Geri Dön

Gelişimsel cümle analizi (GECA) ve üretimsel sözdizimi indeksi (Üsi) Türkçe uyarlaması ve ortalama sözce uzunluğu ile ilişkisinin incelenmesi

The adaptation of developmental sentence analysis (DSS) and index of productive syntax (İPSYN) to Turkish and the analysis of its correlation with mean length of utterance

  1. Tez No: 478914
  2. Yazar: NUR SEDA SABAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA ÖZCEBE, PROF. DR. FAHRİYE FİGEN TURAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Kulak Burun ve Boğaz, Linguistics, Otorhinolaryngology (Ear-Nose-Throat)
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Odyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 181

Özet

Bu çalışmada doğal dil örneği ile dil gelişimini değerlendiren Gelişimsel Cümle Analizi (GECA) ve Üretimsel Sözdizimi İndeksi (ÜSİ) yöntemlerinin Türkçe uyarlamasını yapmak ve bunların Ortalama Sözce Uzunluğu ile aralarındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Bu doğrultuda 2;0-5;11 yaş arası 40 kız 40 erkek çocuk altışar aylık 8 grupta toplanmıştır. 20-30 dakikalık çiftlik seti oyuncaklarıyla oynadıkları sohbet bağlamında ürettikleri son 50 cümleleri GECA, ilk 100 sözceleri ise ÜSİ için tespit edilmiştir. Dil edinimi üzerine literatür taraması ve çocukların üretimlerinin incelenmesiyle GECA ve ÜSİ için dil bilgisel başlıklar belirlenmiştir ve her çocuğun yöntemlerin alt başlıklarına göre değerlendirilmeleriyle yaşlara özgü değerler elde edilmiştir. Hem GECA hem ÜSİ güvenilirliğinin değerlendirilmesi için çocukların %20'si iki ayrı değerlendirici tarafından ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışma sonucunda; GECA değerlerinin yaşa bağlı sürekli artış gösterdiği, ancak bu artışın her başlık için tutarlı olmadığı görülmüştür. Değerlendirme sonucunda elde edilen değerlerin kız ve erkekler arasında anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır ve GECA'nın OSU ile yüksek oranda anlamlı ilişkisi olduğu belirlenmiştir. ÜSİ değerlerinin ise 4;6-5;0 yaş grubunda minimal düşüşten sonra artarak devam ettiği görülmüştür. Ancak bu artış GECA'ya benzer olarak başlıklara özgü olarak gözlenmemiştir. Değerler cinsiyete bağlı olmamakla birlikte, OSU ile yüksek oranda anlamlı ilişkisi olduğu görülmüştür. Son olarak Türkçeye uyarlaması yapılan GECA ve ÜSİ'nin birbiriyle ilişkisinin incelenmesinde yine yüksek korelasyon değeri elde edilmiştir. 2;0-5;11 yaş arası Türkçe konuşan çocukların dil gelişimlerinin bu yöntemlerle değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

The study aims to adapt Developmental Sentence Scoring (DSS) and Index of Productive Syntax (IPSyn), which assess language development with natural language samples, to Turkish; and to compare the results with Mean Length of Utterance (MLU). Accordingly, 80 participants aged between 2;0 and 5;11 are grouped into eight at intervals of six months; and 40 males and 40 females are included totally. For DSS, last 50 sentences and for IPSyn first 100 utterances produced by the participants during 20-30 minutes of play with farm toy set are determined. The grammatical categories of DSS and IPSyn are composed by literature review on child language acquisition and analyzing the utterances of the participants, as a result, scores are obtained for to age groups assessing the participants according to categories of both DSS and IPSyn separately. To determine the reliability of the methods, %20 of the participants are observed by the 2 coders not only for DSS but also for IPSyn. The results show that DSS scores increase as the age increases, however, the scores do not increase in all grammatical categories consistently. Moreover, DSS scores are not statistically significant between genders, but they are highly correlated with MLU. As for IPSyn, the scores continually rise except for the minimal decline in the group of 4;6-5;0. As being similar to DSS, the grammatical categories of IPSyn do not increase consistently. Being independent of gender effect, IPSyn is highly correlated with MLU, too. At the last place, the investigation of the relation between DSS and IPSyn, being adapted to Turkish, indicates high correlation value. In conclusion, the children speaking Turkish as their first language between 2;0 and 5;11 can be assessed with these methods.

Benzer Tezler

  1. LITMUS Türkçe cümle tekrarı testinin geçerlik güvenirlik çalışması

    Validity and reliability study of LITMUS Turkish sentence repetition test

    DİLBER KAÇAR KÜTÜKÇÜ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DilbilimAnadolu Üniversitesi

    Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAİME SEYHUN TOPBAŞ

  2. Ortaokul öğrencilerinin müzik dersine ilişkin metafor örneklerinin incelenmesi (Malatya ili Battalgazi ilçesi örneği)

    Research of metaphor models related to music lesson in secondary schools (Model of Malatya, Battalgazi)

    NEŞE AÇIKGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ENGİN GÜRPINAR

  3. İşitme kayıplı ve işiten öğrencilerin morfolojik farkındalık bilgi ve becerilerinin okuma performansları üzerindeki rolünün incelenmesi

    Investigations on the reading performance of morphological awareness information and skills of hearing loss and hearing students

    HALİME MİRAY SÜMER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TEVHİDE KARGIN

  4. İzole konuşma gecikmesi saptanan 24-72 ay arasındaki çocuklarda genetik nedenlerin incelenmesi

    Examination of genetic causes in children aged 24-72 months with isolated speech delay

    AYSEL HAJIYEVA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ELİF NURSEL ÖZMERT

  5. el-Ahtâu'l-Lugaviyyetü't-Tahrîriyye li Dârisi'l-Lugati'l-Arabiyye mine't-Talebeti'l-Etrâk

    el-Ahtâu'l-Lugaviyyetü't-Tahrîriyye li Dârisi'l-Lugati'l-Arabiyye mine't-Talebeti'l-Etrâk

    NECMİ SARI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    1999

    DilbilimKing Saud University

    Arapça Öğretmenliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDURRAHMAN B. İBRAHİM EL-FEVZAN