesi
Determining the characters of imaginable urban spaces with fractal approach and development of a design grammar
- Tez No: 472667
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE TEKEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Bu çalışmada, imgelenebilir kentsel mekânların tasarımına ilişkin girdileri elde etmek ve bir tasarım grameri altlığı oluşturmak hedeflenmiştir. Çalışmada imgelenebilir mekânların fiziksel nitelikleri fraktal değerlendirme yöntemi ile saptamıştır. Sokak ölçeğinde gerçekleştirilen çalışmada sokak vistaları üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışma iki aşamalı bir araştırma süreci ile gerçekleşmiştir. İlk aşamada, örneklem olarak belirlenen kentlerden (Londra ve Chicago) toplam 42 adet sokak vistasına ait resim seçilmiştir. Örneklem kentler ve resimlerin seçiminde sokakların fiziksel niteliklerinin farklılaşması (sokaktaki bina formları, bina tipleri, cephe detayları, donatı elemanlarının yoğunluğu, peyzaj yoğunluğu, bina yükseklik farklılıkları, sokak genişliği ve sokakların kapalılık oranları) belirleyici olmuştur. Daha sonra, sokak vistasına ait fraktal boyut hesaplanmıştır. Sokak vistasına ait fraktal boyutu etkileyen fiziksel nitelikler tanımlanmış, bu nitelikler ve fraktal boyut arasındaki ilişki korelasyon analizi ile incelenmiştir. Bu analiz sonucunda, imgelenebilir mekânların tasarımında sıra ile bina cephelerinin, sokak genişliğinin, bina çatılarındaki uç noktaların sayısının, donatı elemanlarının yoğunluğunun, sokağın kapalılık oranının, sokaktaki toplam bina sayısı ve peyzaj yoğunluğunun önemli olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, 170 katılımcı üzerinde tanıma testi ile zihinsel imge değerlendirmesi yapılmış, katılımcıların sokak resimlerini tanıma performansları ve resimlerin tanınmasını sağlayan nitelikler araştırılmıştır. Resimlerin tanınma performansı ve sokak vistasına ait fraktal boyut arasında istatistiki olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bina cepheleri ve sokağın kapalılık oranı resimlerin tanınmasında ağırlıklı olarak belirleyici olmuştur. Resimlerde, bina cepheleri, donatı elemanlarının yoğunluğu ve peyzaj yoğunluğu arttıkça, zihinsel imgenin akılda kalıcılığı da artmıştır. Sonuç olarak, fraktal geometrinin zihinsel imge ile olan ilişkisi net bir biçimde ortaya konulmuş ve imgelenebilir mekânların oluşumuna yönelik bir tasarım grameri geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to obtain data related to the design of imaginable urban spaces and to create a design grammar basis. In the study, the physical characters of imaginable spaces were determined by fractal evaluation method. In the study carried out on the street scale, the evaluations were made on street vistas. The study was conducted with a two-stage research process. In the first stage, a total of 42 street vistas images were selected from the cities (London and Chicago) identified as the sample. In the selection of sample cities and images, the differentiation of the physical characters of the streets (the forms of the building in the street, the building styles, the details of the facade, the density of the furniture elements, the density of the landscapes, the building height differences, the street width and the street enclosure rates) have been determinative. Then the fractal dimension of street vista was calculated. The physical characters affecting fractal dimension of street vista were identified, the relationship between these characters and the fractal dimension was examined by correlation analysis. As a result of this analysis, in the design of the imaginable spaces, respectively, the building facades, the street width, the number of peak points on the building roofs, the density of the furniture elements, the enclosure rate of the street, the total number of buildings in street and the density of landscape have been identified as important. In the second stage, mental image evaluation was carried out with recognition test on 170 participants, and participants' recognition performance of street images and the characters that enable images to be recognized were investigated. It has been proven that there is a statistically significant and positive relationship between the recognition performance of the images and the fractal dimension of the street vista. The building facades and enclosure rate of street have been determinative in recognizing images mainly. In the images, as the building facades, the density of the furniture elements and the density of landscape increase, the mental image has remained in mind. As a result, the relationship of fractal geometry with the mental image has been clearly demonstrated and a design grammar has been developed for the formation of imaginable spaces.
Benzer Tezler
- ?Yer? üzerine bir okuma denemesi: Samatya'da ?yer-kurma? pratikleri
A reading attempt on 'place': Place-making practices in Samatya
EZGİ TUNCER GÜRKAŞ
- Bir uzlaşma ortamı olarak tuval-mekan
Canvas-space as a medium of reconciliation
ATIL AGGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Trabzon kentsel dokusunda morfolojik analiz
Morphological analysis of the built environment in Trabzon
PELİN DURSUN
Doktora
Türkçe
2002
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜN SAĞLAMER
- Examination of the links between communication and environment in urban areas and their change in the digital age
Kentsel alanlarda iletişim ve çevre arasındaki bağlantıların ve dijital çağdaki değişimlerinin incelenmesi
NERGİS AŞAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ERDEM KAYA
- Alışveriş merkezlerinin tarihsel süreç içinde gösterdiği değişimler ve mekansal kurgularının sosyal yaşam üzerindeki etkilerinin örnekler üzerinde analizi
The innovation of shopping malls within the historical process and the analogous analysis of its effects, of social life of the spatial fantasies
İLDEM AYTAR
Doktora
Türkçe
2013
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR ALTAN