Gelişimsel cümle analizi (GECA) ve üretimsel sözdizimi indeksi (Üsi) Türkçe uyarlaması ve ortalama sözce uzunluğu ile ilişkisinin incelenmesi
The adaptation of developmental sentence analysis (DSS) and index of productive syntax (İPSYN) to Turkish and the analysis of its correlation with mean length of utterance
- Tez No: 478914
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA ÖZCEBE, PROF. DR. FAHRİYE FİGEN TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Kulak Burun ve Boğaz, Linguistics, Otorhinolaryngology (Ear-Nose-Throat)
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Odyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Bu çalışmada doğal dil örneği ile dil gelişimini değerlendiren Gelişimsel Cümle Analizi (GECA) ve Üretimsel Sözdizimi İndeksi (ÜSİ) yöntemlerinin Türkçe uyarlamasını yapmak ve bunların Ortalama Sözce Uzunluğu ile aralarındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Bu doğrultuda 2;0-5;11 yaş arası 40 kız 40 erkek çocuk altışar aylık 8 grupta toplanmıştır. 20-30 dakikalık çiftlik seti oyuncaklarıyla oynadıkları sohbet bağlamında ürettikleri son 50 cümleleri GECA, ilk 100 sözceleri ise ÜSİ için tespit edilmiştir. Dil edinimi üzerine literatür taraması ve çocukların üretimlerinin incelenmesiyle GECA ve ÜSİ için dil bilgisel başlıklar belirlenmiştir ve her çocuğun yöntemlerin alt başlıklarına göre değerlendirilmeleriyle yaşlara özgü değerler elde edilmiştir. Hem GECA hem ÜSİ güvenilirliğinin değerlendirilmesi için çocukların %20'si iki ayrı değerlendirici tarafından ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışma sonucunda; GECA değerlerinin yaşa bağlı sürekli artış gösterdiği, ancak bu artışın her başlık için tutarlı olmadığı görülmüştür. Değerlendirme sonucunda elde edilen değerlerin kız ve erkekler arasında anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır ve GECA'nın OSU ile yüksek oranda anlamlı ilişkisi olduğu belirlenmiştir. ÜSİ değerlerinin ise 4;6-5;0 yaş grubunda minimal düşüşten sonra artarak devam ettiği görülmüştür. Ancak bu artış GECA'ya benzer olarak başlıklara özgü olarak gözlenmemiştir. Değerler cinsiyete bağlı olmamakla birlikte, OSU ile yüksek oranda anlamlı ilişkisi olduğu görülmüştür. Son olarak Türkçeye uyarlaması yapılan GECA ve ÜSİ'nin birbiriyle ilişkisinin incelenmesinde yine yüksek korelasyon değeri elde edilmiştir. 2;0-5;11 yaş arası Türkçe konuşan çocukların dil gelişimlerinin bu yöntemlerle değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The study aims to adapt Developmental Sentence Scoring (DSS) and Index of Productive Syntax (IPSyn), which assess language development with natural language samples, to Turkish; and to compare the results with Mean Length of Utterance (MLU). Accordingly, 80 participants aged between 2;0 and 5;11 are grouped into eight at intervals of six months; and 40 males and 40 females are included totally. For DSS, last 50 sentences and for IPSyn first 100 utterances produced by the participants during 20-30 minutes of play with farm toy set are determined. The grammatical categories of DSS and IPSyn are composed by literature review on child language acquisition and analyzing the utterances of the participants, as a result, scores are obtained for to age groups assessing the participants according to categories of both DSS and IPSyn separately. To determine the reliability of the methods, %20 of the participants are observed by the 2 coders not only for DSS but also for IPSyn. The results show that DSS scores increase as the age increases, however, the scores do not increase in all grammatical categories consistently. Moreover, DSS scores are not statistically significant between genders, but they are highly correlated with MLU. As for IPSyn, the scores continually rise except for the minimal decline in the group of 4;6-5;0. As being similar to DSS, the grammatical categories of IPSyn do not increase consistently. Being independent of gender effect, IPSyn is highly correlated with MLU, too. At the last place, the investigation of the relation between DSS and IPSyn, being adapted to Turkish, indicates high correlation value. In conclusion, the children speaking Turkish as their first language between 2;0 and 5;11 can be assessed with these methods.
Benzer Tezler
- LITMUS Türkçe cümle tekrarı testinin geçerlik güvenirlik çalışması
Validity and reliability study of LITMUS Turkish sentence repetition test
DİLBER KAÇAR KÜTÜKÇÜ
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİME SEYHUN TOPBAŞ
- Ortaokul öğrencilerinin müzik dersine ilişkin metafor örneklerinin incelenmesi (Malatya ili Battalgazi ilçesi örneği)
Research of metaphor models related to music lesson in secondary schools (Model of Malatya, Battalgazi)
NEŞE AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENGİN GÜRPINAR
- İşitme kayıplı ve işiten öğrencilerin morfolojik farkındalık bilgi ve becerilerinin okuma performansları üzerindeki rolünün incelenmesi
Investigations on the reading performance of morphological awareness information and skills of hearing loss and hearing students
HALİME MİRAY SÜMER
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVHİDE KARGIN
- İzole konuşma gecikmesi saptanan 24-72 ay arasındaki çocuklarda genetik nedenlerin incelenmesi
Examination of genetic causes in children aged 24-72 months with isolated speech delay
AYSEL HAJIYEVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF NURSEL ÖZMERT
- el-Ahtâu'l-Lugaviyyetü't-Tahrîriyye li Dârisi'l-Lugati'l-Arabiyye mine't-Talebeti'l-Etrâk
el-Ahtâu'l-Lugaviyyetü't-Tahrîriyye li Dârisi'l-Lugati'l-Arabiyye mine't-Talebeti'l-Etrâk
NECMİ SARI
Yüksek Lisans
Arapça
1999
DilbilimKing Saud UniversityArapça Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN B. İBRAHİM EL-FEVZAN